Hiện tượng tê chân tay ở trẻ em – Thông tin cần biết

Tê chân tay ở trẻ em là tình trạng tương đối phổ biến không nên chủ quan. Ngoài do tư thế xấu, lười vận động hay béo phì thì còn có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe bất thường. Phụ huynh nên theo dõi triệu chứng mà trẻ gặp phải để có cách can thiệp phù hợp.

Hiện tượng tê chân tay ở trẻ em

Tê bì chân tay đề cập đến cảm giác khó chịu như bị kim châm hay kiến bò dưới da tay, chân. Đi kèm với đó có thể là cảm giác bỏng rát, ngứa ran, đau nhức và yếu cơ ở khu vực này. Ngoài ra nhiều người còn bị mất cảm giác ở tay và chân.

Tình trạng tê bì chân tay có thể ảnh hưởng tới hầu hết mọi người, trong đó có trẻ em. Tuy nhiên do trẻ còn chưa nhận thức được, không tập trung nên thường không nhận ra và bỏ qua các biểu hiện của cơ thể.

Các triệu chứng tê chân tay ở trẻ có thể bao gồm:

• Tê bì các đầu ngón tay, ngón chân, cánh tay và bắp chân
• Đau mỏi và nóng ran ở các khớp tay, chân
• Các cơn tê tay chân thường có cảm giác châm chích hoặc râm ran như bị kiến bò
• Triệu chứng có thể xuất hiện thoáng qua khi trẻ thay đổi tư thế
• Triệu chứng thường xuất hiện vào buổi tối hoặc khi vừa thức dậy
• Nhiều trẻ còn bị chuột rút, nhất là vào ban đêm
• Các triệu chứng khiến trẻ khó chịu, cáu gắt và mệt mỏi

Các bậc phụ huynh cần theo dõi các biểu hiện bất thường ở con trẻ để kịp thời hỏi han. Việc phát hiện sớm và nắm rõ nguyên nhân sẽ giúp cho quá trình khắc phục trở nên dễ dàng hơn.

Vì sao trẻ bị tê chân tay?

Trẻ em mặc dù không phải lao động nặng nhọc nhưng vẫn có thể gặp phải tình trạng tê bì chân tay. Có nhiều nguyên nhân được xác định là liên quan tới tình trạng này.

Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp gây tê bì chân tay ở trẻ em:

1. Thiếu chất dinh dưỡng

Thiếu chất dinh dưỡng được cho là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra chứng tê bì chân tay ở trẻ em. Việc thiếu hụt các dưỡng chất như canxi, magie, sắt, phốt pho, kali, vitamin nhóm B… có liên quan trực tiếp tới vấn đề này.

Trẻ có thể bị thiếu hụt dưỡng chất do nhiều nguyên nhân. Bao gồm:

• Trẻ biếng ăn
• Chế độ dinh dưỡng không cân bằng
• Khả năng hấp thụ kém
• Trẻ mắc các bệnh đường tiêu hóa
• Trẻ mắc bệnh chuyển hóa

2. Tư thế xấu

Khác với người lớn, trẻ em thường không biết cách tự điều chỉnh tư thế khi học tập hay vui chơi. Thường xuyên duy trì các tư thế xấu có thể gia tăng áp lực cho xương khớp và chèn ép lên hệ thống dây thần kinh.

Đặc biệt khi trẻ đến trường phải ngồi học trong lớp nhiều giờ liền. Duy trì các tư thế tĩnh không đúng quá lâu sẽ dễ gây tê bì chân tay. Đồng thời còn làm tăng nguy cơ mắc phải các bệnh cơ xương khớp.

3. Lười vận động

Lười vận động là một trong những thói quen xấu của trẻ em hiện nay. Thay vì vận động thì trẻ thường xuyên nằm, ngồi 1 chỗ để xem tivi, chơi điện thoại, ipad. Tình trạng này diễn ra phổ biến ở trẻ em thành phố do không có không gian vui chơi.

Tình trạng lười vận động có thể dẫn tới nhiều mối nguy hại cho sức khỏe. Đặc biệt là cản trở quá trình lưu thông máu đến các chi. Từ đó làm tăng nguy cơ bị tê bì chân tay và nhức mỏi xương khớp. Đồng thời thói quen lười vận động cũng đã và đang khiến cho tỷ lệ béo phì ở trẻ em ngày càng gia tăng.

Ngoài ra, tư thế ngủ cũng liên quan rất nhiều đến các triệu chứng bất thường ở trẻ. Nằm ngủ nghiêng, đè lên tay chân có thể gây cảm giác tê bì, khó chịu cho trẻ khi thức dậy.

4. Thừa cân – béo phì

Thừa cân – béo phì là tình trạng xảy ra phổ biến ở đối tượng trẻ em hiện nay. Yếu tố này ảnh hưởng rất lớn tới hệ thống xương khớp. Đặc biệt là gây áp lực cho ổ khớp và chèn ép lên các rễ dây thần kinh.

Đây là lý do khiến tình trạng tê bì chân tay rất dễ bắt gặp ở trẻ em bị thừa cân – béo phì. Nhất là khi trẻ vận động mạnh hay di chuyển nhiều làm gia tăng sự đè nén.

5. Chấn thương

Trẻ em là đối tượng hiếu động và rất hay chạy nhảy, nô đùa. Chính vì vậy mà khó tránh khỏi việc gặp phải các va chạm hay trượt ngã khi vận động. Thêm vào đó, hệ xương khớp của trẻ cũng còn chưa hoàn thiện nên rất dễ tổn thương.

Một số chấn thương như trật khớp, gãy xương hay đứt dây chằng có thể gây chèn ép lên dây thần kinh và gây tê bì chân tay. Ngoài ra, di chứng để lại sau chấn thương cũng có thể khiến cho tình trạng tê bì thường xuyên diễn ra sau đó.

6. Thiếu máu

Dựa theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế Giới – WHO, đối với trẻ từ 6 tháng tới 6 tuổi, huyết sắc tố dưới 110g/ lít thì được gọi là thiếu máu. Tình trạng thiếu máu ở trẻ em có thể xảy ra do các nguyên nhân như lượng dự trữ sắt trong cơ thể thai nhi không đủ, trẻ tăng trưởng nhanh, trẻ bị bệnh đường tiêu hóa, cảm cúm hoặc dị ứng sữa bò.

Tình trạng thiếu máu có thể làm giảm lưu lượng máu di chuyển đến các chi. Đây chính là nguyên nhân gây ra cảm giác tê bì và yếu tay chân. Ngoài ra trẻ còn có thể bị yếu đuối, cáu gắt, da xanh xao, tái nhợt.

7. Các bệnh lý xương khớp

Trong một số ít trường hợp, triệu chứng tê bì chân tay ở trẻ em có thể liên quan tới các bệnh lý xương khớp. Bao gồm:

– Viêm khớp dạng thấp:

Viêm khớp dạng thấp ở trẻ em đề cập đến tình trạng các khớp viêm và kéo dài hơn 6 tuần ở những trẻ dưới 16 tuổi. Bệnh lý này có thể gây đau nhức, tê bì chân tay. Kèm theo đó là tình trạng thiếu máu và sốt cao. Nhiều trường hợp trẻ còn bị ảnh hưởng đến tim, phổi, mắt, hệ thần kinh và nhiều cơ quan quan trọng khác.

Hiện nay, nguyên nhân gây bệnh viêm khớp dạng thấp ở trẻ vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên nhiều nghiên cứu cho thấy, yếu tố di truyền và các yếu tố môi trường có thể liên quan tới cơ chế bệnh sinh.

– Cong, vẹo cột sống:

Hệ xương khớp và cột sống của trẻ em còn đang phát triển và dễ bị tổn thương khi có tác động. Đứng, ngồi hay vận động sai tư thế lâu ngày có thể khiến trẻ bị cong, vẹo cột sống. Tình trạng này có khả năng gây chèn ép lên các dây thần kinh và dẫn tới tê bì chân tay.

– Viêm khớp nhiễm khuẩn:

Hệ miễn dịch của trẻ em chưa được hoàn thiện. Chính vì vậy mà rất dễ bị các yếu tố từ bên ngoài tấn công. Trẻ có nguy cơ cao bị nhiễm khuẩn hay nhiễm virus khi có điều kiện thuận lợi.

Tình trạng viêm nhiễm có thể kích hoạt ở các vị trí khác trong cơ thể. Sau đó di chuyển theo đường máu và ảnh hưởng tới xương khớp. Từ đó gây bệnh viêm khớp nhiễm khuẩn.

Ngoài gây sưng đau khớp, phá hủy sụn khớp thì còn ảnh hưởng đến các dây thần kinh. Nhiều trường hợp gây tê bì chân tay kèm theo cảm giác đau nhức rất khó chịu.

Tê chân tay ở trẻ em có nguy hiểm không?

Như đã phân tích, tình trạng tê tay chân ở trẻ em xảy ra phổ biến do nhiều nguyên nhân. Với từng căn nguyên cụ thể thì mức độ nguy hiểm cũng sẽ có sự khác biệt.

Trường hợp chỉ là do tư thế xấu, lười vận động, thiếu chất hay thừa cân thì thường không nghiêm trọng. Lúc này, có thể áp dụng các giải pháp tại nhà để khắc phục nhanh chóng.

Tuy nhiên nếu là do chấn thương, thiếu máu hay các bệnh cơ xương khớp thì hệ quả có thể nguy hiểm hơn. Chăm sóc y tế là cần thiết để tránh các vấn đề rủi ro phát sinh.

Cách khắc phục chứng tê chân tay ở trẻ em

Tình trạng tê chân tay ở trẻ nếu chỉ là do những nguyên nhân thông thường, không liên quan đến bệnh lý thì có thể cải thiện bằng các giải pháp tại nhà. Một số cách ngoài giúp làm giảm triệu chứng thì còn ngăn ngừa tình trạng tê bì chân tay xảy ra trong tương lai.

Các giải pháp được đề cập bao gồm:

1. Tắm nước ấm

Tắm nước ấm là giải pháp chữa tê chân tay có thể áp dụng được cho cả người lớn và trẻ nhỏ. Ngâm mình trong bồn tắm nước ấm giúp thư giãn gân cơ hiệu quả. Đồng thời còn cải thiện quá trình tuần hoàn máu, đưa máu lưu thông tới các chi. Từ đó làm giảm cảm giác tê bì, nhức mỏi và khó chịu.

Hướng dẫn thực hiện:

• Chuẩn bị 1 bồn tắm nước ấm
• Có thể thêm vào 1 ít muối epsom rồi khuấy đều lên
• Cho trẻ ngâm mình trong bồn tắm 10 phút
• Lau khô người cho trẻ trước khi mặc quần áo

**Lưu ý: Làn da của trẻ còn rất non nớt và nhạy cảm. Do đó bạn cần dùng nước tắm có nhiệt độ vừa phải. Tuyệt đối không pha nước quá nóng bởi có thể khiến da trẻ bị tổn thương.

2. Chườm ấm

Chườm ấm cũng là một cách giúp cho trẻ thoát khỏi sự khó chịu khi bị tê bì chân tay. Đây là mẹo tại nhà rất an toàn và dễ áp dụng.

Chỉ với khoảng 10 – 20 phút chườm ấm, gân cơ sẽ được thư giãn nhờ hơi nóng từ túi chườm. Đồng thời còn cải thiện tuần hoàn máu và giải phóng các dây thần kinh bị chèn ép.

Hướng dẫn thực hiện:

• Chuẩn bị 1 túi chườm ấm khoảng 40 – 50°C
• Chườm trực tiếp lên tay chân của trẻ
• Thực hiện trong khoảng 10 phút với trẻ nhỏ
• Với trẻ vị thành niên thì có thể chườm 15 – 20 phút

**Lưu ý: Trường hợp không có sẵn túi chườm thì các bậc phụ huynh có thể chuẩn bị chai nước ấm có nhiệt độ phù hợp. Sau đó lăn qua lăn lại trên tay chân của trẻ. Thực hiện khoảng 10 – 30 phút để nhận được kết quả tốt.

3. Bổ sung dưỡng chất

Như đã đề cập, thiếu hụt dưỡng chất là nguyên nhân phổ biến nhất khiến trẻ bị tê bì chân tay. Ngoài ra, tình trạng này còn khiến trẻ bị còi xương, chậm lớn và gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác.

Có 2 cách bổ sung dưỡng chất thiết yếu cho trẻ là thông qua thực phẩm tự nhiên và viên uống bổ sung. Cụ thể như sau:

– Bổ sung qua thực phẩm:

• Canxi: Có nhiều trong sữa và các sản phẩm sữa, hải sản, cá, đậu tương, trứng, nấm hương khô, hạt vừng…
• Magie: Một số thực phẩm giàu magie bao gồm bơ, đậu phụ, cá béo, chuối, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt…
• Kali: Thực phẩm giàu kali bao gồm quả bơ, đậu lima, bí ngô, chuối, cải cầu vồng, cải bó xôi, khoai lang…
• Vitamin: Rau củ và trái cây tươi là nhóm thực phẩm có chứa lượng vitamin dồi dào.

– Viên uống bổ sung:

Trong một số trường hợp, trẻ có thể cần sử dụng các loại viên uống để bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể. Tuy nhiên viên uống chỉ được dùng khi chế độ dinh dưỡng không cung cấp đủ. Đồng thời cần sử dụng theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. Bởi việc bổ sung không đúng cách có thể tiềm ẩn rất nhiều yếu tố rủi ro.

4. Xoa bóp

Xoa bóp cũng là giải pháp tại nhà đơn giản có thể giúp trẻ khắc phục chứng tê bì chân tay. Các bậc phụ huynh nên xoa bóp cho trẻ để cải thiện tuần hoàn máu, thư giãn gân cơ và giải phóng sự chèn ép lên các dây thần kinh.

Ngoài ra, việc xoa bóp trước khi ngủ còn tránh các triệu chứng làm phiền đến giấc ngủ của trẻ. Tuy nhiên khác với người lớn, bạn không nên thoa dầu nóng lên da trẻ trước khi xoa bóp. Bởi điều này có thể khiến cho làn da non nớt của trẻ bị tổn thương.

Hướng dẫn thực hiện:

• Chà nhẹ 2 lòng bàn tay vào với nhau cho tới khi nóng lên
• Tiến hành xoa bóp nhẹ nhàng lên tay chân của trẻ
• Có thể ấn nhẹ vào một số điểm như bắp chân, đầu gối, lòng bàn chân, cổ tay…
• Nên xoa bóp cả vùng lưng, vai gáy hay bất cứ vị trí nào trẻ cảm thấy khó chịu
• Thực hiện trong khoảng 15 – 20 phút

5. Điều chỉnh tư thế

Tư thế xấu là nguyên nhân khá phổ biến khiến cho trẻ thường xuyên bị tê bì chân tay. Vì vậy điều chỉnh tư thế chính là giải pháp hữu hiệu để cải thiện và ngăn ngừa triệu chứng nghiêm trọng hơn.

Tuy nhiên, trẻ thường không tự ý thức được việc thực hiện và duy trì các tư thế đúng. Chính vì vậy các bậc phụ huynh cần theo dõi và nhắc nhở trẻ.

Dưới đây là các vấn đề cần chú ý:

• Không nên để trẻ ngồi, nằm quá lâu một tư thế
• Hãy hướng dẫn trẻ thay đổi tư thế thường xuyên
• Tránh ngồi cong lưng, cúi cổ hay bắt chân lên nhau
• Không nằm nghiêng quá nhiều, nằm đè lên tay hay kê tay dưới đầu

Ngoài ra, bạn cần hạn chế trẻ chạy nhảy hay nô đùa quá nhiều. Nhắc nhở trẻ luôn phải cẩn thận trong các hoạt động thường ngày. Đặc biệt là khi vui chơi thể thao hay tham gia giao thông.

6. Vận động phù hợp

Những trẻ lười vận động thường có nguy cơ cao bị tê bì chân tay và đau nhức xương khớp. Lúc này, các bậc phụ huynh nên khuyến khích trẻ vận động bằng cách hoạt động thể chất. Tuy nhiên cần chú ý vận động phù hợp với thể trạng. Có thể hướng dẫn trẻ đi bộ hay thực hiện một số động tác vận động nhẹ nhàng.

– Đi bộ:

Bạn có thể đi bộ mỗi ngày cùng trẻ khoảng từ 15 – 20 phút mỗi ngày vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối. Chú ý cho trẻ mang giày vừa vặn để đi bộ được thoải mái. Tuyệt đối không mang giày, tất hoặc mặc quần áo chật bởi có thể khiến tình trạng tê bì chân tay trở nên nghiêm trọng hơn.

– Xoay cổ tay, cổ chân:

Ngoài đi bộ thì bạn cũng có thể hướng dẫn con trẻ thực hiện một số động tác vận động nhẹ nhàng. Cụ thể như xoay cổ tay và cổ chân theo chiều kim đồng hồ vài ba phút. Sau đó xoay ngược lại để nhận được kết quả tốt nhất. Nhắc nhở trẻ tập luyện mỗi ngày vào buổi sáng khi thức dậy và buổi tối trước giờ đi ngủ.

Đồng thời bạn cũng cần nhắc trẻ không thực hành các bài tập nặng hay môn vận động mạnh khi đang bị tê tay chân. Điển hình như đá bóng, đánh cầu, chạy bộ cường độ cao…

Tê chân tay ở trẻ em khi nào cần khám bác sĩ?

Trong một số trường hợp, tê tay chân ở trẻ em có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề bệnh lý. Điển hình như thiếu máu, các bệnh rối loạn chuyển hóa hay bệnh lý xương khớp. Lúc này các giải pháp tại nhà thường không mang lại kết quả lâu dài và triệt để.

Cần đưa trẻ đi thăm khám bác sĩ trong các trường hợp sau:

• Trẻ bị tê bì chân tay kéo dài hoặc nghiêm trọng
• Hoa mắt, chóng mặt
• Yếu cơ, hạn chế vận động
• Mệt mỏi, suy nhược
• Sụt cân không lý do
• Sưng khớp, cứng khớp
• Đau nhức khớp dữ dội

Lúc này, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám để chẩn đoán nguyên nhân. Từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp với từng trường hợp cụ thể.

Tê chân tay ở trẻ em là tình trạng khá phổ biến nhưng cần chú ý theo dõi để có biện pháp khắc phục phù hợp. Nếu các giải pháp tại nhà không đáp ứng tốt, hãy chủ động đưa trẻ thăm khám bác sĩ. Chăm sóc y tế là rất cần thiết trong nhiều trường hợp.

Tham khảo thêm: 5 cách làm hết tê chân nhanh – Hướng dẫn chi tiết