Hướng dẫn phân biệt đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm
Phân biệt đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm là điều cần thiết để có kế hoạch điều trị cũng như chăm sóc sức khỏe hiệu quả nhất. Tham khảo bài viết bên dưới và tìm hiểu thêm về sự khác biệt giữa hai tình trạng này.
Đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm là gì?
Hầu hết mọi người sẽ bị đau thần kinh tọa tại một thời điểm nào đó trong đời. Tình trạng này có thể dẫn đến đau đớn dữ dội ở lưng dưới, chân và thậm chí là gây suy nhược cơ thể trong một số trường hợp. Thoát vị đĩa đệm cũng có thể gây đau lưng và suy nhược tại một số vị trí nhất định, tuy nhiên cơn đau này thường liên quan đến nhiều nguyên nhân khác nhau.
Vậy làm sao để phân biệt đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm? Tình trạng nào nghiêm trọng hơn và làm sao để điều trị các triệu chứng. Hơn thế nào, làm sao để phòng ngừa các tình trạng này cũng như chăm sóc sức khỏe tốt nhất?
1. Đau thần kinh tọa là gì?
Đau thần kinh tọa là cơn đau bắt nguồn từ dây thần kinh hông, chạy từ thắt lưng xuống phía sau chân. Các triệu chứng của đau thần kinh tọa bao gồm nóng rát ở chân, đau lưng và chân khi ngồi, yếu chân và thậm chí là suy nhược trong một số trường hợp.
Dây thần kinh tọa là một dây thần kinh lớn, có kích thước gần bằng ngón tay út, được hình thành bởi 5 rễ thần kinh, bao gồm L4, L5, S1, S2, S3. Năm rễ thần kinh này sẽ đi ra khỏi tủy sống và kết nối với nhau ở bên ngoài tủy sống, tạo thành dây thần kinh kéo dài từ hông, đi dọc theo chân và đến bàn chân. Bất cứ dây thần kinh hông nào bị kích thích đều có thể dẫn đến đau đớn tại hông, đến đùi, chân, dọc theo đường đi của dây thần kinh.
Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến đau thần kinh tọa. Thông thường tình trạng này xảy ra khi dây thần kinh bị chèn ép, chẳng hạn như gai xương hoặc thoát vị đĩa đệm. Nếu người bệnh xuất hiện các cơn đau đặc trưng ở lưng dưới, hông và chân, rất có thể đây là dấu hiệu đau thần kinh tọa. Một số người bệnh xuất hiện các cơn đau âm ỉ, trong khi những người khác sẽ gặp các cơn đau dữ dội, bỏng rát.
Trong một số trường hợp, đau thần kinh tọa có thể nghiêm trọng đến mức gây ảnh hưởng đến khả năng đi lại cũng như kiểm soát bàng quang và ruột. Đôi khi người bệnh cũng bị tê, ngứa ran dọc theo đường đi của dây thần kinh, đặc biệt là chân.
Đôi khi, đau thần kinh tọa có thể tự khỏi, đặc biệt là khi người bệnh có kế hoạch tập luyện thể dục phù hợp. Ngoài ra, ngồi quá lâu sẽ khiến các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn. Trong trường hợp, các triệu chứng không được cải thiện, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ để được chăm sóc sức khỏe phù hợp.
2. Thoát vị đĩa đệm là gì?
Thoát vị đĩa đệm có thể gây đau lưng và suy nhược một số vùng tượng tự như đau thần kinh tọa. Tuy nhiên, thoát vị đĩa đệm xảy ra khi nhân mềm bên trong đĩa đệm thoát ra ngoài, gây hẹp ống sống hoặc chèn ép dây thần kinh, từ đó dẫn đến đau đớn.
Các đĩa đệm cột sống cần thiết cho hoạt động đứng thẳng, đi lại và di chuyển cột sống nói chung. Thoát vị đĩa đệm có thể xảy ra ở bất cứ vị trí nào ở cột sống, tuy nhiên thường phổ biến ở cột sống thắt lưng.
Thông thường thoát vị đĩa đệm có thể cần vài ngày hoặc vài tuần để phục hồi. Nếu các triệu chứng nghiêm trọng, người bệnh có thể cần phẫu thuật điều trị.
Mối liên hệ giữa đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm
Cột sống thắt lưng chịu một trọng lượng cơ thể và áp lực đáng kể. Bên cạnh đó, việc thường xuyên chuyển động có thể khiến các đĩa đệm bị tổn thương, gây đau đớn và khó chịu.
Các đĩa đệm thường nằm gần tủy sống và rễ thần kinh cột sống, bao gồm một phần của dây thần kinh tọa. Do đó, các đĩa đệm bị thoát vị có thể gây rò rỉ các hoạt chất gây viêm một hoặc nhiều rễ thần kinh tọa, từ đó dẫn đến đau thần kinh tọa. Ngoài ra, đĩa đệm bị thoát vị cũng có thể chèn ép trực tiếp lên dây thần kinh, dẫn đến tổn thương và đau đớn.
Nói chung, thoát vị đĩa đệm có thể gây đau thần kinh tọa. Do đó, điều trị thoát vị đĩa đệm có thể làm giảm hoặc cải thiện dứt điểm đau thần kinh tọa. Bác sĩ có thể đề nghị các liệu pháp kết hợp để điều chỉnh và giải tỏa chèn ép lên dây thần kinh, từ đó cải thiện các triệu chứng khó chịu, đau đớn. Thông qua các phương pháp điều trị có thể mang đến nhiều không gian hơn ở các đốt sống. Điều này cho phép oxy, chất dinh dưỡng, nước thiết yếu lưu thông dễ dàng hơn, góp phần nâng cao sức khỏe đĩa đệm.
Phân biệt đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm như thế nào?
Mặc dù đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm đều có thể gây đau thắt lưng từ nhẹ đến nghiêm trọng, tuy nhiên hai tình trạng này là khác nhau hoàn toàn. Bác sĩ có thể phân biệt đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm thông qua các đợt thăm khám dưới sự hỗ trợ của xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như chụp cộng hưởng từ.
Ngoài ra, có một cách phân biệt đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm khác là thông qua thời gian cải thiện các triệu chứng. Phần lớn các triệu chứng đau thần kinh tọa sẽ được cải thiện trong một thời gian ngắn nếu được điều trị đúng cách. Mặt khác, thoát vị đĩa đệm thường là một tình trạng vĩnh viễn, không thể chữa lành và có thể gây ảnh hưởng đến hầu hết các lĩnh vực cuộc sống. Nếu không được chẩn đoán và điều trị đứng cách, các triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng hơn, dẫn đến suy nhược, thậm chí là mất chức năng chuyển động.
Một khi phân biệt đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm, người bệnh có thể xây dựng kế hoạch điều trị và chăm sóc sức khỏe hiệu quả nhất. Có một số kế hoạch chăm sóc phù hợp cho cả hai tình trạng này, chẳng hạn xoa bóp, massage, tập thể dục đúng cách và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Sau một thời gian, đau thần kinh tọa có thể được cải thiện trong khi thoát vị đĩa đệm có thể tái phát nếu không có kế hoạch phòng ngừa hiệu quả.
Cả đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm đều có thể dẫn đến đau đớn dữ dội cũng như ảnh hưởng đến khả năng chuyển động, tuy nhiên các tình trạng này không gây nguy hiểm đến tính mạng. Trao đổi với bác sĩ nếu có bất cứ thắc mắc hoặc câu hỏi nào liên quan.
Biện pháp khắc phục các triệu chứng đau thần kinh tọa
Có một số biện pháp cải thiện các triệu chứng đau thần kinh tọa hiệu quả, đơn giản và an toàn, chẳng hạn như:
- Chườm nóng liên tục với mức độ thấp ở lưng dưới và chân có thể cải thiện cơn đau cũng như phục hồi chức năng vận động. Cần lưu ý tránh chườm nóng trực tiếp lên da, điều này có thể dẫn đến bỏng hoặc tổn thương mô.
- Thường xuyên thực hiện các động tác giãn cơ để giảm bớt căng thẳng về thể chất, tăng cường sức mạnh ở lưng và cột sống. Tập thể dục cũng thúc đẩy quá trình chữa lành các mô mềm, giảm độ nhạy cảm với cơn đau và giảm áp lực lên dây thần kinh tọa.
- Sử dụng thuốc giảm đau tại chỗ để cải thiện cơn đau nhanh chóng và hạn chế các tác dụng phụ.
- Sử dụng các dụng cụ hỗ trợ, giúp ổn định thắt lưng, giảm áp lực lên các dây thần kinh tọa.
Các mẹo để tránh đau thần kinh tọa do thoát vị đĩa đệm
Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến đau thần kinh tọa. Để cải thiện tình trạng này, người bệnh có thể lưu ý một số vấn đề bao gồm:
- Thận trọng khi ngồi, cúi người trong thời gian dài. Các chuyên gia cho biết, cúi người hoặc ngồi trong thời gian dài có thể tăng 40% áp lực lên đĩa đệm, dẫn đến chấn thương và tăng nguy cơ đau thần kinh tọa. Do đó, người bệnh được khuyến khích thường xuyên đứng dậy, duỗi người hoặc di chuyển nhẹ nhàng sau 60 phút để giảm áp lực lên cột sống, đĩa đệm.
- Duy trì đường cong bình thường của cột sống, đặc biệt là khi cần cúi người. Điều này góp phần giảm áp lực lên các đĩa đệm, hạn chế nguy cơ tổn thương các dây thần kinh hông và góp phần phòng ngừa đau thần kinh tọa.
- Sử dụng các dụng cụ tiện lợi, chẳng hạn như túi hành lý có bánh xe, xe đẩy hàng hóa, để giảm thiểu áp lực lên đĩa đệm cột sống. Người bệnh cũng có thể sử dụng các loại gối chống đau thần kinh tọa khi ngủ nếu bị thoát vị đĩa đệm. Nếu ngủ nghiêng, hãy đặt một chiếc gối ở giữa hai đầu gối để giữ cột sống thẳng. Nếu nằm ngửa hãy kê gối bên dưới đầu gối.
- Căng cơ lưng dưới là một cách an toàn có thể góp phần điều trị thoát vị đĩa đệm và ngăn ngừa nguy cơ đau thần kinh tọa. Tuy nhiên trước khi thực hiện các bài tập hoặc động tác căng cơ người bệnh cần hỏi ý kiến của bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.
Phân biệt đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm là một trong những cách tốt nhất để có kế hoạch điều trị hợp lý, hiệu quả. Cả hai tình trạng này đều có thể thuyên giảm nếu được điều trị đúng cách. Hỏi ý kiến của bác sĩ nếu có bất cứ thắc mắc hoặc câu hỏi nào liên quan.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!