Bệnh Khô Khớp Vai: Triệu Chứng Nhận Biết Và Cách Chữa Trị
Khô khớp vai là một trong những nguyên nhân gây đau đớn, khó chịu và hạn chế cử động linh hoạt ở cánh tay. Tình trạng này thường ảnh hưởng đến người cao tuổi, tuy nhiên đang có dấu hiệu trẻ hóa, gây ảnh hưởng đến hiệu suất lao động cũng như chất lượng cuộc sống của người bệnh. Bài viết bên dưới sẽ giúp người bệnh nắm rõ các nguyên nhân, triệu chứng và có biện pháp điều trị an toàn, hiệu quả.
Khô khớp vai là gì?
Khớp vai là một khớp hoạt dịch, có chứa một lượng chất lỏng đặc sánh như lòng trắng trứng gà, dày, dính, có nhiệm vụ bôi trơn các khớp, giúp khớp chuyển động linh hoạt mà không gây đau đớn, khó chịu. Khô khớp vai xảy ra khi chất lỏng hoạt dịch ở khớp thấp, thường xảy ra khi tuổi tác cao, chấn thương, lạm dụng hoặc do các vấn đề sức khỏe khác.
Khô khớp vai thường ảnh hưởng đến người trên 50 tuổi, tuy nhiên cũng có thể ảnh hưởng đến người trẻ tuổi, gây đau đớn và khó chịu. Nếu nhận thấy các dấu hiệu này, người bệnh cần đến bệnh viện ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.
Dấu hiệu nhận biết khô khớp vai
Trong hầu hết các trường hợp, khô khớp vai không gây đau đớn, khó chịu hoặc ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Do đó, người bệnh thường không có kế hoạch chăm sóc và điều trị kịp thời.
Khi tình trạng bệnh tiến triển, người bệnh có thể gặp các dấu hiệu như:
- Đau đớn ở khớp vai, cơn đau có thể âm ỉ, xuất hiện thường xuyên hoặc đau nhói
- Đau lan sang các khu vực khác, chẳng hạn như bả vai, cánh tay, khớp vai, gây ảnh hưởng đến khả năng chuyển động linh hoạt, cầm nắm đồ vật
- Có âm thanh khi cử động khớp, đặc biệt là các cử động đưa tay lên xuống hoặc tập thể dục thể thao
Sưng đỏ kèm với nóng sốt, tình trạng này thường xảy ra khi các triệu chứng trở nên nghiêm trọng, gây viêm khớp, thoái hóa khớp. Trong trường hợp này, người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và có kế hoạch điều trị phù hợp.
Nguyên nhân nào gây khô khớp vai?
Trong hầu hết các trường hợp, khô khớp vai ảnh hưởng đến người trên 50 tuổi, là một phần bình thường của quá trình lão hóa tự nhiên. Tuy nhiên, đôi khi khô khớp cũng có thể liên quan đến nhiều bệnh lý, vấn đề sức khỏe cần được điều trị. Cụ thể, các nguyên nhân và yếu tố rủi ro dẫn đến khô khớp bao gồm:
1. Thoái hóa sụn khớp
Thoái hóa khớp vai xảy ra khi sụn khớp hao mòn theo thời gian, có thể dẫn đến khô khớp, đau đớn, khó chịu và ảnh hưởng đến phạm vi chuyển động linh hoạt. Thoái hóa khớp thường ảnh hưởng đến người trên 50 tuổi, tuy nhiên cũng có thể ảnh hưởng đến người trẻ tuổi, đặc biệt là các trường hợp chấn thương, gãy xương hoặc trật khớp vai.
Tổn thương sụn khớp sẽ khiến các đầu xương ma sát, va chạm vào nhau, gây đau đớn, khó chịu và ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các tổ chức quanh khớp, bao gồm chất lỏng hoạt dịch. Ngoài ra, đau đớn khiến người bệnh có xu hướng ít vận động hơn, từ đó gây suy giảm lượng số lượng và chất lượng chất nhờn ở khớp, gây ra tình trạng khô khớp vai.
2. Viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp là một chứng rối loạn viêm mãn tính có thể dẫn đến khô khớp vai. Tình trạng này xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công các mô khớp, gây ảnh hưởng đến lớp niêm mạc khớp, gây sưng, đau, khô khớp, xói mòn xương và biến dạng khớp. Ngoài ra, viêm khớp dạng thấp cũng có thể gây hại cho các bộ phận cơ thể khác chẳng hạn như da, mắt, phổi, tim và mạch máu.
Các triệu chứng viêm khớp dạng thấp thường gây ảnh hưởng đến cả hai bên cơ thể, khiến khớp vai sưng, ấm, đau đớn, cứng khớp nặng hơn vào buổi sáng và được cải thiện sau khi hoạt động thể chất. Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể gặp tình trạng mệt mỏi, sốt, chán ăn.
3. Bệnh gout
Bệnh gout (gút) là một dạng viêm khớp phổ biến, có thể dẫn đến các cơn đau khớp đột ngột, dữ dội, sưng đỏ ở một hoặc nhiều khớp. Bệnh thường gặp nhất ở ngón chân cái, tuy nhiên cũng có thể gây ảnh hưởng đến các khớp lớn hơn, chẳng hạn như đầu gối hoặc khớp vai.
Một cơn gút cấp có thể xảy ra đột ngột, nhanh chóng, dữ dội, thường đánh thức người bệnh dậy lúc nửa đêm, do cảm giác nóng rát dữ dội ở khớp. Khớp bị ảnh hưởng thường thường nonsgn, sưng, mềm và dường như không thể chịu được bất cứ trọng lượng nào, kể cả chăn mền. Bên cạnh đó, bệnh gout cũng gây ảnh hưởng đến quá trình điều tiết dịch khớp, tái tạo chất lỏng hoạt dịch, tăng nguy cơ tổn thương sụn, từ đó gây khô khớp và các triệu chứng khác.
Nếu bị đau đột ngột, dữ dội ở khớp, hãy đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị phù hợp. Các cơn đau nặng hoặc kéo dài có thể gây tổn thương khớp, biến dạng và mất chức năng khớp.
4. Chấn thương
Vai là một trong những khớp di động nhiều nhất trên cơ thể, đặc biệt là ở vận động viên hoặc người thường xuyên tập luyện thể dục thể thao. Việc lạm dụng hoặc thực hiện các thao tác lặp lại thường xuyên có thể dẫn đến chấn thương khớp vai, ảnh hướng đến khả năng tái tạo chất lỏng hoạt dịch và gây khô khớp vai.
Chấn thương vai có thể dẫn đến một số dấu hiệu như:
- Đau đớn âm ỉ hoặc dữ dội
- Sưng vai đột ngột
- Thay đổi hình dạng hoặc biến dạng khớp vai
- Yếu hoặc tê liệt cánh tay, bàn tay
Chấn thương khớp vai có thể gây ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. Do đó, nếu nghi ngờ hoặc nhận thấy các dấu hiệu chấn thương, hãy đến bệnh viện và hỏi ý kiến của bác sĩ.
5. Lão hóa tự nhiên
Tuổi tác cao là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến khô khớp vai. Khi cơ thể lão hóa, sụn đệm các đầu xương dần dần thoái hóa, khiến các đầu xương ma sát với nhau. Điều này có thể gây ảnh hưởng đến khả năng tái tạo, điều tiết chất lỏng hoạt dịch, khiến các chuyển động bình thường, chẳng hạn như nâng tay lên cao, gặp nhiều khó khăn.
Ngoài ra, khi tuổi tác cao người bệnh cũng dễ gặp các tình trạng sức khỏe làm tăng nguy cơ khô khớp vai, chẳng hạn như thoái hóa khớp, viêm quanh khớp vai hoặc chấn thương, nhiễm trùng, lạm dụng.
Khô khớp vai có nguy hiểm không?
Khô khớp vai là tình trạng phổ biến, có thể dẫn đến đau mãn tính, kéo dài và tăng nguy cơ biến dạng, mất chức năng khớp. Các triệu chứng như đau và cứng khớp có thể gây ảnh hưởng đến các công việc hàng ngày và suy giảm chất lượng cuộc sống. Một số người bệnh cũng có thể bị rối loạn giấc ngủ, trầm cảm, mệt mỏi, suy nhược do cơn đau liên quan đến khô khớp.
Mặc dù hầu hết các trường hợp khô khớp vai không nghiêm trọng, tuy nhiên đôi khi người bệnh có thể gặp các vấn đề như:
- Giảm hiệu suất khi tập thể dục
- Khó khăn hoặc hạn chế khi sinh hoạt hàng ngày và công việc
- Có nguy cơ té ngã, chấn thương cao, đặc biệt là ở người lớn tuổi
- Mất ngủ, chất lượng giấc ngủ kém, lo âu, trầm cảm
Khô khớp vai là một tình trạng lâu dài nhưng có thể kiểm soát được. Do đó, điều quan trọng là chú ý đến biểu hiện của cơ thể và có kế hoạch điều trị, chăm sóc sức khỏe phù hợp.
Chẩn đoán khô khớp vai như thế nào?
Thông thường, khô khớp vai thường được chẩn đoán khi bác sĩ đề nghị thực hiện xét nghiệm phân tích chất lỏng hoạt dịch khớp. Xét nghiệm này được thực hiện khi người bệnh đến khám do đau đớn, viêm khớp, đỏ hoặc đổi màu khớp và da ấm khi chạm vào.
Để lấy chất lỏng hoạt dịch, bác sĩ sẽ gây tê cục bộ, sau đó hút dịch khớp ra ngoài và kiểm tra ở phòng thí nghiệm. Xét nghiệm này có thể cho biết:
- Chất lượng vật lý của chất lỏng hoạt dịch, chẳng hạn như màu sắc, độ dày, độ nhớt, giúp bác sĩ xác định tình trạng viêm ở khớp.
- Thành phần hóa học của dịch khớp, có thể giúp bác sĩ xác định các bệnh lý liên quan.
- Các thành phần không mong muốn, chẳng hạn như tinh thể (dấu hiệu bệnh gút) và vi khuẩn (dấu hiệu nhiễm trùng).
Phương pháp điều trị khô khớp vai
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, bác sĩ có thể đề nghị các kế hoạch điều trị như:
1. Áp dụng biện pháp giảm đau tại nhà
Khô khớp vai có thể dẫn đến đau đớn, khó chịu và nhiều vấn đề sức khỏe khác. Nếu cơn đau không nghiêm trọng, người bệnh có thể thực hiện các kế hoạch giảm đau tại nhà, chẳng hạn như:
- Chườm đá và chườm nóng: Chườm đá có thể giúp giảm viêm và sưng. Trong khi đó, chườm nóng có thể tăng cường lưu thông máu, thúc đẩy quá trình vận chuyển các chất dinh dưỡng đến các khớp và mô mềm. Cả hai phương pháp này đều mang lại hiệu quả cao trong việc giảm đau, cứng khớp và tăng chất lỏng hoạt dịch ở khớp vai.
- Nghỉ ngơi: Nếu bị đau hoặc có âm thanh lục cục ở khớp vai, người bệnh nên dành thời gian để nghỉ ngơi, hạn chế cử động khớp, đặc biệt là các động tác gây ảnh hưởng đến khớp vai, chẳng hạn như nâng tạ, đánh bóng chuyền hoặc quần vợt.
- Uống đủ nước: Nước cần thiết để đảm bảo sức khỏe tổng thể, góp phần duy trì chất lỏng hoạt dịch ở mức tối ưu. Hãy giữ nước để các khớp được bôi trơn và nâng cao chất lượng, độ đặc của dịch khớp.
- Sử dụng thuốc: Các loại thuốc không kê đơn, chẳng hạn như Paracetamol hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có tác dụng kiểm soát cơn đau, chống viêm và ngăn ngừa các biến chứng tiềm ẩn. Sử dụng thuốc theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc chỉ định của bác sĩ.
2. Thay đổi chế độ dinh dưỡng
Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ, cân bằng các chất dinh dưỡng là cách tốt nhất để nâng cao sức khỏe xương khớp, kích thích quá trình tái tạo và sản xuất chất lỏng hoạt dịch, từ đó kiểm soát các triệu chứng khô khớp vai. Chế độ ăn uống lành mạnh cũng giúp nâng cao sức khỏe tổng thể, tăng cường hệ thống miễn dịch và bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây hại.
Các loại thực phẩm hỗ trợ điều trị khô khớp vai bao gồm:
- Rau lá xanh và trái cây chứa rất nhiều vitamin, khoáng chất và các chất chống oxy hóa, từ đó nâng cao sức khỏe, giảm viêm, kiểm soát các triệu chứng khô khớp.
- Trà xanh có chứa polyphenol, có đặc tính chống viêm, chống oxy hóa và rất tốt cho sức khỏe khớp.
- Dầu ô liu, dầu cá và các chất béo lành mạnh như hạt óc chó, hạt lanh, có đặc tính chống viêm, giảm sưng và thúc đẩy quá trình sản xuất dịch khớp.
- Các loại cá béo như cá mòi, cá cơm, các thu, các hồi, có chứa acid béo omega 3, mang lại hiệu quả cao trong việc giảm viêm và hỗ trợ phục hồi sức khỏe khớp.
3. Tăng cường hoạt động thể chất
Tập thể dục thường xuyên và hoạt động thể chất là điều rất quan trọng để duy trì sức khỏe xương khớp cũng như tăng cường chất lỏng hoạt dịch. Tập thể dục sẽ giúp thúc đẩy lưu thông máu, cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho khớp và các mô mềm.
Để thực hiện các bài tập này, người bệnh cần chuẩn bị một thanh gỗ nhỏ hỗ trợ. Các bài tập hỗ trợ kiểm soát các triệu chứng khô khớp vai bao gồm:
Kéo căng khi nằm:
Bài tập này tác động đến cả hai cánh tay, giúp mở rộng vai và kiểm soát các cơn đau do khô khớp hoặc thoái hóa khớp. Bài tập được thực hiện như sau:
- Nằm thẳng trên sàn nhà hoặc trên giường, duỗi thẳng tay ở hai bên cơ thể, giữ thanh gỗ bằng cả hai tay và gần hông
- Giữ cánh tay thẳng, từ từ đưa thanh gỗ lên cao theo hình vòng cung, đi qua mặt, đỉnh đầu và chạm sàn nhà
- Quay lại vị trí ban đầu, thực hiện động tác 5 lần
Kéo căng khi đứng:
Động tác kéo căng này sử dụng cả hai cánh tay và một thành gỗ nhỏ để cải thiện tình trạng cứng khớp vai, giúp người bệnh mặc áo khoác, cài dây áo phía sau một cách đơn giản hơn. Bài tập được thực hiện như sau:
- Bắt đầu ở tứ thế đứng, hai tay đặt dọc theo cơ thể, giữ thanh gỗ dựa vào cơ thể ở phía sau (một đầu của thanh gỗ chạm vào đỉnh mông)
- Từ từ trượt thanh gỗ lên lưng, uốn cong khuỷu tay và di chuyển lên trên
- Thực hiện lại động tác 5 lần
Co duỗi cánh tay:
Đây là bài tập điều trị khô khớp vai phổ biến, hỗ trợ giảm đau, chống viêm và phục hồi các cử động linh hoạt.
- Nằm xuống với hai cánh tay ở hai bên cơ thể, khuỷu tay uốn cong một góc 90 độ, tương tự như chữ L. Cầm một cây gậy trong tay một cách thoải mái, không cần siết chặt.
- Xoay cánh tay hướng lên đầu trong khi vẫn duy trì khuỷu tay uốn cong 90 độ. Cố gắng nâng cánh tay càng xa càng tốt.
- Quay lại vị trí bắt đầu, thực hiện 5 lần.
Hầu như tất cả các bài tập thể dục và vận động thể chất đều tốt cho hệ xương khớp. Do đó, bên cạnh các bài tập mở rộng khớp vai, người bệnh có thể tham khảo các bài tăng cường sức mạnh như nâng tạ, bơi lội. Điều quan trọng là hơi ý kiến của bác sĩ cũng như nhà trị liệu trước khi thực hiện các bài tập điều trị khô khớp vai.
4. Sử dụng thực phẩm chức năng
Có nhiều chất bổ sung, thực phẩm thay thế có thể giúp hỗ trợ sức khỏe khớp, tăng cường sản xuất chất lỏng hoạt dịch và ổn định chức năng khớp vai. Một số sản phẩm phổ biến bao gồm:
- Bổ sung Chondroitin: Chondroitin là một thành phần của sụn giúp cơ thể sản xuất nhiều chất lỏng hoạt dịch và duy trì sức khỏe của khớp. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chất bổ sung chondroitin có thể giúp giảm đau khớp và cứng khớp.
- Thực phẩm chức năng bổ sung Glucosamine: Glucosamine là một hợp chất tự nhiên được tìm thấy trong các tế bào máu và sụn, có thể giúp cải thiện sức khỏe của khớp và kích thích sản xuất chất lỏng hoạt dịch.
- Viên uống vitamin tổng hợp: Viên vitamin có thể giúp cơ thể hấp thụ được các dưỡng chất cần thiết, từ đó hỗ trợ quá trình sản xuất dịch khớp, tái tạo và nâng cao sức khỏe tổng thể.
- Viên bổ sung axit hyaluronic: Axit hyaluronic có đặc tính bôi trơn, hấp thụ sốc, cải thiện khả năng tái tạo và sản xuất chất lỏng hoạt dịch ở khớp.
- Viên bổ sung dầu cá hoặc acid béo Omega 3: Các viên uống này có thể góp phần tái tạo dịch khớp, tăng cường sức khỏe sụn và góp phần điều trị khô khớp vai.
Hầu hết các viên uống bổ sung đều có thể sử dụng mà không cần toa thuốc. Tuy nhiên, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ hoặc người có chuyên môn để được hướng dẫn và có kế hoạch điều trị phù hợp.
5. Tiêm bổ sung chất nhờn
Nếu các triệu chứng khô khớp vai nghiêm trọng, hãy trao đổi với bác sĩ và có phương pháp điều trị an toàn, hiệu quả hơn. Bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng và chỉ định các liệu pháp như:
- Tiêm Axit hyaluronic: Axit hyaluronic là một chất tự nhiên được tìm thấy trong chất lỏng hoạt dịch và sụn, giúp duy trì bôi trơn khớp, giảm ma sát giữa chất lỏng hoạt dịch và bề mặt sụn. Bác sĩ có thể tiêm axit hyaluronic để kiểm soát các triệu chứng khô khớp vai, đau khớp hoặc cứng khớp nghiêm trọng. Những mũi tiêm này có thể giúp giảm đau tạm thời và cải thiện khả năng vận động của khớp.
- Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP): Liệu pháp PRP này liên quan đến việc tiêm tiểu cầu cô đặc từ máu của bệnh nhân vào khớp hoạt dịch bị ảnh hưởng. Những tiểu cầu này chứa các yếu tố tăng trưởng có thể giúp kích thích sản xuất chất lỏng hoạt dịch và thúc đẩy quá trình chữa lành các mô bị tổn thương.
Phòng ngừa khô khớp vai như thế nào?
Để phòng ngừa tình trạng khô khớp vai, người bệnh cần lưu ý:
- Tập luyện phù hợp, thường xuyên, kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ, cân bằng các chất dinh dưỡng.
- Khởi động trước khi tập luyện thể dục và thả lỏng cơ thể sau khi tập. Nếu bắt đầu các môn tập mới, chẳng hạn như nâng tạ, hãy trao đổi với huấn luyện viên và tập luyện đúng kỹ thuật.
- Giữ tư thế đúng khi đứng, ngồi và nằm, tránh tạo áp lực quá mức lên vai. Nghỉ giải lao sau mỗi 60 phút, di chuyển xung quanh và kéo dài vai để tránh các tổn thương phát sinh.
- Chú ý đến phản ứng của cơ thể, các cơn đau và có kế hoạch điều chỉnh phù hợp.
- Hạn chế căng thẳng, dành thời gian nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc, điều này giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, điều trị khô khớp và các vấn đề khác.
Khô khớp vai là tình trạng phổ biến, thưởng ảnh đến người cao tuổi hoặc người có tiền sử lạm dụng, chấn thương hoặc các bệnh xương khớp khác. Đến bệnh viện và trao đổi với bác sĩ để xác định nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng và có kế hoạch điều trị, chăm sóc sức khỏe phù hợp.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!