Tìm hiểu phương pháp tiêm hormone tăng trưởng chiều cao
Tiêm hormone tăng trưởng chiều cao đang là một trong những phương pháp được áp dụng phổ biến. Phương pháp này giúp cung cấp một lượng hormone GH cần thiết cho quá trình phát triển. Từ đó đẩy nhanh sự phát triển của các xương dài và cải thiện chiều cao. Tuy nhiên tiêm hormone có thể gây ra một số vấn đề không mong muốn.
Hormone tăng trưởng là gì?
Hormone tăng trưởng (Growth hormone, tên gọi tắt là hormone GH) là một loại hormone quan trọng và cần thiết cho quá trình phát triển của trẻ em và thanh thiếu niên. Hormone này được sản sinh bởi tuyến yên, có khả năng tác động đến toàn bộ mô tế bào trong cơ thể. Trong đó có các mô sụn (trong đĩa tăng trưởng) và xương, giúp đẩy nhanh sự phát triển của xương dài và tăng chiều cao.
Khi được sản sinh với số lượng vừa đủ, hormone tăng trưởng có thể mang đến những lợi ích sau:
- Kích thích sự phát triển của những tế bào (bao gồm quá trình phân bào và sự phát triển về kích thước)
- Duy trì khối lượng cơ, mật độ xương và tâm trạng
- Tăng khả năng và tốc độ phát triển của mô sụn và xương
- Đảm bảo các quá trình trao đổi chất diễn ra trong cơ thể. Chẳng hạn như:
- Tăng phân giải mô mỡ giúp giải phóng năng lượng
- Tăng tổng hợp protein tế bào
- Giảm sử dụng glucose
- Tăng phân hủy chất béo và xử lý protein giúp cung cấp năng lượng cần thiết cho quá trình phát triển của mô.
Trong từng giai đoạn phát triển của cơ thể, hormone tăng trưởng sẽ được sản sinh với số lượng khác nhau.
Vì sao cần tiêm hormone tăng trưởng chiều cao?
Hormone tăng trưởng rất cần thiết cho quá trình phát triển, đặc biệt là ở trẻ em. Khi được sản sinh với hàm lượng thích hợp, các quá trình trong cơ thể sẽ diễn ra suôn sẽ. Đồng thời đảm bảo cho sự phát triển bình thường của các mô bên trong, bao gồm cả mô xương và sụn.
Mức độ hormone tăng trưởng có thể thay đổi trong ngày. Trong đó sự rối loạn của cơ thể, giấc ngủ, lượng đường trong máu và hoạt động thể chất là những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình sản sinh hormone GH.
Bất kỳ thay đổi nhỏ nào liên quan đến nồng độ hormone tăng trưởng cũng làm ảnh hưởng đến cơ thể. Quá nhiều hay quá ít hormone tăng trưởng đều gây ra những vấn đề về tăng trưởng đáng kể. Trong trường hợp quá ít hormone GH, trẻ không thể phát triển toàn diện khiến tầm vóc thấp hoặc gây ra bệnh lùn (achondroplasia).
Tiêm hormone tăng trưởng chiều cao giúp cung cấp lượng hormone cần thiết cho cơ thể. Từ đó đảm bảo quá trình phát triển của các mô, xây dựng cơ bắp, phát triển chiều cao. Một số trường hợp khác sử dụng thuốc tiêm để cung cấp hormone làm chậm quá trình lão hóa. Tuy nhiên sử dụng hormone tăng trưởng cho mục đích này không được ủng hộ.
Dấu hiệu nhận biết thiếu hormone tăng trưởng
Một số trẻ có cơ thể không thể sản xuất hormone tăng trưởng ngay khi được sinh ra. Tình trạng này tiếp diễn và lượng hormone luôn ở mức thấp trong suốt cuộc đời. Trong nhiều trường hợp khác, không thể xác định nguyên nhân gây thiếu hụt.
Khi bị thiếu hụt hormone tăng trưởng, trẻ sẽ có những biểu hiện sau:
- Trông trẻ hơn nhiều so với những đứa trẻ cùng trang lứa
- Suy giảm sự phát triển của tóc
- Có thân hình mũm mỉm
- Dậy thì muộn
- Tầm vóc thấp.
Đối với người lớn, thiếu hormone tăng trưởng chủ yếu do tuyến yên bị tổn thương (có thể tạm thời hoặc vĩnh viễn). Tình trạng này có thể bắt đầu ở tuổi trưởng thành hoặc thời thơ ấu. Người lớn bị thiếu hormone tăng trưởng cũng có thể do một số nguyên nhân sau:
- Chấn thương đầu
- Xạ trị
- Nhiễm trùng (viêm màng não)
- Khối u tuyến yên, xạ trị hoặc phẫu thuật làm tổn thương tuyến yên
- Thiếu một hoặc nhiều hormone khác.
Nếu tình trạng thiếu hụt hormone tăng trưởng xảy ra ở người lớn, một số vấn đề dưới đây sẽ xuất hiện:
- Tăng mỡ quanh eo
- Lo lắng và trầm cảm
- Tăng nguy cơ đột quỵ và mắc bệnh tim
- Yếu xương và cơ
- Mệt mỏi
- Giảm khả năng suy nghĩ
Khi nào cần tiêm hormone tăng trưởng chiều cao?
Liệu pháp tiêm hormone tăng chiều cao được sử dụng phổ biến cho cả người lớn và trẻ em với nhiều mục đích khác nhau. Lượng hormone tăng trưởng trong thuốc tiêm có cấu trúc tương tự như hormone do tuyến yên sản sinh. Chúng có thể bắt chước hoạt động của hormone tự nhiên cũng như đảm bảo cho quá trình phát triển của trẻ và thanh niên.
Thông thường tiêm hormone tăng trưởng chiều cao chỉ được chỉ định cho người bị thiếu hụt hormone tăng trưởng nghiêm trọng (do các rối loạn trong cơ thể, bệnh lý hoặc tổn thương tuyến yên).
Trẻ được chỉ định liệu pháp hormone ngay sau khi phát hiện bệnh và đủ điều kiện tiêm. Lưu ý điều kiện tiêm cần dựa vào quá trình xem xét tổng thể của bác sĩ chuyên khoa.
Trước khi áp dụng liệu pháp hormone, người bệnh được thăm khám kỹ lưỡng kết hợp xét nghiệm máu. Sau đó bác sĩ xem xét liệu có nên tăng hay bổ sung thêm hormone tăng trưởng hay không, giảm/ ngừng các phương pháp điều trị.
Ngoài ra lượng đường trong máu, mức cholesterol và mật độ xương sẽ được kiểm tra để xem chúng có phát triển bình thường và khỏe mạnh hay không. Tiêm hormone tăng trưởng chiều cao thường được tiến hành trong vài năm. Khi điều trị, người bệnh cần gặp bác sĩ mỗi 1 – 3 tháng để kiểm tra tình trạng.
Ai cần tiêm hormone tăng trưởng chiều cao? Độ tuổi tiêm hormone tăng trưởng nào tốt nhất?
Những trường hợp dưới đây có thể được xem xét và chỉ định tiêm hormone tăng trưởng chiều cao:
- Chậm tăng trưởng chiều cao do suy tuyến yên, tổn thương vùng hạ đồi hoặc xung quanh tuyến yên (u não, chấn thương đầu nặng, viêm não, nhiễm trùng dạng viêm màng não…)
- Có bằng chứng rõ ràng về tình trạng suy giảm hormone tăng trưởng
- Trẻ sinh ra nhỏ hơn so với tuổi thai
- Sau 2 tuổi, trẻ không đuổi kịp cân nặng và chiều cao so với những bé cùng trang lứa
- Trẻ bị suy thận mạn tính sau quá trình tối ưu hóa những rối loạn khác. Chẳng hạn như loạn dưỡng xương, toan chuyển hóa, dinh dưỡng…
- Những trẻ có bất thường về gen, nhiễm sắc thể. Chẳng hạn như hội chứng Noonan, hội chứng Prader-Willi, hội chứng Turner…
- Lùn vô căn.
Tiêm hormone tăng trưởng chiều cao chỉ được chỉ định cho những trường hợp nêu trên. Nhiều bậc cha mẹ thắc mắc ở giai đoạn 14 – 20 còn tiêm hoormone tăng trưởng chiều cao được không? Theo chuyên gia, trẻ sẽ được áp dụng phương pháp tiêm hoormone tăng chiều cao sau 2 tuổi cho đến lúc kết thúc là 14 -15 tuổi (đối với bé gái) và 15 -16 tuổi (đối với bé trai).
Những trường hợp khác cần áp dụng các dụng các phương pháp điều trị thích hợp hơn để tránh gặp tác dụng phụ không mong muốn.
Chống chỉ định
Tiêm hormone tăng trưởng chiều cao không được chỉ định cho những trường hợp sau:
- Không có bằng chứng rõ ràng về tình trạng suy giảm hormone tăng trưởng
- Người trưởng thành. Vì bổ sung hormone tăng trưởng không đạt được mục đích tăng chiều cao
- Xét nghiệm thấy nồng độ hormone tăng trưởng trong máu ở mức bình thường
- Trẻ có chiều cao khiêm tốn nhưng không do thiếu hormone tăng trưởng
Tiêm hormone tăng trưởng trong bao lâu?
Thời gian tiêm hormone tăng trưởng chiều cao tùy thuộc vào tình trạng của từng trẻ. Trẻ được điều trị thiếu hormone trong giai đoạn 3 – 7 tuổi (giai đoạn điều trị tốt nhất) hoặc khi phát hiện bệnh đến hết tuổi dậy thì. Tiêm từ 6 – 7 lần/ tuần tại nhà.
Tiêm hormone tăng trưởng chiều cao bao nhiêu tiền?
Chi phí tiêm hormone tăng trưởng chiều cao có sự thay đổi ở từng trường hợp cụ thể. Thông thường một ống thuốc sẽ có chi phí khoảng 1,2 đến 1,3 triệu đồng. Chi phí trong năm đầu tiên khoảng 150 triệu đồng. Chi phí sẽ cao hơn ở những năm tiếp theo.
Một số yếu tố có thể làm ảnh hưởng đến chi phí điều trị:
- Nguyên nhân
- Trọng lượng cơ thể của trẻ
- Thời gian sử dụng thuốc tiêm.
Tiêm hormone tăng trưởng chiều cao có hiệu quả không?
Theo một đánh giá gần đây, tiêm hormone tăng trưởng chiều cao có thể cải thiện vóc dáng cũng như chiều cao ở những trẻ cực kỳ thấp bé. Tuy nhiên khả năng tăng chiều cao thường chỉ đạt ở mức 3 inch (khoảng 8 cm).
Ngoài ra trong khi nghiên cứu, các chuyên gia đã so sánh những đứa trẻ được điều trị bằng hormone tăng trưởng chiều cao (tối thiểu 6 tháng) với những trẻ dùng giả dược hoặc không được điều trị. Kết quả cho thấy:
- Trẻ em thấp lùn vô căn có chiều cao ở mức dưới trung bình của giới tính và tuổi nhưng kết quả xét nghiệm bình thường và thể chất khỏe mạnh.
- Sau vài tháng tiêm hormone tăng trưởng tái tổ hợp ở người, chiều cao của trẻ có sự cải thiện. Tuy nhiên sự phát triển không vượt qua những trẻ phát triển bình thường.
Ngoài ra, những trẻ được điều trị bằng hormone tăng trưởng chiều cao lớn nhanh hơn so với trẻ dùng giả dược hoặc không được điều trị. Hiệu quả này thường rõ ràng sau một năm. Tuy nhiên phụ huynh nên thực tế hơn về những tác động tiềm tàng của hormone tăng trưởng.
Mặc dù giúp tăng chiều cao nhưng liệu pháp tiêm hormone tăng trưởng có thể khiến trẻ bắt đầu dậy thì sớm hơn. Điều này khiến thời kỳ tăng trưởng rút ngắn lại một cách nghịch lý. Từ đó dẫn đến tình trạng đầu cuối của xương dài đóng lại sớm, gây hạn chế chiều cao cuối cùng.
Có nên tiêm hormone tăng chiều cao? Tiêm có hại không?
Liệu pháp tiêm hormone tăng trưởng chiều cao chỉ được sử dụng khi có sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa và thực sự cần thiết. Người lớn và những trường hợp không nằm trong danh sách chỉ định có thể không đạt được hiệu quả sau điều trị.
Ngoài ra, tiêm hormone tăng trưởng ở trẻ nhỏ có thể gây ra một số tác dụng phụ từ nhẹ đến nghiêm trọng, bao gồm:
- Tăng áp lực nội sọ dẫn đến đau nhức đầu
- Rối loạn đường huyết
- Trợt chỏm xương đùi
- Rối loạn chức năng tuyến giáp
Những tình trạng nêu trên có thể được điều chỉnh. Tham khảo ý kiến bác sĩ khi có bất kỳ vấn đề nào liên quan đến liệu pháp tiêm hormone tăng trưởng.
Lưu ý khi tiêm hormone tăng trưởng chiều cao
Liệu pháp hormone tăng trưởng chiều cao không được áp dụng cho hầu hết các trường hợp có vóc dáng thấp bé. Chẳng hạn như trẻ có chiều cao khiêm tốn nhưng không do thiếu hormone tăng trưởng.
Vì thế trước khi nhận phác đồ điều trị, trẻ cần được kiểm tra tổng thể và xét nghiệm xác định nồng độ hormone tăng trưởng trong máu. Không nên áp dụng liệu pháp nếu không thuộc nhóm chỉ định và không cần thiết.
Ngoài ra trước và trong khi áp dụng liệu pháp tiêm hormone tăng trưởng chiều cao, phụ huynh cần lưu ý thêm một số vấn đề sau:
- Tham khảo ý kiến bác sĩ về lợi ích và rủi ro trước khi áp dụng liệu pháp.
- Trẻ cần được thăm khám và áp dụng liệu pháp tiêm hormone tăng trưởng chiều cao ở những nơi uy tín. Điều này giúp hạn chế tối đa tác dụng phụ hay những tổn thương tiềm ẩn.
- Những trường hợp tiêm hormone tại nhà cần dùng thuốc đúng liều và đúng cách dựa trên hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
- Liệu pháp hormone tăng trưởng chiều cao có thể khiến trẻ bắt đầu dậy thì sớm hơn, rút ngắn thời kỳ tăng trưởng. Điều này khiến đầu cuối của xương dài đóng lại sớm, gây hạn chế chiều cao cuối cùng.
- Tiêm hormone đều đặn, kiên trì đến khi kết thúc tuổi dậy thì để đạt hiệu quả tối đa.
- Có thể điều trị thiếu hụt hormone tăng trưởng khi phát hiện bệnh. Tuy nhiên 3 – 7 tuổi là giai đoạn điều trị tốt nhất, có thể đạt hiệu quả tối đa.
- Liên hệ ngay với bác sĩ chuyên khoa nếu bị đau đầu hoặc có bất kỳ bất thường nào liên quan đến tiêm hormone tăng trưởng chiều cao. Nếu các triệu chứng nghiêm trọng và kéo dài, hãy kiểm soát theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
- Phần lớn trẻ có thể tăng thêm 3 inch so với chiều cao thực tế. Điều này được đánh giá là thấp hơn so với khả năng tăng chiều cao ở người bình thường nếu có lối sống và dinh dưỡng tốt.
- Không lạm dụng hay phụ thuộc vào tiêm hormone tăng trưởng tái tổ hợp ở người.
- Ngoài nội tiết tố, các yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao còn là gen, dinh dưỡng, lối sống… Vì thế nên có lối sống lành mạnh, áp dụng thêm một số cách tăng chiều cao tự nhiên để cải thiện vóc dáng, có chiều cao tối đa sau tuổi dậy thì. Cụ thể:
- Thiết lập chế độ ăn uống cân bằng, đa dạng chất dinh dưỡng. Đặc biệt nên ăn nhiều trái cây tươi, rau củ quả, đậu, hạt, quả hạch, trứng, cá, thịt, sữa… để bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất (đặc biệt là canxi), protein. Những thành phần này giúp thúc đẩy sự phát triển cơ thể và xương, duy trì sức khỏe tổng thể.
- Ngủ sớm và ngủ đủ giấc để tạo điều kiện cho tuyến yên tăng sinh hormone tăng trưởng.
- Tắm nắng sớm giúp tăng tổng hợp vitamin D, cải thiện khả năng hấp thụ canxi của cơ thể.
- Luyện tập mỗi ngày giúp thúc đẩy sự phát triển của mô sụn và xương, tăng sinh tế bào xương mới. Đồng thời kích thích sản sinh hormone tăng trưởng, hỗ trợ cải thiện chiều cao hiệu quả. Yoga, bơi lội, chạy bộ, đạp xe, nhảy dây, bóng rổ… là những bộ môn phù hợp.
Nhìn chung tiêm hormone tăng trưởng chiều cao có thể mang đến nhiều lợi ích cho quá trình phát triển chiều cao ở trẻ nhỏ. Tuy nhiên liệu pháp này cần được chỉ định đúng đối tượng, tiêm thuốc với liều lượng thích hợp để hạn chế tác dụng phụ. Trước khi điều trị, phụ huynh nên cho trẻ thăm khám kỹ lưỡng, tham khảo ý kiến bác sĩ về lợi ích và rủi ro có thể gặp.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!