Thoái Hóa Cột Sống

Bác sĩ phụ trách: Phùng Hải Đăng

Chuyên khoa: Xương khớp

Công tác: Riêng tư: IHR Cơ Sở 2 Mỹ Đình – Hà Nội

Thoái hóa cột sống là bệnh lý xương khớp mãn tính, tiến triển từ từ, thường xảy ra ở độ tuổi trung niên. Mức độ đau ngày một tăng dần khiến người bệnh bị hạn chế vận động, biến dạng cột sống. Vài năm gần đây, tỷ lệ mắc bệnh thoái hóa cột sống đang dần có xu hướng trẻ hóa và kéo theo nhiều biến chứng khó lường. Chính vì thế, người bệnh cần phát hiện và và chủ động điều trị đúng cách để bảo vệ sức khỏe.

Thoái hóa cột sống là gì?

Thoái hóa cột sống là tình trạng lớp sụn khớp mòn dần, các đầu xương đốt sống trực tiếp ma sát, va chạm với nhau khi cơ thể vận động và gây viêm. Từ đó dẫn đến các chứng sưng bao hoạt dịch khớp và khô khớp do lượng dịch khớp tiết ra bị hạn chế. Ngoài ra, sự ma sát của các đầu xương với nhau cũng là nguyên nhân hình thành gai xương tại đây. Gai xương phát triển quá mức, tiếp tục cọ xát gây ảnh hưởng đến các đốt cột sống, rễ thần kinh và những mô mềm xung quanh.

Cột sống có cấu tạo gồm 33 đốt sống xếp chồng lên nhau. Trong đó:

  • Các đốt sống L1 – L5 nằm ở khu vực thắt lưng là dễ bị thoái hóa nhất, được gọi là thoái hóa cột sống thắt lưng.
  • Các đốt sống C5 – C7 cũng rất dễ bị thương tổn dẫn đến thoái hóa, được gọi là thoái hóa cột sống cổ.

Ngoài ra, tuy hiếm khi xảy ra nhưng các đốt sống ngực ở vị trí T1 – T12 vẫn có nguy cơ bị thoái hóa.

Nguyên nhân thoái hóa cột sống

Thoái hóa cột sống chủ yếu là hệ lụy của tuổi tác và tình trạng xương sống bị thương tổn lâu ngày. Đây cũng là nguyên nhân bệnh thường xảy ra ở những người có một số đặc điểm sau:

  • Người cao tuổi (tầm 50 – 60 trở lên)
  • Bị cong, vẹo cột sống
  • Thường xuyên tham gia các hoạt động thể thao, dễ xảy ra va chạm ở lưng, cổ dẫn đến chấn thương
  • Có tiền sử bị chấn thương nghiêm trọng, gãy đốt sống hoặc phẫu thuật ở lưng
  • Thoái hóa đĩa đệm cột sống: Đĩa đệm cột sống bị thoái hóa, chức năng giảm xóc cũng dần mất đi. Khi đó, áp lực tác động lên cột sống tăng lên theo thời gian, dần dần gây thương tổn nặng nề và dẫn đến thoái hóa.
  • Tình trạng thừa cân, béo phì: Người thừa cân, béo phì có nguy cơ mắc bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng cao gấp 5 lần người bình thường. Ngoài ra, chỉ số BMI ≥ 30 (béo phì) cũng là yếu tố gây ra chứng viêm hệ thống dạng nhẹ, góp phần hình thành bệnh thoái hóa xương sống.
  • Giới tính: Nữ giới có nguy cơ mắc thoái hóa cột sống cao hơn nam giới. Nồng độ estrogen thấp trong thời kỳ mãn kinh có tác động tiêu cực tới sức khỏe xương khớp của phụ nữ. Điều này góp phần đẩy nhanh quá trình thoái hóa cột sống.

Triệu chứng của bệnh thoái hóa cột sống

Triệu chứng thoái hóa cột sống lưng

  • Xuất hiện cơn đau âm ỉ ở thắt lưng, kéo dài trong nhiều tuần.
  • Đau nhức vùng thắt lưng, cơn đau tăng lên khi vận động, cong người, xoay người hoặc nâng vác đồ vật.
  • Mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột, đi kèm cơn đau co thắt cơ bắp.
  • Sốt, mệt mỏi, khó thở, co thắt dạ dày.
  • Yếu hoặc tê bì chân tay. Nghiêm trọng hơn có thể ảnh hưởng tới dây thần kinh cột sống hoặc tủy sống.
  • Các cơn đau ở lưng có thể lan xuống chân, gây mất thăng bằng khi di chuyển hay tê liệt.

Triệu chứng thoái hóa cột sống cổ

  • Đau nhức, cứng cổ và vai gáy vào buổi sáng sớm, vận động cổ khó khăn
  • Cơn đau có thể xuất hiện đột ngột, kéo dài trong vài giờ hoặc vài ngày
  • Triệu chứng đau có thể lan dần xuống một bên vai hoặc cánh tay.
  • Tê, yếu liệt bả vai, ngón tay hoặc cánh tay.
  • Nếu bị thoái hóa đốt sống cổ C1 – C2 có thể bị nấc, ngáp, đau đầu, chóng mặt.
  • Sốt, mệt mỏi, khó thở, co thắt dạ dày.
  • Đau đầu, chóng mặt hoặc đau vai.

Mức độ nguy hiểm của bệnh thoái hóa cột sống

Bệnh thoái hóa cột sống nếu không được kiểm soát và điều trị đúng cách kịp thời, các đốt xương bị thoái hóa có thể kéo theo hàng loạt biến chứng nghiêm trọng. Trong đó, phổ biến nhất là các tình trạng sau:

  • Người bệnh thường mệt mỏi, mất ngủ kéo dài, nguy cơ đột quỵ tăng
  • Huyết áp tăng giảm bất thường, có lúc giảm mạnh, khi lại tăng cao
  • Cản trở lưu thông máu tới não, gây ra rối loạn tiền, đau đầu, chóng mặt
  • Khi các dây thần kinh chèn ép tới rễ thần kinh, gây đau nhức, co cơ, bại liệt
  • Gây mất kiểm soát vận động, khiến teo cơ, vận động khó khăn
  • Cấu trúc cột sống bị thay đổi ảnh hưởng tới sức khỏe toàn bộ cơ thể
  • Rối loạn dây thần kinh thực vật khiến bệnh nhân mất kiểm soát đại tiểu tiện
  • Biến dạng cột sống, ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt
  • Thị lực suy giảm, mắt sưng đau, sợ ánh sáng, thậm chí bị mù
  • Gây đau cột sống, thoát vị đĩa đệm, đau thần kinh tọa, hội chứng cổ vai gáy
  • Người bệnh đối mặt với tình trạng đau nhức ngày càng tăng theo mức độ
  • Nguy cơ bại liệt, mất khả năng vận động, trở thành gánh nặng của gia đình

Chính vì vậy, khi phát hiện các dấu hiệu của bệnh thoái hóa cột sống, người bệnh cần đi khám ngay để được bác sĩ chẩn đoán và điều trị bằng phương pháp phù hợp. Nếu để bệnh kéo dài có thể kéo theo nhiều biến chứng đáng tiếc.

Cách chẩn đoán bệnh thoái hóa cột sống

Thông thường, quy trình chẩn đoán bệnh thoái hóa đốt xương sống gồm các bước như sau:

Kiểm tra sức khỏe tổng quát

Trước tiên, bác sĩ sẽ thu thập các thông tin từ người bệnh:

  • Các triệu chứng khó chịu xảy ra khu vực nào, thời điểm bắt đầu?
  • Mức độ và tần suất diễn ra của các triệu chứng?
  • Cuộc sống hàng ngày bị ảnh hưởng như thế nào?
  • Các triệu chứng trở nặng khi nào?
  • Bệnh sử của gia đình?

Sau đó, bác sĩ tiến hành đánh giá sức khỏe tổng thể và cột sống bằng cách:

  • Kiểm tra tổng quát tư thế và quan sát vùng da xung quanh khu vực bị ảnh hưởng
  • Dùng tay để kiểm tra các mô mềm, các cơ bị co thắt (nếu có)
  • Kiểm tra kỹ từng đoạn đốt sống
  • Đánh giá khả năng vận động của các khớp liên quan
  • Kiểm tra phản xạ của hệ thần kinh

Những thông tin này giúp bác sĩ thu hẹp nguyên nhân khiến gây bệnh. Tuy nhiên, để xác định chính xác một người có bị thoái hóa cột sống không, các chuyên gia có thể chỉ định thực hiện thêm xét nghiệm hình ảnh và một số xét nghiệm bổ sung khác.

Chẩn đoán bằng xét nghiệm hình ảnh

Phương pháp này dùng để đánh giá mức độ nghiêm trọng của tình trạng thoái hóa cột sống, đồng thời loại bỏ những nguyên nhân khác gây ra các triệu chứng tương tự. các biện pháp chẩn đoán bằng xét nghiệm hình ảnh có thể kể đến như:

  • Chụp X-quang: Kiểm tra khe khớp, tình trạng đĩa đệm và sự hiện diện của gai xương.
  • Chụp CT: Cung cấp hình ảnh cột sống, đĩa đệm và gai xương chi tiết hơn so với phim X-quang.
  • Chụp MRI: Giúp bác sĩ quan sát các mô mềm, như: cơ bắp, đĩa đệm cột sống, dây chằng và gân.
  • Chụp cắt lớp vi tính phát xạ đơn (SPECT): Thường sử dụng đồng thời với chụp CT để xác định cụ thể vị trí đốt sống bị tổn thương.

Chẩn đoán thoái hóa cột sống bằng chụp X-quang
Chẩn đoán thoái hóa cột sống bằng chụp X-quang

Xét nghiệm chuyên sâu

Thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu như xét nghiệm máu hay hút dịch tủy sống nhằm loại trừ các vấn đề sức khỏe liên quan như viêm đốt sống, nhiễm trùng hoặc ung thư.

Phương pháp điều trị bệnh thoái hóa cột sống

Một trong những điều cần được người bệnh cần lưu ý là hiện nay không có biện pháp nào có thể chữa dứt điểm bệnh thoái hóa cột sống. Thay vào đó, các phương pháp hiện tại chủ yếu tập trung giảm đau, cải thiện khả năng vận động và làm chậm quá trình thoái hóa.

Ngoài ra, các bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng bệnh dựa trên nhiều yếu tố như mức độ thoái hóa, bệnh sử,... trước khi đề xuất phác đồ điều trị hiệu quả, phù hợp với từng bệnh nhân cụ thể.

Các phương pháp điều trị bệnh thoái hóa cột sống phổ biến bao gồm:

Sử dụng thuốc kê toa

Dưới đây là các loại thuốc thường được bác sĩ chỉ định trong điều trị thoái hóa cột sống:

  • Paracetamol hiệu quả trong điều trị đau nhức, khó chịu và ít tác dụng phụ. Tuy nhiên, loại thuốc này không có tác dụng giảm sưng, tiêu viêm.
  • Nhóm thuốc giảm đau kháng viêm không steroid (như ibuprofen, naproxen…) có tác dụng giảm đau, tiêu viêm, tiêu sưng. Đôi khi thuốc có thể gây tác dụng phụ, ảnh hưởng xấu đến dạ dày, thận và tim mạch.
  • Thuốc giảm đau tại chỗ dạng kem, gel, miếng dán hoặc thuốc xịt có thể ít tác dụng phụ hơn so với thuốc uống trong. Mặc dù vậy, vẫn có một số tác dụng ngoài ý có khả năng xảy ra khi sử dụng thuốc.
  • Thuốc giãn cơ giúp cải thiện tình trạng co cứng cơ ở người bệnh thoái hóa cột sống. Tuy vậy, loại thuốc này chỉ mang tới hiệu quả tạm thời.
  • Thuốc giảm đau opioid thường chỉ kê đơn cho người bệnh bị đau lưng cấp tính hoặc không phù hợp với các thuốc khác do loại thuốc này có tính gây nghiện, đồng thời kèm theo một vài phản ứng phụ ảnh hưởng đến khả năng nhận thức và hệ tiêu hóa.

Điều trị thoái hóa cột sống bằng thuốc
Điều trị thoái hóa cột sống bằng thuốc

Tập vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là phương pháp không thể thiếu trong mọi phác đồ hỗ trợ điều trị bệnh thoái hóa cột sống. Chăm chỉ tập luyện đều đặn với cường độ thích hợp sẽ giúp tăng cường sức mạnh và phục hồi vận động ở các cơ vùng cổ, lưng. Điều này có tác dụng duy trì chức năng của cột sống, giảm bớt áp lực lên đĩa đệm và các khớp đốt sống, qua đó giảm dần các triệu chứng khó chịu do bệnh thoái hóa cột sống.

Các bác sĩ thường khuyến khích người bệnh tập với chuyên gia vật lý trị liệu chuyên nghiệp để được hỗ trợ xây dựng kế hoạch luyện tập phù hợp, hỗ trợ nâng cao sức bền, tăng biên độ vận động và rèn luyện sức khỏe tổng thể. Ngoài ra, người bệnh cũng nên duy trì thói quen tập luyện ở nhà sau khi chương trình tập vật lý trị liệu cùng chuyên gia kết thúc.

Phẫu thuật cột sống

Đây có thể xem như lựa chọn điều trị cuối cùng. Phương pháp phẫu thuật cột sống thường được chỉ định cho các trường hợp sau:

  • Bệnh nhân không đáp ứng tốt với các phác đồ điều trị nội khoa và phục hồi chức năng sau ba tháng áp dụng
  • Bệnh nhân có biểu hiện bị chèn ép rễ thần kinh hoặc tủy sống
  • Có dấu hiệu trượt đốt sống độ 3 – 4
  • Thương tổn nặng nề đĩa đệm, cần được thay đĩa đệm nhân tạo
  • Đau thần kinh tọa lâu ngày hoặc hẹp ống sống mức độ nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày và chất lượng cuộc sống

Các chuyên gia ít khi đề xuất phương pháp này bởi vì điều trị bệnh thoái hóa cột sống bằng phẫu thuật có thể gây ra một vài biến chứng nguy hiểm cho người bệnh, chẳng hạn như xuất huyết nội, nhiễm trùng, tổn thương thần kinh vĩnh viễn…

Phẫu thuật cột sống
Phẫu thuật cột sống

Điều trị thoái hóa cột sống bằng y học cổ truyền

Để điều trị bệnh thoái hóa cột sống, y học cổ truyền sử dụng các biện pháp điều trị không dùng thuốc kết hợp với các bài thuốc nhằm tác động trực tiếp vào gốc bệnh, đẩy lùi triệu chứng và ngăn ngừa bệnh tái phát.

Các bài thuốc y học cổ truyền hiệu quả trong điều trị thoái hóa cột sống

Tùy vào tình trạng cụ thể của mỗi bệnh nhân, bác sĩ sẽ đưa ra phương thuốc được gia giảm phù hợp. Một số bài thuốc cổ phương phổ biến trong điều trị bệnh thoái hóa cột sống như:

  • Bài thuốc Độc hoạt tang ký sinh thang: Nhân sâm, Nhục quế, Tế tân, Cam thảo mỗi vị 4g; Xuyên khung 6g; Độc hoạt, Phòng phong, Ngưu tất mỗi vị 8g; Tang ký sinh, Phục linh, Bạch thược, Sinh địa, Tần giao, Đương quy, Đỗ trọng mỗi vị 12g; .
  • Bài thuốc Quyên tý thang: Chích cam thảo 3g; Chích hoàng kỳ, Phòng phong mỗi vị 6g; Khương hoạt 9g; Khương hoàng, Xích thược mỗi vị 10g; Đương quy 12g
  • Bài thuốc Hữu quy hoàn: Phụ tử, Nhục quế mỗi vị 4g;  Cam thảo 8g; Sơn thù 10g; Đỗ trọng, Kỷ tử, Cẩu tích, Cốt toái bổ mỗi vị 12g; Hoài sơn, Thục địa mỗi vị 16g.

Ngoài ra còn có biện pháp thủy châm. Các bác sĩ sử dụng các thuốc vitamin B1, B12... thủy châm kích thích các huyệt để làm tăng dẫn truyền thần kinh.

Bài thuốc y học cổ truyền hiệu quả trong điều trị thoái hóa cột sống
Bài thuốc y học cổ truyền hiệu quả trong điều trị thoái hóa cột sống

Phương pháp điều trị không dùng thuốc

  • Xoa bóp bấm huyệt: Kích thích các huyệt vùng cổ vai gáy như Phong Trì, Thiên Trụ, Kiên Tỉnh, Đại Trữ, Thiên Tông, Phong Phủ, Phế Du, Đại Chùy... kết hợp xoa xát vùng cổ vai gáy từ 10 - 20 phút mỗi ngày.
  • Châm cứu: Các huyệt thường được châm cứu trên lâm sàng là Kiên Tỉnh, Kiên Ngung, Đại Chùy, Kiên Trinh, Thiên Trụ...
  • Cấy chỉ: Là biện pháp chôn một đoạn chỉ tự tiêu vào các huyệt.
  • Nắn chỉnh cột sống: Áp dụng với các trường hợp xuất hiện tình trạng cong vẹo hay biến dạng cột sống.

Điều trị thoái hóa đốt sống cổ bằng phương pháp y học cổ truyền đang được nhiều người bệnh tin tưởng lựa chọn và cũng là phương pháp điều trị các bác sĩ khuyên dùng vì tính an toàn và hiệu quả cao.

Giải pháp điều trị bệnh thoái hóa cột sống tại IHR

Trải qua hơn 1 thập kỷ hoạt động trong lĩnh vực khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe xương khớp người Việt, IHR đã nghiên cứu thành công giải pháp hỗ trợ điều trị bệnh thoái hóa cột sống từ tinh hoa y học cổ truyền. Giải pháp là sự kết hợp giữa y khoa hiện đại chẩn đoán chính xác bệnh thoái hóa cột sống; ứng dụng bài thuốc hỗ trợ điều trị thoái hóa cột sống từ căn nguyên, bồi bổ, tăng cường sức khỏe xương khớp cùng trị liệu y học cổ truyền giúp đẩy lùi đau nhức nhanh chóng và phục hồi chức năng.

Sự kết hợp này mang lại hiệu quả mạnh mẽ với cơ chế đa chiều, tác động chuyên sâu và toàn diện, giải quyết 4 mục tiêu quan trọng trong xử lý bệnh thoái hóa cột sống, gồm:

  • Điều trị căn nguyên gây thoái hóa cột sống, đại bổ nguyên khí, phục hồi tạng phủ, làm chậm quá trình thoái hóa xương khớp.
  • Đẩy lùi triệu chứng đau nhức, sưng cứng cơ khớp, tê bì do thoái hóa cột sống với phép trị thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, thông kinh hoạt lạc, tránh biến chứng.
  • Chú trọng bổ sung dưỡng chất, phục hồi sụn cột sống, kích thích sản sinh dịch nhầy sụn khớp, bảo vệ đĩa đệm, bảo tồn cấu trúc cột sống, phục hồi vận động.

Bổ thận, kiện tỳ, bổ khí huyết, tăng cường thể trạng, duy trì hiệu quả điều trị, ngăn ngừa tái phát triệu chứng đau nhức.

Vì sao nên điều trị bệnh thoái hóa cột sống tại IHR?

IHR đã có hơn 13 năm kinh nghiệm trong khám chữa bệnh thoái hóa cột sống, nghiên cứu và hoàn thiện các giải pháp điều trị, chăm sóc xương khớp toàn diện.
Bệnh nhân được đội ngũ chuyên gia xương khớp đầu ngành giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm trực tiếp thăm khám, tư vấn, lên phác đồ và đồng hành trong điều trị.
Giải pháp điều trị kết hợp cho hiệu quả toàn diện, điều trị bệnh thoái hóa cột sống từ căn nguyên bên trong, loại bỏ các triệu chứng đau nhức.
Cá nhân hóa điều trị, phác đồ điều trị bệnh linh hoạt cho từng bệnh nhân, phù hợp với mọi thể bệnh, mọi mức độ bệnh thoái hóa cột sống gặp phải.
Chủ động nguồn dược liệu sạch, IHR đem đến người bệnh những thang thuốc an toàn, có hàm lượng dược tính cao, hiệu quả tối ưu trong điều trị.
IHR đầu tư cơ sở vật chất hiện đại, dụng cụ và trang thiết bị y tế đạt chuẩn, không gian phòng khám sạch sẽ, thoải mái, tiện nghi.
Dịch vụ y tế chất lượng cao, quy trình đăng ký nhanh chóng, dễ dàng, người bệnh không phải chờ đợi, đội ngũ nhân viên y tế chuyên nghiệp, chu đáo, tận tình.
Trong nhiều năm qua, Trung tâm khám chữa bệnh xương khớp IHR đã tiếp nhận và điều trị thành công giúp hàng ngàn người bệnh thoái hóa cột sống từ nhẹ đến nặng.
Hơn 1 thập kỷ nỗ lực với mục tiêu chăm sóc sức khỏe người Việt, Trung tâm đã được vinh danh bằng nhiều giải thưởng danh giá và nhận được những phản hồi tốt từ người bệnh.
IHR là đơn vị hợp tác với VTV2 trong nhiều chương trình sức khỏe, được báo chí uy tín đưa tin là đơn vị hàng đầu trong điều trị và chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Bác sĩ IHR tư vấn biện pháp khắc phục thoái hóa cột sống tại nhà

Mệt mỏi là điều không thể tránh khỏi khi bệnh nhân thoái hóa cột sống thường xuyên phải đối mặt với tình trạng đau nhức dai dẳng. Một vài biện pháp dưới đây có thể hỗ trợ người bệnh cải thiện chất lượng cuộc sống:

  • Chườm ấm và chườm lạnh hàng ngày, đặc biệt là khi đau nhức
  • Chú trọng chất lượng giấc ngủ
  • Xây dựng thói quen sinh hoạt, vận động – nghỉ ngơi hợp lý
  • Duy trì cân nặng khỏe mạnh

Bài tập chữa thoái hóa cột sống

Tập thể dục vừa giúp cải thiện khả năng vận động, tính linh hoạt của các đốt sống vừa góp phần ngăn ngừa tình trạng thừa cân, béo phì. Các bài tập đơn giản, hỗ trợ chữa thoái hoá cột sống tại nhà có thể kể đến như:

  • Tư thế cây cầu
  • Bài tập co giãn cơ lưng
  • Tư thế rắn hổ mang
  • Bài tập xoay cổ

Hướng dẫn bài tập tư thế cây cầu
Hướng dẫn bài tập tư thế cây cầu

Chế độ ăn uống khoa học

Bệnh nhân nên cân nhắc bổ sung và hạn chế một số loại thực phẩm trong khẩu phần ăn hàng ngày sẽ đem lại lợi ích trong việc làm chậm quá trình thoái hóa cột sống, duy trì cân nặng khỏe mạnh và tăng cường sức khỏe toàn diện.

Các thực phẩm được khuyến khích bổ sung là những thực phẩm giàu vitamin C, vitamin D, Canxi, ví dụ như: cá béo (cá thu, cá hồi…), ngũ cốc nguyên hạt, quả bơ, ớt chuông… Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng cần hạn chế dùng thực phẩm chứa nhiều đường, carbs tinh luyện hoặc chất béo bão hòa.

Có thể thấy, mặc dù thoái hóa cột sống không trực tiếp ảnh hưởng tới tính mạng con người song các đốt sống bị tổn hại sẽ khiến người bệnh gặp khó khăn trong cuộc sống. Do đó, khi phát hiện các dấu hiệu của bệnh, người bệnh cần gặp bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, ngăn ngừa những kéo theo những biến chứng nguy hiểm.

Để được tư vấn về tình trạng bệnh thoái hóa cột sống, hãy liên hệ với IHR ngay hôm nay. Các bác sĩ của IHR luôn sẵn lòng tư vấn tận tình 24/7.

LIÊN HỆ NGAY VỚI ĐỘI NGŨ BÁC SĨ IHR ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN ĐIỀU TRỊ

Xem thêm

Hotline

098 717 3258

Đặt lịch

Chat với bác sĩ Đặt hẹn