Viêm Màng Hoạt Dịch và Viêm Bao Gân Nguy Hiểm Không?
Viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân là tình trạng gây sưng, đỏ và viêm một túi chứa dịch lỏng ở các khớp. Đây là một bệnh lý tương đối phổ biến và có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, do đó người bệnh cần có kế hoạch điều trị phù hợp để tránh các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm đứt gân.
Viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân là gì?
Màng hoạt dịch là lớp niêm mạc của khớp và các mô xung quanh khớp bao gồm cả bao gân. Màng hoạt dịch tiết ra các chất lỏng trong suốt được gọi là chất lỏng hoạt dịch, hoạt động như một chất bôi trơn để hỗ trợ các chuyển động linh hoạt và dễ dàng hơn.
Thông thường tại các khớp sẽ có một lượng chất lỏng nhất định. Nếu chất lỏng này tích tụ quá mức sẽ dẫn đến kích thích, chấn thương và viêm màng hoạt dịch, hay còn gọi là viêm bao hoạt dịch.
Các đặc điểm chính khi viêm màng hoạt dịch bao gồm đau khớp, đặc biệt là khi chuyển động, sưng hoặc tràn dịch. Viêm bao hoạt dịch thường được phổ biến ở đầu gối, hông, cổ tay và mắt cá chân nhưng bất kỳ khớp nào cũng có thể bị ảnh hưởng.
Viêm bao gân là tình trạng viêm gân và lớp niêm mạc của bao gân. Gân là một dải mô nối cơ với xương. Lớp niêm mạc bảo vệ gân và bao gần là màng hoạt dịch.
Khi màng hoạt dịch bị viêm có thể ảnh hưởng đến bao gồm và gây viêm bao gồm. Biểu hiện chính bao gồm sưng, đau đớn dọc theo gân bị ảnh hưởng và khó cử động khớp. Viêm bao gần thường phổ biến ở cổ tay, bàn tay, bàn chân, ngón tay và các khớp nhỏ khác, nhưng bất kỳ bao gồm nào cũng có thể bị ảnh hưởng.
Viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân đều là tình trạng viêm ảnh hưởng đến màng hoạt dịch, dẫn đến đau đớn cũng như ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường. Nếu không được điều trị sớm và đúng cách, mang hoạt dịch có thể dày lên, phát triển thêm các mạch máu và dẫn đến chảy máu nhiều lần ở khớp bị ảnh hưởng. Do đó, điều quan trọng khi bị viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân là đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.
Nguyên nhân gây viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân
1. Viêm màng hoạt dịch
Viêm màng hoạt dịch được xem là một đặc điểm xác định của bệnh viêm khớp dạng thấp, một bệnh lý tự miễn dịch dẫn đến viêm mãn tính ở các khớp. Trong trường hợp này, các tế bào trong màng hoạt dịch sẽ bị viêm và thu hút các tế bào viêm khác từ khắp cơ thể, điều này dẫn đến quá trình viêm gây đau khớp.
Đau khớp do viêm bao hoạt dịch có thể gặp ở các bệnh lý khác chẳng hạn như viêm khớp tự phát thiếu niên, bệnh lupus ban đỏ, viêm khớp vẩy nến, sốt thấp khớp, bệnh lao, chấn thương hoặc bệnh gút.
Tuy nhiên có một số trường hợp không thể xác định được nguyên nhân gây viêm bao hoạt dịch, đặc biệt là ở trường hợp chấn thương nhẹ, các triệu chứng không rõ ràng và không được đánh giá phù hợp.
2. Viêm bao gân
Các nguyên nhân dẫn đến viêm bao gân là không rõ ràng, tuy nhiên các chuyên gia tin rằng, viêm bao gân xảy ra do lạm dụng quá mức. Lạm dụng quá mức có thể dẫn đến chấn thương gân hoặc cơ và xương xung quanh, cuối cùng là dẫn đến viêm bao gân.
Tình trạng này thường phổ biến ở những người thực hiện nhiều chuyển động lặp lại, chẳng hạn như công việc trên dây chuyền lắp ráp, làm vườn, thậm chí là gõ bàn phím quá nhiều. Các vị trí viêm bao gân phổ biến bao gồm cổ tay, bàn tay và bàn chân.
Một số điều kiện sức khỏe và bệnh lý cũng có thể dẫn đến viêm bao gân như viêm khớp dạng thấp, xơ cứng bì, bệnh gout, tiểu đường, bệnh lậu, viêm khớp nhiễm trùng, lupus ban đỏ hệ thống hoặc viêm khớp dạng thấp. Viêm bao gân cũng có thể là hậu quả của tình trạng nhiễm trùng sau chấn thương.
Triệu chứng viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân
1. Viêm bao hoạt dịch
Viêm màng hoạt dịch trong khớp sẽ tạo ra các chất lỏng hoạt dịch dư thừa, dẫn đến viêm khớp kéo dài. Các chất lỏng dư thừa trong khớp có thể gây sưng tấy, đau đớn, tình trạng này được gọi là tràn dịch khớp.
Đau đớn và biểu hiện chính và phổ biến nhất, xảy ra ở hầu hết người bệnh viêm bao hoạt dịch và ở mọi mức độ hoạt động. Cơn đau thậm chí có thể xảy ra vào ban đêm và làm gián đoạn chất lượng giấc ngủ.
Ngoài ra, viêm màng bao hoạt dịch có thể làm tăng lưu lượng máu đến vùng bị ảnh hưởng, dẫn đến ấm hoặc nóng khớp. Điều này làm tăng nguy cơ cứng khớp, không thể hoạt động khớp một cách tự do, đau đớn khi cử động và khó điều khiển khớp vào buổi sáng. Trong một số trường hợp, người bệnh có thể bị sốt.
Nếu không được điều trị, viêm bao hoạt dịch có thể gây tổn thương khớp và rối loạn chức năng khớp. Do đó, người bệnh cần có kế hoạch chăm sóc phù hợp hoặc đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị bởi bác sĩ có chuyên môn.
2. Viêm bao gân
Triệu chứng chính của viêm bao gân là đau và mềm tại gân bị ảnh hưởng, thường phổ biến ở bàn tay, cổ tay và bàn chân. Điều này có thể dẫn đến khó cử động và khớp có màu đỏ do viêm.
Trong trường hợp bao gân bị nhiễm trùng, các triệu chứng có thể bao gồm đau đớn, sưng tấy và sốt. Đây là đặc điểm chung của viêm bao gân do lậu cầu, bắt đầu do một bệnh nhiễm trùng qua đường tình dục, có thể lây lan đến các khớp nếu không được điều trị kịp thời.
Viêm bao gân cũng ảnh hưởng đến các khớp nhỏ hơn của ngón tay, dẫn đến tình trạng ngón tay bị uốn cong liên tục, làm cho ngón bị gần như bị khóa tại chỗ. Trong trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể cần thực hiện các thủ thuật để cải thiện tình trạng này và phục hồi chức năng ngón tay.
Viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân có nguy hiểm không?
Rất khó để xác định tình trạng viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân có nguy hiểm không, bởi vì các triệu chứng phụ thuộc vào vị trí, cơ địa của người bệnh cũng như mức độ tổn thương.
Trong trường hợp chấn thương nghiêm trọng, người bệnh có thể bị nhiễm trùng và dẫn đến nhiều rủi ro khác. Triệu chứng ban đầu bao gồm đau đớn và sưng, cơn đau có thể kéo dài, âm ỉ và ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường của người bệnh.
Trong trường hợp viêm bao gân, nếu không được điều trị thích hợp có thể dẫn đến tổn thương gân và tăng nguy cơ đứt gân, một tình trạng nghiêm trọng và cần phẫu thuật điều trị.
Nếu tình trạng viêm bao gân kéo dài trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng, có thể dẫn đến chứng viêm gân. Tình trạng này liên quan đến sự thay đổi thoái hóa ở gân và phát triển những mạch máu bất thường mới.
Về cơ bản, viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân không nghiêm trọng nếu được điều trị ngay lập tức và đúng cách. Do đó, điều quan trọng là nhận biết các triệu chứng và điều trị đứng cách. Nếu được chẩn đoán, người bệnh nên bắt đầu thực hiện các biện pháp điều trị để tránh các rủi ro có thể xảy ra.
Chẩn đoán viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân
Để chẩn đoán tình trạng viêm bao hoạt dịch và viêm bao gân, bác sĩ sẽ kiểm tra khớp bị ảnh hưởng. Các dấu hiệu bất thường bao gồm đổi màu, thay đổi phạm vi hoạt động và kích thước khớp có thể giúp bác sĩ xác định các chấn thương.
Các xét nghiệm sơ bộ với siêu âm hoặc MRI có thể xác định hình ảnh bên trong khớp, tình trạng tràn dịch khớp. Chụp X – quang cũng có thể được thực hiện để loại bỏ nguyên nhân gãy xương. Các xét nghiệm máu cũng có thể được thực hiện để chẩn đoán nguyên nhân nhiễm trùng do vi khuẩn.
Bác sĩ cũng có thể thu thập chất lỏng xung quanh khớp bị ảnh hưởng đến kiểm tra cụ thể hơn. Phân tích chất lỏng bao gồm việc sử dụng một ống tiêm để thu thập chất lỏng hoạt dịch trực tiếp từ khớp bị ảnh hưởng, còn được gọi là hút dịch khớp. Chất lỏng này sẽ được kiểm tra tại phòng thí nghiệm để phân tích màu sắc, độ trong, độ nhớt, tế bào bạch cầu và bạch cầu đa nhân trung tính (PMN), một loại bạch cầu, để các định nguyên nhân tổn thương.
Ngoài ra, để xác định tình trạng viêm bao gân, bác sĩ có thể xác định tiền sử của bệnh nhân và khám sức khỏe, bao gồm sờ nắn hoặc các thao tác cụ thể khác để đánh giá cơn đau. Nếu nghi ngờ viêm bao gân do nhiễm trùng, dịch khớp và mẫu máu sẽ được thu thập để kiểm tra ở phòng thí nghiệm.
Xét nghiệm máu cũng giúp xác định các bệnh lý tự miễn dịch, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp.
Điều trị viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân
Có một số nguyên nhân khác nhau dẫn đến viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân. Một số nguyên nhân có thể do nhiễm trùng, bệnh lý, dẫn đến các triệu chứng theo thời gian. Trong khi một số nguyên nhân khác có thể dẫn đến viêm cấp tính, chẳng hạn như như chấn thương, va chạm hoặc té ngã. Các biện pháp điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.
1. Sử dụng thuốc
Trong hầu hết các trường hợp, bất kể nguyên nhân cơ bản là gì, người bệnh sẽ được chỉ định các loại thuốc giảm đau, chống viêm để cải thiện các triệu chứng viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân. Các loại thuốc thường được chỉ định bao gồm:
- Thuốc giảm đau chẳng hạn như aspirin, naproxen sodium hoặc ibuprofen có thể giúp giảm đau và khó chịu do viêm bao gân, viêm màng hoạt dịch. Các loại kem bôi và miếng dán giảm đau như Salonpas, cũng có chứa chất chống viêm, có thể giúp giảm đau mà không có tác dụng phụ tiềm ẩn như thuốc chống viêm đường uống.
- Thuốc corticoid, chẳng hạn như tiêm corticosteroid quanh gân có thể được chỉ định để giảm viêm và giảm đau. Thuốc corticosteroid không được khuyến khích cho các trường hợp viêm màng hoạt dịch, viêm bao gân kéo dài hơn bá tháng, bởi vì tiêm thuốc lặp lại có thể làm yếu gân và đứt gân. Ngoài ra, corticosteroid cũng tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ khác, do đó cần cân nhắc trước khi sử dụng.
- Những người bệnh gout dẫn đến sưng khớp thường được chỉ định sử dụng colchicine để ngăn ngừa bệnh phát triển. Việc sử dụng NSAID và tiêm corticosteroid cũng có thể giúp giảm đau ở những bệnh nhân gút. Các loại thuốc như allopurinol hoặc probenecid giúp làm giảm sản xuất axit uric trong cơ thể và ngăn ngừa bệnh gút bùng phát.
- Đối với viêm bao gân do nhiễm trùng, người bệnh có thể được chỉ định sử dụng thuốc kháng sinh. Người bệnh cũng được đề nghị nẹp vị trí bị tổn thương và băng thun để hỗ trợ cải thiện các triệu chứng.
2. Tự chăm sóc tại nhà
Khi các triệu chứng không nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị người bệnh tự cải thiện các triệu chứng tại nhà. Phương pháp này có thể tăng tốc độ hồi phục và ngăn ngừa các chấn thương khác.
Các biện pháp tự chăm sóc bao gồm:
- Nghỉ ngơi: Người bị viêm bao gân và viêm màng hoạt dịch nên dành thời gian để nghỉ ngơi, tránh các hoạt động làm tăng cơn đau hoặc tấy. Tránh làm việc quá sức hoặc tập thể dục, điều này có thể khiến các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn. Nghỉ ngơi là điều cần thiết để chữa lành các mô bị tổn thương, tuy nhiên việc bất động có thể gây cứng khớp. Do đó, người bệnh có thể thực hiện các bài tập nhẹ hoặc cử động khớp nhẹ nhàng mà không gây căng thẳng cho gân và khớp.
- Chườm đá: Để giảm đau, cơ thắt cơ và sưng tấy, hãy chườm đá lên vùng bị tổn thương trong 20 phút mỗi lần.
- Băng thun: Vì sưng có thể dẫn đến mất cử động khớp bị ảnh hưởng, do đó người bệnh có thể dùng băng thun để bảo vệ khớp cho đến khi hết sưng.
- Nâng cao: Nếu viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân ảnh hưởng đến đầu gối hoặc cổ chân, hãy nâng cao chân bị ảnh hưởng hơn tim để giảm sưng.
Nghỉ ngơi là cần thiết để điều trị viêm bao hoạt dịch và viêm bao gân, tuy nhiên không hoạt động có thể dẫn đến cứng khớp, thậm chí là teo cơ. Do đó, sau vài ngày, người bệnh nên di chuyển nhẹ nhàng, bơi lội hoặc thực hiện các môn thể thao dưới nước để duy trì sự linh hoạt của khớp.
3. Phẫu thuật
Phẫu thuật viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân là không phổ biến. Tuy nhiên trong các trường hợp nghiêm trọng, tổn thương có nguy cơ rủi ro cao, người bệnh có thể được chỉ định phẫu thuật, thậm chí là thay khớp.
Điều quan trọng là xác định các triệu chứng và có kế hoạch điều trị phù hợp.
Thời gian phục hồi viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân
Viêm màng hoạt dịch có thể mất vài ngày hoặc vài tuần để phục hồi sau khi thực hiện điều trị. Ngược lại, viêm bao gân có thể cần vài tuần hoặc lâu hơn tùy thuộc vào nguyên nhân. Tuy nhiên, cả hai tình trạng này đều phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và quy trình điều trị, cũng như chăm sóc tại nhà.
Tránh các yếu tố kích hoạt, hoạt động mạnh, các môn thể thao sức mạnh và có kế hoạch tập luyện phù hợp có thể ngăn ngừa các triệu chứng tái phát.
Đối với tình trạng viêm bao gân do nhiễm trùng, người bệnh cần có kế hoạch chăm sóc phù hợp và kịp lúc. Nhiễm trùng cần được điều trị đúng cách để tránh gây tổn thương gân hoặc khớp vĩnh viễn.
Phòng ngừa viêm bao hoạt dịch và viêm bao gân
Biện pháp phòng ngừa viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân tốt nhất là điều trị kịp thời các bệnh lý viêm nhiễm.
Bên cạnh đó, người bệnh cần thận trọng trong các hoạt động thể thao, tránh té ngã và chấn thương, thực hiện chế độ ăn uống dinh dưỡng hợp lý để tăng cường sức khỏe.
Nếu nhận thấy các triệu chứng viêm bao hoạt dịch, hãy đến bệnh viện và trao đổi với bác sĩ chuyên môn để được hướng dẫn cụ thể.
Viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân thường không nguy hiểm và có thể được cải thiện với nhiều biện pháp khác nhau. Điều quan trọng là đến bệnh viện để được chẩn đoán và hướng dẫn bởi bác sĩ có chuyên môn.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!