Viêm cột sống dính khớp có di truyền không? Cách phòng ngừa

Đã được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan | Chuyên Khoa: Xương Khớp | Nơi công tác: IHR Cơ Sở Hà Nội
Theo dõi IHR trên goole news

Theo các nghiên cứu, một số gen cụ thể có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp, bao gồm viêm cột sống dính khớp. Vậy viêm cột sống dính khớp có di truyền không và phòng ngừa như thế nào? Người bệnh có thể tham khảo một số thông tin cơ bản trong bài viết để có kế hoạch chăm sóc sức khỏe phù hợp.

Viêm cột sống dính khớp có di truyền không
Tìm hiểu thông tin viêm cột sống dính khớp có di truyền không

Viêm cột sống dính khớp và gen di truyền

Viêm cột sống dính khớp là tình trạng viêm khớp, theo thời gian có thể khiến một hoặc nhiều xương nhỏ trong cột sống hợp nhất lại với nhau. Điều này có thể khiến cột sống thiếu linh hoạt và gây ra tư thế cúi gập người về phía trước. Ngoài ra, nếu bệnh gây ảnh hưởng đến các xương sườn, người bệnh có thể bị khó thở.

Nhiều nghiên cứu cho biết, viêm cột sống dính khớp có thể liên quan đến một số gen và yếu tố di truyền khác nhau. Không có một gen duy nhất có thể dẫn đến viêm cột sống dính khớp, nhưng các nghiên cứu cho thấy, mang gen gây bệnh kết hợp với các yếu tố môi trường có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Các nghiên cứu cũng xác định có đến 5 gen có thể liên quan đến các bệnh viêm khớp nói chung. Các gen này kiểm soát các yếu tố phát triển xương và phản ứng của hệ thống miễn dịch. Tuy nhiên, các biến thể gen cụ thể gây viêm khớp phụ thuộc vào môi trường sống và một số yếu tố tác động khác. Do đó, mang gen gây bệnh có thể không dẫn đến các triệu chứng viêm khớp.

Hiện tại không rõ nguyên nhân dẫn đến viêm cột sống dính khớp, tuy nhiên các bác sĩ cho tăng viêm cột sống dính khớp có di truyền. Cụ thể, một gen được gọi là HLA-B27 được tìm thấy ở hơn 90% người bệnh và được cho là một trong những nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên, có một số người có thể mang gen HLA-B27 nhưng không phát triển các triệu chứng viêm cột sống dính khớp.

Viêm cột sống dính khớp có di truyền không?

Gen HLA-B27 dẫn đến viêm cột sống dính khớp là một gen có tính chất di truyền từ các thành viên trong gia đình. Nếu người bệnh viêm cột sống dính khớp và xét nghiệm mang gen HLA-B27, thì người bệnh có thể thừa hưởng gen này từ bố hoặc mẹ và có thể di truyền gen này cho bất cứ đứa con nào của người bệnh.

Viêm cột sống dính khớp có di truyền
Viêm cột sống dính khớp là bệnh có di truyền liên quan đến gen HLA-B27

Tuy nhiên, không phải tất cả người mang gen HLA-B27 đều phát triển bệnh. Theo ước tính, có khoảng 5 – 20% trẻ em mang gen HLA-B27 sẽ phát triển các triệu chứng viêm cột sống dính khớp. Ngoài ra, được sinh ra trong gia đình có tiền sử viêm cột sống dính khớp có thể làm tăng thêm khoảng 20% nguy cơ phát triển bệnh.

Bên cạnh đó, ngoài gen HLA-B27, các biến thể di truyền khác, chẳng hạn như trong các gen ERAP1, IL1A và IL23R cũng có thể làm tăng nguy cơ viêm cột sống dính khớp.

Mặc dù, viêm cột sống dính khớp có di truyền, tuy nhiên hiện tại các bác sĩ không biết chính xác gen và tiền sử gia đình ảnh hưởng như thế nào đến nguy cơ phát triển bệnh. Do đó, nếu muốn biết rõ thông tin chính xác, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ hoặc người có chuyên môn.

Các yếu tố rủi ro gây viêm cột sống dính khớp

Ngoài gen di truyền và tiền sử gia đình, có một số yếu tố khác có thể dẫn đến viêm cột sống dính khớp. Cụ thể bao gồm:

nguyên nhân gây viêm cột sống dính khớp
Viêm cột sống dính khớp thường phổ biến ở nam giới hơn nữ giới
  • Giới tính: Nam giới thường có nguy cơ phát triển viêm cột sống dính khớp cao hơn nữ giới từ 2 – 3 lần. Các triệu chứng bệnh ở nam giới cũng có xu hướng nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên, do bệnh thường phổ biến ở nam giới, do đó các triệu chứng ở nữ giới thường bị bỏ sót. Ngoài ra, thay vì đau thắt lưng, viêm cột sống dính khớp ở nữ giới thường gây đau cổ, hông và các khớp ngoại vi.
  • Độ tuổi: Hầu hết các trường hợp viêm cột sống dính khớp được chẩn đoán ở độ tuổi thanh, thiếu niên, trong khoảng 20 – 30 tuổi. Có khoảng 95% người bệnh được chẩn đoán trước 46 tuổi. Ở trẻ em, có 15% các trường hợp viêm cột sống dính khớp được chẩn đoán trước 15 tuổi.
  • Các bệnh lý liên quan: Người có tiền sử viêm loét đại tràng, bệnh crohn hoặc bệnh vẩy nến có thể làm tăng nguy cơ viêm cột sống dính khớp.
  • Vi khuẩn đường ruột: Trong hệ thống tiêu hóa mỗi người đều chứa vi khuẩn, được gọi là hệ sinh vật đường ruột. Hệ sinh vật này được cho là có liên quan đến sự phát triển và điều chỉnh hệ thống miễn dịch. Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng tác động của hệ thực vật đường ruột có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm cột sống dính khớp.

Viêm khớp dạng thấp có chữa khỏi được không?

Hiện tại không có biện pháp điều trị, tuy nhiên có nhiều biện pháp cải thiện và phòng ngừa các biến chứng liên quan. Mục tiêu của các phương pháp điều trị là giảm đau và trì hoãn hoặc ngăn ngừa nguy cơ biến dạng cột sống.

Không giống như những người bị các dạng viêm khớp khác, các triệu chứng viêm cột sống dính khớp đôi khi có thể giảm bớt hoặc thậm chí biến mất theo thời gian. Ngoài ra, áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp để có thể hỗ trợ cải thiện các triệu chứng. Cụ thể các biện pháp bao gồm:

1. Thường xuyên tập thể dục

Ở người bệnh viêm cột sống dính khớp, các cơn đau đớn có thể khiến người bệnh khó tập thể dục hoặc vận động thường xuyên. Tuy nhiên, tập thể dục là một trong những cách tốt và hiệu quả nhất để giảm đau cột sống.

Viêm cột sống dính khớp khiến các khớp bị tác động và hoạt động không linh hoạt. Do đó, các hoạt động thể chất có thể giúp người bệnh duy trì tư thế chính xác, tăng cường phạm vi hoạt động và tránh các áp lực không cần thiết đến các khớp.

bài tập chữa viêm cột sống dính khớp
Thường xuyên tập thể dục để cải thiện các triệu chứng viêm cột sống dính khớp

Người bệnh viêm cột sống dính khớp thường được khuyên nên thực hiện các bài tập tác động thấp hoặc chuyển động chậm để cải thiện các triệu chứng. Các bài tập thường được đề nghị bao gồm:

  • Yoga;
  • Thái cực quyền;
  • Bơi lội;
  • Liều pháp dưới nước hay thực hiện các bài tập dưới nước;
  • Tập thể hình;
  • Đi xe đạp hoặc xe đạp trong phòng tập.

Tập thể dục thường xuyên, 5 lần mỗi tuần, kéo dài trong 4 tuần, có thể tăng phạm vi hoạt động của cột sống, cải thiện các triệu chứng bệnh, giảm đau và ngăn ngừa các nguy cơ tàn tật. Tuy nhiên, những người có chế độ luyện tập tác động mạnh, chẳng hạn như chạy bộ, nên trao đổi với bác sĩ về các bài tập tác động thấp hơn.

2. Vật lý trị liệu

Một nhà vật lý trị liệu có thể hướng dẫn người bệnh cách duy trì các tư thế tốt, tăng tính linh hoạt của cột sống thông qua các động tác kéo giãn và tăng cường sức mạnh cột sống. Nhà vật lý trị liệu cũng có thể hướng dẫn người bệnh các bài tập thở để tăng cường dung tích phổi.

Viêm cột sống dính khớp là tình trạng mãn tính, kéo dài suốt đời, do đó, người bệnh cần thực hiện vật lý trị liệu liên tục để cải thiện các triệu chứng. Ngoài ra, vật lý trị liệu thường mang lại hiệu quả cao ở những người điều trị sớm và hoặc có vừa các dấu hiệu thay đổi khớp.

3. Thay đổi các thói quen

Một số thói quen nhất định và các hoạt động hàng ngày có thể khiến các triệu chứng viêm cột sống dính khớp trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó, thay đổi thói quen hàng ngày có thể giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống.

điều trị viêm cột sống dính khớp
Điều chỉnh các hoạt động hàng ngày có thể hỗ trợ cải thiện các triệu chứng viêm cột sống dính khớp

Các thói quen có thể gây ảnh hưởng đến viêm cột sống dính khớp bao gồm:

  • Không hút thuốc lá hoặc bỏ thuốc lá. Điều này có thể hạn chế các vấn đề về phổi và tim.
  • Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, chống viêm.
  • Tránh nâng các vật nặng quá mức, gây cong lưng, đau lưng hoặc ảnh hưởng đến đốt sống.
  • Điều chỉnh môi trường làm việc, chẳng hạn như độ cao của bàn và ghế đối với người thường xuyên ngồi làm việc. Những người lao động tay chân nên dành thời gian để nghỉ ngơi giữa thời gian làm việc hoặc thay đổi công việc.
  • Sử dụng các thiết bị hỗ trợ, chẳng hạn như gối hỗ trợ lưng, nẹp lưng, đệm hỗ trợ.
  • Người bệnh có thể trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.

Ngoài ra, đôi khi người bệnh có thể cần sử dụng thuốc để giảm viêm, đau và cứng khớp. Loại thuốc là liều lượng sử dụng được chỉ định bởi bác sĩ điều trị và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Không tự ý sử dụng thuốc nếu không nhận được sự đồng ý của bác sĩ chuyên môn.

Phòng ngừa viêm cột sống dính khớp

Bệnh viêm cột sống dính khớp có di truyền và liên quan đến một số gen nhất định. Do đó, không có biện pháp cụ thể nào có thể phòng ngừa các triệu chứng bệnh. Tuy nhiên, người bệnh có thể thực hiện các bước để cải thiện các triệu chứng hoặc ngăn ngừa các biến chứng liên quan, đặc biệt là khi người bệnh nghi ngờ mang gen gây bệnh.

Cụ thể, để phòng ngừa nguy cơ phát triển viêm cột sống dính khớp hoặc hạn chế các biến chứng, người bệnh có thể lưu ý một số vấn đề như:

1. Giảm cân

Cân nặng quá mức và béo phì là một trong những yếu tố quan trọng có thể khiến các triệu chứng viêm cột sống dính khớp trở nên nghiêm trọng hơn. Cụ thể, béo phì có thể gây căng thẳng lên các đốt sống đã bị tổn thương, dẫn đến thoái hóa cột sống và khiến tình trạng viêm sưng nghiêm trọng hơn.

phòng ngừa viêm cột sống dính khớp
Giảm cân có thể hạn chế áp lực và hỗ trợ bảo vệ cột sống

Theo thời gian, điều này có thể gây ảnh hưởng đến cấu trúc cột sống, khiến cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn, gây cản trở khả năng vận động và hạn chế phạm vi chuyển động của người bệnh.

Giảm khoảng 5 – 10% trọng lượng cơ thể có thể cải thiện các triệu chứng viêm cột sống dính khớp. Giảm cân có thể bao gồm thay đổi chế độ ăn uống, giảm các chất béo bão hòa, tránh lượng muối, đường dư thừa và tiêu thụ carbohydrate vừa phải. Ngoài ra, người bệnh nên có chế độ tập luyện phù hợp để hỗ trợ cải thiện các triệu chứng.

2. Thay đổi vận động

Các bác sĩ khuyến cáo, nếu cảm thấy đau đớn khi thục hiện một hoạt động, người bệnh nên dừng hoạt động và dành thời gian nghỉ ngơi. Mặc dù người bệnh có thể tăng cường một số hoạt động để tăng cường cơ bắp, tuy nhiên không nên cố gắng quá sức, điều này có thể gây tổn thương cột sống.

Người bệnh viêm cột sống dính khớp có thể cần thay đổi một số hoạt động hàng ngày để duy trì khả năng vận động mà không gây tổn thương đến cột sống. Người bệnh nên thực hiện các môn vận động thấp, chẳng hạn như đạp xe, bơi lội, chèo thuyền, trượt tuyết hoặc yoga.

Ngoài ra, người bệnh có thể trao đổi với chuyên gia vật lý trị liệu để được hướng dẫn cụ thể. Nhà vật lý trị liệu có thể thực hiện các động tác kéo giãn, tăng cường một cách an toàn để hỗ trợ cấu trúc của cột sống.

3. Sử dụng thuốc theo hướng dẫn

Sử dụng thuốc chống viêm và điều trị viêm cột sống dính khớp theo hướng dẫn của bác sĩ là cách tốt nhất để tránh gây tổn thương khớp. Một số loại thuốc thường được chỉ định bao gồm:

thuốc sinh học điều trị viêm cột sống dính khớp
Sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ để cải thiện các triệu chứng viêm khớp
  • Thuốc giảm đau, chẳng hạn như acetaminophen hoặc opioid theo toa (thuốc giảm đau có thể gây nghiện);
  • Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) chẳng hạn như aspirin, ibuprofen, naproxen và celecoxib, được chỉ định để giảm viêm, giảm đau;
  • Corticosteroid được tiêm trực tiếp vào cột sống để chống viêm.

4. Bổ sung canxi và vitamin D

Ngay cả khi được chăm sóc phù hợp, viêm cột sống dính khớp có thể dẫn đến loãng xương và gãy xương. Do đó, người bệnh có thể bổ sung canxi và vitamin D để xây dựng và duy trì sức khỏe của xương.

Thường xuyên sử dụng các sản phẩm từ sữa để tăng cường lượng canxi trong cơ thể. Ngoài ra, người bệnh có thể bổ sung vitamin D từ ánh sáng mặt trời, các loại cá béo và các nguồn bổ sung khác.

5. Sử dụng giày phù hợp

Viêm cột sống dính khớp có thể khiến xương ở cổ và thắt lưng trở nên mỏng và dễ gãy hơn. Do đó, đi giày phù hợp là điều quan trọng để tránh té ngã và chấn thương.

Sử dụng giày dép ổn định, chắc chắn, vừa vặn, có đệm để giúp bảo vệ bàn chân và khớp mắt cá chân. Ngoài ra, đi giày phù hợp cũng có thể giảm nguy cơ viêm cân gan chân, một nguyên nhân phổ biến gây đau gót chân ở người bị viêm cột sống dính khớp.

6. Không hút thuốc lá

Không hút thuốc và tránh tiếp xúc với khói thuốc có thể hỗ trợ bảo vệ cột sống và các đốt sống. Ngoài ra, hút thuốc làm tăng tốc độ khử khoáng của xương và gây mất xương, điều này khiến tình trạng loãng xương trở nên nghiêm trọng hơn.

Thuốc lá cũng khiến người bệnh viêm cột sống dính khớp dễ mắc các bệnh tim mạch hoặc khiến các tình trạng này nghiêm trọng hơn.

viêm cột sống dính khớp có nguy hiểm không
Hút thuốc lá có thể tăng nguy cơ mắc bệnh tim ở người viêm cột sống dính khớp

7. Tăng cường chất lượng giấc ngủ

Mệt mỏi và thiếu ngủ là một vấn đề phổ biến ở người viêm cột sống dính khớp. Thiếu ngủ có thể dẫn đến suy giảm tinh thần và khiến tình trạng viêm trở nên nghiêm trọng hơn.

Các bác sĩ khuyến cáo, người bệnh nên ngủ trên một mặt phẳng chắc chắn và giữ một lịch trình ngủ đều đặn để tăng cường chất lượng giấc ngủ. Ngoài ra, tránh sử dụng caffeine và uống nhiều nước để tăng cường chất lượng giấc ngủ.

Viêm cột sống dính khớp có di truyền và cần được kiểm tra thường xuyên để có kế hoạch chăm sóc phù hợp. Do đó, nếu thuốc đối tượng nguy cơ của bệnh viêm cột sống dính khớp, người bệnh nên có kế hoạch thăm khám và phòng ngừa phù hợp.

Tham khảo thêm: Bệnh viêm cột sống dính khớp nên ăn gì, kiêng gì tốt?

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Hotline

098 717 3258

Chia sẻ
Bỏ qua