Tình Trạng Đau Lưng Không Đứng Thẳng Được Và Cách Trị
Đau lưng không đứng thẳng được thường là do chấn thương dây chằng hoặc cơ ở lưng dưới. Tuy nhiên đôi khi tình trạng này cũng liên quan đến nhiều nguyên nhân nghiêm trọng. Do đó, điều quan trọng là đến bệnh viện và trao đổi với bác sĩ để được chẩn đoán và có kế hoạch điều trị phù hợp.
Nguyên nhân nào gây đau lưng không đứng thẳng được?
Đau lưng là tình trạng phổ biến, xảy ra do làm việc quá sức, thói quen lười vận động, tư thế xấu hoặc các vấn đề sức khỏe liên quan. Trong hầu hết các trường hợp, đau lưng không nghiêm trọng và đáp ứng tốt các kế hoạch điều trị.
Tình trạng đau lưng không đứng thẳng được có thể gây suy giảm chất lượng cuộc sống và tăng nguy cơ mất khả năng chuyển động linh hoạt. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, chấn thương thường nhẹ và đáp ứng các phương pháp điều trị không phẫu thuật. Trong trường hợp đau lưng nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để ngăn ngừa các rủi ro phát sinh. Tuy nhiên bước đầu tiên và quan trọng nhất là xác định nguyên nhân gây đau lưng, bởi vì điều này sẽ giúp bác sĩ xác định phương pháp điều trị phù hợp nhất.
Mặc dù có nhiều nguyên nhân gây đau đớn nghiêm trọng, khiến người bệnh không thể đứng thẳng, tuy nhiên dưới đây là các nguyên nhân cơ bản nhất:
1. Bong gân hoặc căng cơ lưng
Căng cơ lưng xảy ra khi dây chằng hoặc cơ ở lưng bị rách do căng thẳng về thể chất ở lưng. Các nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này là trọng lượng dư thừa hoặc các hoạt động lặp lại thường xuyên.
Các dây chằng hoạt động để giữ xương cột sống (đốt sống) lại với nhau, trong khi cơ cung cấp hỗ trợ cho cột sống. Mặc dù cơ hoặc dây chằng có thể bị căng, nhưng bong gân lưng và chấn thương gây đau đớn nếu dây chằng bị kéo căng bất thường. Cả hai loại chấn thương này đều có thể gây đau lưng dưới dữ dội và trong một số trường hợp, người bệnh có thể gặp khó khăn khi đứng dậy hoặc đứng thẳng người.
Căng cơ và bong gân là tình trạng tương đối phổ biến, đặc biệt là ở người thường xuyên thực hiện các động tác mạnh, nhanh, lặp lại thường xuyên hoặc các thao tác nâng, vặn, cúi người. Tuy nhiên, những người lười vận động, hiếm khi tập thể dục cũng rất dễ bị căng cơ lưng hoặc bong gân do dây chằng không được sử dụng thường xuyên.
Các triệu chứng của bong gân hoặc căng cơ lưng bao gồm đau nhói ở lưng dưới có thể khu trú ở một bên. Cơn đau cũng có thể khiến người bệnh khó cúi xuống hoặc đứng thẳng hoàn toàn. Ngoài ra, thỉnh thoảng co thắt cơ có thể phát triển trong khi di chuyển hoặc thậm chí trong khi ngủ. Co thắt có thể tạo ra những cục cứng và đau ở lưng.
Hầu hết các trường hợp căng cơ hoặc bong gân sẽ tự khỏi sau vài tuần, đặc biệt là đối với người nghỉ ngơi phù hợp và thận trọng khi sinh hoạt. Nếu chấn thương nghiêm trọng, hãy thông báo với bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.
2. Đau thần kinh toạ
Đau thần kinh tọa được đặc trưng bởi cơn đau dữ dội do viêm dây thần kinh hông to. Cơn đau thường phát triển khi các dây thần kinh ở phần dưới của cột sống bị chèn ép. Dây thần kinh hông rất dễ bị ảnh hưởng vì đây là dây thần kinh lớn nhất trong cơ thể, kéo dài từ thắt lưng xương hông, mông và chân. Đau liên quan đến đau thần kinh tọa có thể nhẹ, trung bình hoặc nặng. Do chiều dài của dây thần kinh hông, cơn đau thường được cảm nhận khắp phần dưới cơ thể.
Mặc dù chèn ép dây thần kinh tọa thường xảy ra do chèn ép thần kinh, tuy nhiên tình trạng này cũng có thể xảy ra do co thắt cơ. Các cơ dễ bị ảnh hưởng là các cơ lớn ở lưng dưới, do các cơ này có kích thước lớn. Co thắt cơ này có thể dẫn đến tình trạng đau lưng không đứng thẳng được hoặc khiến lưng luôn ở tư thế cong cho đến khi co thắt được điều trị.
Đau thần kinh tọa lâu dài có thể gây khó khăn cho việc đứng, đi lại hoặc thậm chí làm việc nếu không được điều trị đúng cách. Một số phương pháp điều trị phổ biến chẳng hạn như vật lý trị liệu, bài tập rèn luyện tăng cường sức mạnh, liệu pháp nóng, lạnh hoặc sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn.
3. Thoát vị đĩa đệm
Thoát vị đĩa đệm phát triển khi nhân mềm bên trong đĩa đệm nhô ra ngoài thông qua vết rách ở bao xơ bảo vệ bên ngoài đĩa đệm. Vị trí thoát vị đĩa đệm có thể gây chèn ép lên tủy sống và dây thần kinh lưng, từ đó dẫn đến đau đớn dữ dội. Ngoài ra, các chất được giải phóng từ đĩa đệm bị rách cũng chứa các chất kích thích và khiến cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn.
Thoát vị đĩa đệm có thể xảy ra ở bất cứ vị trí nào ở cột sống, tuy nhiên thường phổ biến ở cột sống thắt lưng. Tình trạng này cũng có liên quan đến các cơn đau lưng mãn tính, đau thần kinh tọa. Cơn đau có thể xuất phát ở thắt lưng, lan xuống hông, mông, đùi, bắp chân, đặc biệt là sau khi ngồi lâu.
Cơn đau liên quan đến thoát vị đĩa đệm có thể khiến người bệnh gặp khó khăn khi đứng thẳng. Ngay cả các chuyển động nhỏ như hắt hơi, ho hoặc tư thế ngồi không phù hợp cũng có thể gây chèn ép dây thần kinh và dẫn đến đau đớn dữ dội. Ngoài việc khó di chuyển hoặc đứng thẳng, thoát vị đĩa đệm có thể gây tê hoặc ngứa ran. Các cơ ở vùng lưng bị ảnh hưởng cũng có thể trở nên yếu và ảnh hưởng đến khả năng chuyển động linh hoạt.
4. Hẹp ống sống
Hẹp cột sống hay hẹp ống sống là một nguyên nhân khác gây đau lưng không đứng thẳng được. Tình trạng này làm thu hẹp không gian nơi các rễ thần kinh thoát ra, dẫn đến chèn ép cột sống. Hẹp ống sống thường phát triển ở cột sống thắt lưng, gây áp lực lên các dễ thần kinh và ảnh hưởng đến tư thế khi đi bộ.
Hẹp ống sống có thể xảy ra do các vấn đề như viêm khớp, lão hóa, chấn thương cột sống, thoái hóa đĩa đệm hoặc trượt thân đốt sống. Nếu không được điều trị, hẹp ống sống có thể dẫn đến các vấn đề về bàng quang, ruột cùng với rối loạn chức năng tình dục.
Các vấn đề sức khỏe khác, chẳng hạn như căng thẳng do tư thế, bệnh thoái hóa đĩa đệm và viêm khớp thắt lưng cũng có thể dẫn đến đau lưng không đứng thẳng được.
5. Gãy đốt sống
Gãy đốt sống có thể gây khó khăn khi đứng thẳng, tuy nhiên tình trạng này rất hiếm khi xảy ra. Gãy đốt sống thường phổ biến ở phụ nữ trên 70 tuổi bị loãng xương và có tiền sử sử dụng corticosteroid.
Ngoài ra, gãy đốt sống cũng xảy ra do các chấn thương tác động mạnh, chẳng hạn như ngã ngửa từ trên cao, tai nạn giao thông hoặc va chạm, bị tấn công vào cột sống. Đối với người loãng xương nặng, cột sống rất yếu. Do đó các hoạt động nhẹ nhàng như uốn cong cột sống, hắt hơi, nhắc giỏ đồ cũng có thể dẫn đến gãy xương sống.
Đau lưng không đứng thẳng được có nguy hiểm không?
Đau lưng là tình trạng cực kỳ phổ biến và thường không phải là trường hợp nghiêm trọng. Tuy nhiên, đau lưng không đứng thẳng được có thể liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe, chẳng hạn như:
- Viêm tủy xương
- Áp xe ngoài màng cứng
- Bệnh ung thư
- Bệnh lyme
- Nhồi máu tủy sống
- Viêm tủy cắt ngang
- Hội chứng Guillain Barre
Bất cứ khi nào cơn đau lưng đi kèm với tình trạng suy nhược cơ thể, khó khăn khi đứng thẳng hoặc ảnh hưởng đến khả năng chuyển động linh hoạt đều cần được chẩn đoán và điều trị bởi bác sĩ có chuyên môn. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể gây mất khả năng kiểm soát bàng quang hoặc ruột. Bất cứ ai có triệu chứng này đều cần đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.
Người bệnh được khuyến cáo đến bệnh viện ngay khi nhận thấy các dấu hiệu như:
- Đau đớn dữ dội, không phải đau âm ỉ. Điều này có thể là do cơ hoặc dây chằng bị rách, gây tổn thương nội tạng ở phía sau ở bên hông.
- Đau lưng lan tỏa đến mông, chân hoặc bắp đùi.
- Yếu chân đột ngột, không thể chịu được trọng lượng cơ thể hoặc không thể đứng lên từ tư thế ngồi. Yếu chân có thể là dấu hiệu hẹp ống sống, đau thần kinh tọa hoặc đột quỵ.
- Tiểu hoặc đại tiện không tự chủ, điều này có thể là dấu hiệu nhiễm trùng cột sống, viêm đĩa đệm hoặc viêm màng não.
- Tê như kim châm ở háng hoặc mông, tình trạng này có thể liên quan đến các vấn đề thần kinh cột sống.
Nếu người bệnh bị đau lưng không đứng thẳng được, đi tiểu không tự chủ hoặc tê liệt kết hợp, người bệnh có thể mắc hội chứng chùm đuôi ngựa. Đây là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cần được điều trị cấp cứu để ngăn ngừa các tổn thương vĩnh viễn. Do đó, nếu thường xuyên bị đau lưng kết hợp với yếu chân, không thể đứng thẳng, người bệnh cần hỏi ý kiến của bác sĩ để được hướng dẫn, điều trị phù hợp.
Cách điều trị tình trạng đau lưng không thể đứng thẳng
Tình trạng đau lưng không đứng thẳng được cần được chẩn đoán và điều trị bởi bác sĩ có chuyên môn. Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, bác sĩ có thể đề nghị các biện pháp như:
1. Sử dụng thuốc
Một số loại thuốc, chẳng hạn như Paracetamol và thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có thể giúp kiểm soát và cải thiện cơn đau lưng. Một trong những loại thuốc được sử dụng đầu tiên là chống viêm không steroid (NSAID) như aspirin hoặc ibuprofen. Tuy nhiên không được sử dụng thuốc trong thời gian dài, điều nà có thể làm tăng nguy cơ tác dụng phụ lên đường tiêu hóa. Ngoài ra, người bệnh cần trao đổi với bác sĩ trước khi sử dụng thuốc giảm đau lưng.
Hầu hết các trường hợp, cơn đau lưng sẽ được cải thiện sau khoảng 3 – 4 tuần. Tuy nhiên nếu cơn đau không được cải thiện trong vòng 3 ngày, kèm theo triệu chứng sốt hoặc khó chịu, người bệnh nên hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng thuốc.
Người bệnh cũng được khuyến cáo đến bệnh viện hoặc gọi cho bác sĩ ngay khi:
- Chấn thương nghiêm trọng gây đau lưng không đứng thẳng được
- Cơn đau tăng dần hoặc lan xuống chân
- Yếu cơ hoặc tê chân tiến triển
- Mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột
Tình trạng này có thể báo hiệu một vấn đề nghiêm trọng đang xảy ra ở lưng, đặc biệt là khi người bệnh không thể đứng thẳng.
2. Chườm nóng và chườm lạnh
Chườm nóng và chườm lạnh xen kẽ có thể giúp giảm đau lưng hiệu quả. Người bệnh có thể đặt một túi đá lạnh bọc trong vải mỏng sau đó chườm lên khu vực lưng bị ảnh hưởng trong 15 – 20 phút mỗi lần. Nhiệt độ lạnh có tác dụng chống co thắt cơ, đau, viêm và sưng bằng cách làm chậm quá trình lưu thông máu.
Khi cơn đau giảm bớt, người bệnh có thể đặt miệng sưởi ấm lên lưng trong 20 phút để nới lỏng và làm dịu các cơ bị căng, giúp cải thiện tính linh hoạt, giảm đau, tăng cường tuần hoàn. Tăng cường lưu thông sẽ giúp cải thiện quá trình vận chuyển oxy và các chất dinh dưỡng đến các mô bị viêm. Tăng cường lưu lượng máu có thể giúp loại bỏ kích thích tích tự tại khu vực bị ảnh hưởng. Đây là một phần quan trọng trong kế hoạch chữa lành các tổn thương ở thắt lưng.
3. Vật lý trị liệu
Nếu thuốc và chườm nóng – lạnh không thể kiểm soát tình trạng đau lưng không đứng thẳng được, bác sĩ có thể đề nghị tập vật lý trị liệu. Quy trình tập vật lý trị liệu góp phần thúc đẩy quá trình phục hồi khả năng vận động và tăng phạm vi chuyển động linh hoạt. Nhà trị liệu có thể xây dựng chương trình tập luyện phù hợp, theo dõi tiến triển và có kế hoạch điều chỉnh nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất.
Mặc dù các cơn đau lưng có thể tự khỏi và thường không liên quan đến các tình trạng nghiêm trọng, tuy nhiên các cơn đau dai dẳng hoặc không thể đứng thẳng, cần được kiểm soát để ngăn ngừa các rủi ro phát sinh. Tuân thủ thói quen tập vật lý trị liệu phù hợp có thể làm giảm tỷ lệ đau lưng không đứng được trong tương lai.
Một nhà vật lý trị liệu sẽ đề nghị các bài tập vận động tay, mô mềm và các bài tập lưng để điều trị căng cơ, bong gân, đau thần kinh tọa hoặc thoát vị đĩa đệm.
Vật lý trị liệu mang lại một số lợi ích như:
- Tăng cường cơ cốt lõi
- Cải thiện dáng đi
- Tăng cường chức năng
- Gập và duỗi lưng linh hoạt
- Tăng cường phạm vi chuyển động
- Tăng cường sức mạnh cột sống, hông, chân
Các bài tập vật lý trị liệu cần thực hiện đúng kỹ thuật để giảm đau và phục hồi khả năng đứng thẳng, di chuyển linh hoạt. Ngoài ra, nhà trị liệu có thể đề nghị massage, xoa bóp trị liệu nhằm phục hồi sức khỏe cột sống và giúp người bệnh chuyển động linh hoạt.
4. Sử dụng đồ uống chống viêm
Tiêu thụ thực phẩm chống viêm thường xuyên có thể ngăn ngừa tình trạng viêm tích tụ trong cơ thể, từ đó kiểm soát tình trạng đau lưng không đứng thẳng được. Có một số loại đồ uống lành mạnh, dễ sử dụng và hỗ trợ kiểm soát tình trạng đau lưng hiệu quả, chẳng hạn như:
- Trà xanh và gừng: Loại đồ uống uống này có thể kiểm soát tình trạng viêm trong cơ thể, góp phần cải thiện cơn đau lưng.
- Sữa nghệ: Nghệ có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm khớp hiệu quả. Tiêu thụ một cốc sữa nghệ mỗi ngày có thể cải thiện tình trạng viêm, giúp điều trị các vấn đề cột sống và giảm đau lưng.
- Nước ép anh đào: Quả anh đào rất giàu chất chống oxy hóa và chất chống viêm. Tiêu thụ nước ép anh đào có thể giúp giảm đau cơ và kiểm soát các cơn đau lưng.
5. Tránh các tư thế tĩnh kéo dài
Một trong những cách tốt nhất để kiểm soát cơn đau lưng không đứng thẳng được là hạn chế các tư thế tĩnh kéo dài. Điều này góp phần tăng tính vận động ở cơ, cột sống và hông, giúp ngăn ngừa tình trạng mỏi cơ, căng thẳng ở các khớp. Một số lưu ý bao gồm:
- Tránh ngồi quá nhiều hoặc cân nhắc sử dụng bàn làm việc đứng. Khi ngồi trong thời gian dài, áp lực lên đĩa đệm, cột sống sẽ tăng lên và gây đau lưng cũng như khiến người bệnh gặp khó khăn khi đứng thẳng.
- Kiểm tra tư thế và điều chỉnh cổ, vai, lưng thẳng hàng để tránh gây căng thẳng cho cột sống. Các tư thế xấu, không được hỗ trợ có thể dẫn đến một số vấn đề ở lưng, gây đau và nhiều dấu hiệu khác.
- Hoạt động luân phiên để tránh việc gây áp lực lên một nhóm cơ, khớp, dẫn đến căng thẳng hoặc quá mệt mỏi. Chẳng hạn như đã ngồi làm việc trong vài tiếng, người bệnh được khuyến cáo nên đứng dậy và di chuyển nhẹ nhàng xung quanh.
Khi bị đau lưng không đứng thẳng được nghiêm trọng, người bệnh có thể cân nhắc thực hiện các hoạt động ít gắng sức, chẳng hạn như đọc sách, nghe nhạc hoặc làm đồ thủ công. Các hoạt động này có thể chuyển tâm trí ra khỏi cơn đau, đồng thời giúp lưng được nghỉ ngơi.
Người bị đau lưng không đứng thẳng được cần tránh điều gì?
Tình trạng đau lưng không đứng thẳng được có thể tái phát nếu không được chăm sóc phù hợp. Để ngăn ngừa tình trạng này, người bệnh cần lưu ý:
- Tránh các yếu tố nguy cơ dẫn đến đau lưng, chẳng hạn như ngồi nhiều, hoạt động gắng sức hoặc nâng vật nặng quá mức. Tránh các vị trí và hoạt động làm trầm trọng thêm cơn đau để ngăn ngừa tình trạng này kéo dài.
- Kéo căng lưng thường xuyên với các động tác yoga hoặc các bài kéo giãn theo chỉ dẫn của nhà trị liệu.
- Ngủ đủ giấc và chất lượng, điều này giúp cơ thể có thời gian phục hồi và ngăn ngừa cơn đau lưng tái phát. Khi ngủ cần chọn tư thế phù hợp, giường nệm thoải mái.
- Thực hiện các kỹ thuật thư giãn, chẳng hạn như thiền, đọc sách, nghe nhạc. Điều này có thể giúp giải phóng các hormone tạo cảm giác dễ chịu, giảm lo lắng và giảm đau.
Đau lưng không đứng thẳng được có thể liên quan đến nhiều nguyên nhân và vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Điều quan trọng là đến bệnh viện để được chẩn đoán và có kế hoạch điều trị hiệu quả. Bên cạnh đó, người bệnh được hướng dẫn xây dựng lối sống lành mạnh, thường xuyên tập thể dục và ngủ đủ giấc để nâng cao sức khỏe cột sống cũng như ngăn ngừa tình trạng đau lưng tái phát.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!