Thoát Vị Đĩa Đệm L4 L5 Nguy Hiểm Không? Cách Điều Trị
Thoát vị đĩa đệm L4 L5 là tình trạng phổ biến thứ hai sau thoát vị đĩa đệm đốt sống L5 S1, có thể dẫn đến đau thắt lưng mãn tính, đau thần kinh tọa và nhiều vấn đề sức khỏe khác. Chẩn đoán sớm và điều trị chính xác là cách tốt để để bảo toàn chức năng cột sống và phục hồi chức năng vận động linh hoạt.
Thoát vị đĩa đệm L4 L5 là gì?
L4 và L5 là hai đốt sống thấp nhất của cột sống thắt lưng. L4 L5 kết hợp với đĩa đệm, các khớp, mô mềm và dây thần kinh, hỗ trợ phần thân trên của cơ thể, cho phép cơ thể chuyển động theo nhiều hướng khác nhau. Do chức năng chịu tải lớn và phạm vi hoạt động rộng, nên đoạn cột sống L4 L5 rất dễ bị chấn thương, thoái hóa hoặc thay đổi khi so với các vị trí cột sống khác.
Thoát vị đĩa đệm L4 L5 là tình trạng đĩa đệm nằm giữa đốt sống thắt lưng thứ 4 và thứ 5 của cột sống bị tổn thương hoặc vỡ ra. Điều này có thể dẫn đến đau đớn, tế, yếu ở chân và lưng dưới. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, người bệnh có thể cần kết hợp thuốc, vật lý trị liệu, sử dụng thuốc giảm đau và trong các trường hợp cần thiết phẫu thuật điều trị.
Nếu không được điều trị hợp lý, thoát vị đĩa đệm L4 L5 có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Do đó, nếu có dấu hiệu thoát vị đĩa đệm, đau thắt lưng, đau thần kinh tọa hoặc từng có tiền sử va chạm, chấn thương, người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị hợp lý.
1. Nguyên nhân
Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng L4 L5 có thể liên quan đến nhiều nguyên nhân và yếu tố nguy cơ khác nhau. Các triệu chứng bệnh có thể xuất hiện đột ngột, tuy nhiên tình trạng này thường là kết quả của một quá trình dần dần.
Ở người trẻ tuổi, đĩa đệm là cấu trúc có hàm lượng nước cao, giúp đĩa đệm luôn linh hoạt giữa các đốt sống. Tuy nhiên, theo thời gian, đĩa đệm có thể bị thoái hóa, dẫn đến mất nước, khô hoặc vỡ và làm tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm. Ngoài ra, các tổn thương như va chạm, tai nạn, chấn thương thể thao cũng có thể gây nhiều áp lực lên đĩa đệm và dẫn đến thoát vị.
Một số yếu tố có thể góp phần gây thoát vị đĩa đệm L4 L5 chẳng hạn như:
- Tuổi tác: Độ tuổi nguy cơ của thoát vị đĩa đệm L4 L5 là 35 – 50, tình trạng này hiếm khi xảy ra ở người trên 80 tuổi.
- Giới tính: Nam giới có nguy cơ thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng cơ gấp đôi khi so với phụ nữ.
- Công việc thể chất: Các công việc cần nâng vật nặng thường xuyên hoặc lao động chân tay có thể làm tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm. Các động tác như đẩy, kéo, vặn cột sống thắt lưng thường xuyên, có thể tăng thêm rủi ro mắc bệnh, đặc biệt là khi được thực hiện lặp lại trong thời gian dài.
- Béo phì: Cân nặng quá mức có thể gây áp lực lên đĩa đệm cột sống thắt lưng và tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm tái phát lên gấp 12 lần.
- Hút thuốc lá: Nicotine sẽ hạn chế lưu lượng máu đến các đĩa đệm, làm tăng tốc độ thoái hóa và cản trở quá trình phục hồi của các mô đĩa đệm bị tổn thương. Người hút thuốc lá có đĩa đệm kém đàn hồi, dễ nứt, rách và có nguy cơ tái phát thoát vị đĩa đệm sau phẫu thuật rất cao.
- Tiền sử gia đình: Một số nghiên cứu cho biết, thoát vị đĩa đệm và thoái hóa đĩa đệm có thể liên quan đến yếu tố di truyền.
2. Dấu hiệu nhận biết
Thoát vị đĩa đệm L4 L5 có thể dẫn đến các cơn đau ở các đốt sống, khối cơ hoặc các rễ thần kinh đi qua đốt sống. Cơn đau thường xuất hiện ở lưng dưới, thường là đau âm ỉ, kéo dài. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể cảm thấy cứng ở lưng và khó di chuyển.
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nguyên nhân cơ bản, thoát vị đĩa đệm có thể dẫn đến đau thắt lưng và đau thần kinh tọa. Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến nhất có thể bao gồm:
Đau đớn dữ dội, thường là cảm giác bỏng rát từ thắt lưng, di chuyển đến chân theo độ dài của dây thần kinh tọa. Đôi khi cơn đau có thể ảnh hưởng đến bàn chân.
- Tê ở các khu vực đùi, chân, bàn chân hoặc các ngón chân.
- Yếu khi di chuyển đùi, đầu gối hoặc bàn theo các hướng khác nhau.
- Có cảm giác bất thường, chẳng hạn như ngứa ran hoặc có cảm giác như kiến bò ở đùi hoặc dọc theo chân, bàn chân.
- Đôi khi cơn đau thoát vị đĩa đệm L4 L5 được mô tả như dao cắt xuất hiện ở bề mặt da. Tình trạng này thường chỉ ảnh hưởng đến một bên chân, tuy nhiên đôi khi cả hai chân có thể bị ảnh hưởng.
Trong một số trường hợp, thoát vị đĩa đệm L4 L5 có thể gây chấn thương chùm đuôi ngựa, gây đau dữ dội, yếu, tê, ngứa ran hoặc tê liệt ở cả hai chân. Đôi khi người bệnh có thể mất hoàn toàn khả năng kiểm soát bàng quang hoặc ruột. Tình trạng này được gọi là Hội chứng chùm đuôi ngựa và cần được cấp cứu ngay lập tức để tránh gây ảnh hưởng đến tính mạng.
Thoát vị đĩa đệm L4 L5 có nguy hiểm không?
Mặc dù thường không phổ biến, tuy nhiên nếu không được điều trị phù hợp, thoát vị đĩa đệm L4 L5 có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng được gọi là Hội chứng chùm đuôi ngựa. Các dấu hiệu phổ biến nhất của tình trạng này bao gồm:
- Đau lưng dưới
- Tê ở vùng yên ngựa
- Yếu ở một hoặc cả hai chân
- Mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột
Trong các trường hợp, người bệnh có thể cần phẫu thuật khẩn cấp để tránh gây tê, yếu hoặc liệt vĩnh viễn.
Thoát vị đĩa đệm L4 L5 cần được điều trị càng sớm càng tốt để tránh gây mất chức năng và liệt. Do đó, nếu nhận thấy các dấu hiệu hoặc thuộc nhóm yếu tố nguy cơ, người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị hiệu quả.
Cách điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng L4 L5
Điều trị thoát vị đĩa đệm L4 L5 phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Tuy nhiên điều trị thường bắt đầu bằng cách phương pháp không phẫu thuật, sử dụng thuốc, vật lý trị liệu, tiêm thuốc và phẫu thuật. Trong các trường hợp cấp cứu, chẳng hạn như Hội chứng chùm đuôi ngựa, người bệnh sẽ được phẫu thuật khẩn cấp để bảo tồn chức năng cột sống cũng như tránh các rủi ro sức khỏe phát sinh.
1. Điều trị bảo tồn
Các phương pháp điều trị bảo tồn chủ yếu là sử dụng thuốc, hạn chế cử động để kiểm soát cơn đau và vật lý trị liệu phục hồi chức năng cột sống. Cụ thể, các phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm L4 L5 không phẫu thuật bao gồm:
- Sử dụng thuốc: Các loại thuốc phổ biến bao gồm thuốc giảm đau không kê đơn như Paracetamol hoặc Ibuprofen, có thể cải thiện cơn đau nhanh chóng và hiệu quả. Trong các trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định thuốc giảm đau opioid, chẳng hạn như Tramadol, để kiểm soát các cơn đau dữ dội. Các loại thuốc khác có thể bao gồm thuốc giãn cơ, thuốc điều trị thần kinh, được chỉ định nếu thuốc giảm đau opioid không mang lại hiệu quả.
- Vật lý trị liệu: Tập thể dục và vật lý trị liệu là một trong những cách tốt nhất để cải thiện cơn đau xuất phát từ đốt sống L4 L5. Vật lý trị liệu đúng cách có thể ổn định lưng, giữ cho các cơ và khớp linh hoạt, cân bằng, mang lại hiệu quả giảm đau lâu dài.
- Chỉnh hình cột sống: Phương pháp này có thể điều chỉnh vị trí cột sống, từ đó giảm các cơn đau xuất phát từ đoạn L4 L5. Tuy nhiên phương pháp này chỉ được thực hiện bởi chuyên gia và bác sĩ chỉnh hình được đào tạo chuyên sâu, để tránh gây ảnh hưởng đến chức năng bình thường của cột sống.
Bên cạnh đó, để hỗ trợ điều trị các triệu chứng thoát vị đĩa đệm L4 L5, người bệnh có thể cần tránh một số động tác, chẳng hạn như:
- Lặp lại động tác uốn cong cột sống thường xuyên, liên tục
- Các chuyển động đột ngột, chẳng hạn như nhảy
- Tập thể dục cường độ cao
- Nâng tạ nặng
Điều quan trọng là thực hiện đúng các tư thế sinh hoạt hàng ngày, chẳng hạn như đứng, ngồi, đi lại, nằm hoặc nâng vật nặng từ mặt đất để giảm thiểu áp lực lên cột sống.
2. Điều trị tiêm
Nếu các phương pháp điều trị bảo tồn không mang lại hiệu quả hoặc hiệu không như mong muốn, bác sĩ có thể đề nghị các phương pháp tiêm để giảm viêm và ngăn chặn các cơn đau truyền đến não.
Có một số loại thuốc tiêm điều trị thoát vị đĩa đệm L4 L5 như sau:
- Tiêm steroid ngoài màng cứng: Thuốc sẽ được tiêm trực tiếp vào khoang ngoài màng cứng cột sống, điều này có tác dụng chống viêm, giảm độ nhạy cảm của các sợi thần kinh với cơn đau, từ đó giảm các tín hiệu đau. Phương pháp điều trị này mang lại hiệu quả cao đối với các nguyên nhân gây đau liên quan đến viêm, chẳng hạn như do các mảnh đĩa đệm thoát vị tác động đến mô, rễ thần kinh.
- Tiêm thuốc dưới sự hướng dẫn của tia X: Phương pháp này đôi khi được sử dụng để điều trị cơn đau xuất phát từ các khớp đốt sống L4 L5. Khi tiêm thuốc, bác sĩ sẽ sử dụng tia X với thuốc cản quang để đảm bảo kim tiêm đúng vị trí.
Phương pháp điều trị tiêm thoát vị đĩa đệm L4 L5 thường được cân nhắc sau khi áp dụng các phương pháp không phẫu thuật trong vài tuần mà không mang lại hiệu quả. Những mũi tiêm này có thể có nguy cơ chảy máu nhỏ hoặc tổn thương thần kinh ở vùng thắt lưng.
3. Phẫu thuật
Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm L4 L5 có thể được cân nhắc nếu người bệnh có nguy cơ tổn thương thần kinh, chẳng hạn như tê, yếu hoặc khi các triệu chứng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn mặc dù đã áp dụng các phương pháp không phẫu thuật hoặc thuốc tiêm không đạt hiệu quả như mong muốn.
Để phẫu thuật điều trị thoát vị đĩa đệm L4 L5 mang lại hiệu quả cao, an toàn, người bệnh cần trao đổi với bác sĩ để xác định cấu trúc cột sống, mức độ tổn thương cũng như nguy cơ khối u, nhiễm trùng.
Phẫu thuật được sử dụng để giảm chèn ép các rễ thần kinh hoặc chùm đuôi ngựa thường được thực hiện bằng các kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, chẳng hạn như:
- Loại bỏ nhân đĩa đệm: Trong phẫu thuật này, một phần nhỏ của đĩa đệm gần rễ thần kinh được lấy ra, nhằm giúp giảm chèn ép, từ đó chống viêm, giảm đau và phục hồi chức năng vận động bình thường.
- Phẫu thuật cắt cung sau cột sống (Laminectomy): Một phần hoặc toàn bộ cung sau cột sống (khu vực xương ở phía sau đốt sống) sẽ được loại bỏ để tăng thêm không gian và giảm sự chèn ép lên chùm đuôi ngựa.
- Phẫu thuật giải phóng lỗ liên hiệp (Foraminotomy): Trong phẫu thuật này, lỗ liên hiệp sẽ được mở rộng bằng cách cắt bớt các xương phát triển quá mức (gai cột sống) từ đó giảm chèn ép lên rễ thần kinh.
- Phẫu thuật cắt bỏ mấu khớp (Facetectomy): Phẫu thuật này sẽ cắt bỏ một hoặc hai phần mấu khớp để giảm chèn ép lên các rễ thần kinh.
- Thay đĩa đệm nhân tạo: Phẫu thuật này thường không phổ biến, bao gồm việc thay thế hoàn toàn đĩa đệm để giảm sự chèn ép lên các rễ thần kinh bằng các vật liệu nhân tạo.
- Hợp nhất đốt sống L4 L5: Trong phẫu thuật này, bác sĩ sẽ hợp nhất khu vực chuyển động L4 L5 để tạo sự ổn định. Tuy nhiên sau phẫu thuật, người bệnh có thể bị cứng khớp hoặc chuyển động thiếu linh hoạt.
Đôi khi bác sĩ phẫu thuật có thể thực hiện nhiều thủ thuật trong cùng một thời điểm để mang đến hiệu quả điều trị tốt nhất. Tương tự như bất cứ các cuộc phẫu thuật khác, phẫu thuật thoát vị đĩa đệm L4 L5 cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro và biến chứng, chẳng hạn như nhiễm trùng hoặc tổn thương dây thần kinh. Nếu nhận thấy các dấu hiệu không mong muốn, cần thông báo với bác sĩ ngay lập tức.
Trước khi phẫu thuật, điều quan trọng là thảo luận với bác sĩ về các rủi ro, biến chứng, các phương pháp điều trị thay thế cũng như các ảnh hưởng nếu như không thực hiện phẫu thuật.
Phòng ngừa thoát vị đĩa đệm L4 L5
Mặc dù không phải lúc nào cũng có thể phòng ngừa thoát vị đĩa đệm L4 L5, tuy nhiên người bệnh có thể giảm rủi ro mắc bệnh bằng một số cách:
- Thực hiện kỹ thuật tốt khi nâng đồ vật, đừng uốn cong thắt lưng, hãy gập đầu gối và giữa thẳng lưng khi nâng đồ vật từ mặt đất. Hãy sử dụng các cơ bắp chân khỏe mạnh trong quá trình nâng để hỗ trợ tải trọng.
- Duy trì cân nặng khỏe mạnh, giảm cân dư thừa có thể hạn chế các áp lực lên đốt sống L4 L5 và giảm nguy cơ thoát vị đĩa đệm.
- Thực hiện các tư thế tốt bao gồm đi, đứng, ngồi và cả tư thế ngủ. Tư thế đúng sẽ giảm áp lực, căng thẳng lên cột sống.
- Thường xuyên kéo giãn cơ, đi bộ và vận động trong thời gian giải lao, đặc biệt là ở người ngồi thường xuyên trong thời gian dài.
- Hạn chế đi giày cao gót, vì loại giày này sẽ khiến cột sống không thẳng hàng và tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm.
- Tập thể dục thường xuyên, tập trung vào các bài tập tăng cường cơ lưng, bụng để hỗ trợ cột sống.
- Không hút thuốc hoặc ngừng hút thuốc. Thuốc lá có thể gây suy yếu các đĩa đệm, khiến đĩa đệm dễ vỡ, tổn thương và tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm.
Thoát vị đĩa đệm L4 L5 có thể trở nên nghiêm trọng hơn nếu không được điều trị, đặc biệt là khi người bệnh có yếu tố nguy cơ, chẳng hạn như chấn thương hoặc làm việc nặng nhọc. Thoát vị đĩa đệm nghiêm trọng sẽ dẫn đến đau mãn tính (kéo dài) và mất kiểm soát ở các khu vực bị ảnh hưởng. Trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn và chăm sóc hiệu quả nhất.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!