Gai xương khớp cổ, ngón tay có nguy hiểm? Cách điều trị

Gai xương khớp tay là những khối xương phát triển ở các khớp trong một thời gian dài. Các gai xương có thể phát triển từ chấn thương tay hoặc do bệnh viêm xương khớp.

Gai xương khớp cổ, ngón tay có nguy hiểm?

Gai xương là sự phát triển hoặc lắng đọng của xương mịn hay cặn canxi ở các khớp bàn tay, cổ tay hoặc các ngón tay. Các gai xương này phát triển chậm theo thời gian và thường không có triệu chứng. Do đó, nếu gai xương gây đau đớn, điều này có nghĩa là gai xương đã xâm nhập vào các cấu trúc khác hoặc phát triển quá mức để hạn chế các chuyển động của khớp.

Gai xương khớp tay có thể phát triển do chấn thương các khớp ngón tay hoặc do viêm xương khớp, (hao mòn sụn bảo vệ bề mặt các khớp theo sụn khớp). Gai xương ở tay phổ biến ở những người trên 60 tuổi, nhưng cũng có thể xảy ra ở những người trẻ tuổi.

Khi sụn khớp ở tay bị tổn thương, xương của các khớp ngón tay sẽ bị kích thích, viêm do ma sát. Khi cơ thể cố gắng sửa chữa các tổn thương do viêm khớp gây ra, các tế bào xương sẽ tạo ra nhiều xương hơn để bảo vệ khớp. Điều này dẫn đến việc hình thành các gai xương, gây thay đổi bề mặt khớp và gây hạn chế cử động ở tay.

Trong hầu hết các trường hợp gai xương khớp tay không gây đau đớn và ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh. Tuy nhiên, gai xương phát triển có thể gây đau các khớp ở tay, bao gồm cổ tay và các ngón tay. Đau đớn có thể gây ảnh hưởng đến hoạt động của tay và gây suy giảm chất lượng cuộc sống. Ngoài ra, gai xương ở tay cũng có thể gây thay đổi hoạt động của tay và có thể dẫn đến một số chấn thương khác.

Nếu được điều trị phù hợp, các triệu chứng có thể được cải thiện trong vài tuần. Do đó, người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và có kế hoạch điều trị hợp lý. Người bệnh nên thông báo cho bác sĩ ngay nếu nhận thấy các dấu hiệu như:

• Xuất hiện cơn đau đột ngột;
• Cơn đau nghiêm trọng và dữ dội;
• Nổi mẩn đỏ ở cổ tay, bàn tay hoặc các ngón tay;
• Sưng ở các khớp tay;
• Không thể thực hiện các hoạt động bình thường do đau ở khớp tay.

Các loại gai xương khớp tay

Có một số loại gai xương ở khớp tay phổ biến, chẳng hạn như:

1. Hạt Bouchard

Hạt Bouchard là thuật ngữ chỉ các gai xương hoặc sự phình to của xương ở khớp giữa của ngón tay. Các hạt này có thể gây đau đớn hoặc không và có thể gây sưng, cứng khớp ngón tay. Ngoài ra, loại gai xương này có thể gây hạn chế phạm vi chuyển động của ngón tay và cản trở khả năng thực hiện các công việc hàng ngày của người bệnh.

Các hạt Bouchard có thể là dấu hiệu của bệnh viêm xương khớp hoặc thoái hóa khớp ở bàn tay. Di truyền cũng có thể là một yếu tố nguy cơ dẫn đến sự phát triển của các hạt Bouchard, bởi vì tình trạng này thường xảy ra trong gia đình. Ngoài ra, phụ nữ thường có nguy cơ mắc loại gai xương khớp tay này cao hơn nam giới.

2. Hạt Heberden

Các hạt Heberden là tình trạng sưng xương của khớp gần nhất với đầu ngón tay. Các khớp này nằm ngay bên dưới móng tay. Các hạt Heberden có thể gây đau hoặc không, tùy thuộc vào giai đoạn phát triển của bệnh. Các hạt Heberden cũng có thể gây sưng, cứng, hạn chế phạm vi chuyển động của các ngón tay và có thể cản trở khả năng thực hiện các công việc hàng ngày.

Tương tự như hạt Bouchard, các hạt Heberden có thể là dấu hiệu của bệnh viêm xương khớp ở ngón tay. Tình trạng này xảy ra khi sụn khớp bị hao mòn, thoái hóa, dẫn đến thô ráp, do đó các xương ma sát với nhau, dẫn đến việc hình thành các gai xương.

Ngoài ra, các hạt Heberden cũng có khuynh hướng di truyền và gen liên quan trội ở phụ nữ và lặn ở nam giới. Điều này có nghĩa là mẹ có các hạt Heberden thì có khả năng sinh con mang gen gây bệnh. Bên cạnh đó, các hạt Heberden thường gây ảnh hưởng đến tay thuận.

3. Gai xương mu bàn tay

Gai xương mu bàn tay là thuật ngữ chỉ một cục u xương ở mu bàn tay hoặc ở vị trí nối của xương cánh tay và xương cổ tay nhỏ. Nguyên nhân chính xác dẫn đến loại gai xương này chưa được xác định, tuy nhiên tình trạng này có thể liên quan đến các chấn thương ở bàn tay và sử dụng các ngón tay lặp lại nhiều lần.

Hầu hết các gai xương mu bàn tay không có triệu chứng nhận biết. Tuy nhiên, một số người bệnh có thể bị đau đớn và hạn chế khả năng vận động của các ngón tay hoặc mất ổn định ở các ngón tay.

Gai xương mu bàn tay không phải là ung thư hoặc các khối u. Mặc dù các xương rất hiếm khi xảy ra ở bàn tay, tuy nhiên đôi khi bác sĩ có thể đề nghị các biện pháp chẩn đoán để tránh các rủi ro liên quan.

Nguyên nhân gây gai xương khớp tay

Gai xương thường có liên quan đến quá trình lão hóa bình thường ở các khớp tay. Gai xương cũng có thể phát triển do bệnh viêm xương khớp hoặc do các chấn thương ở tay.

Các gai xương có thể hình thành do quá trình sử dụng lặp lại nhiều lần, khiến các khớp bị hao mòn theo thời gian. Căng thẳng lặp lại thường xuyên sẽ dẫn đến viêm xương khớp, phá hủy sụn giữa các xương. Sụn là lớp đệm bảo vệ giữa các khớp, do đó khi sụn bị phá vỡ, xương phải chịu nhiều lực tác động và tăng ma sát khi cọ xát vào nhau. Khi điều này xảy ra, cơ thể sẽ tạo ra các xương mới, hay còn gọi là gai xương khớp tay.

Hình thành gai xương được xem là dấu hiệu cơ thể cố gắng chữa lành các tổn thương. Tình trạng này có thể xảy ra ở bất cứ vị trí nào của khớp tay, bao gồm các ngón tay, cổ tay hoặc mu bàn tay.

Chẩn đoán gai xương khớp tay

Khi các gai xương gây đau khớp tay, người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và có biện pháp điều trị phù hợp. Để xác định tình trạng gai xương, bác sĩ có thể đề nghị một số kiểm tra, chẳng hạn như:

1. Kiểm tra lịch sử y tế

Khi người bệnh bị đau tay hoặc các khớp ở tay, bác sĩ có thể đề nghị các kiểm tra lâm sàng và tiền sử bệnh lý của người bệnh.

Bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thực hiện một số cử động để kiểm tra phạm vi chuyển động của tay và đánh giá sức mạnh của cơ bắp tay. Các xét nghiệm lâm sàng này có thể xác định mức độ nghiêm trọng của các gai xương.

2. Xét nghiệm hình ảnh

Bên cạnh các kiểm tra lâm sàng, bác sĩ có thể yêu cầu một số xét nghiệm hình ảnh để chẩn đoán xác định nguyên nhân gây đau khớp tay. Các xét nghiệm phổ biến chẳng hạn như:

• Chụp X – quang tay có thể xác định sự hình thành các gai xương và dấu hiệu thoái hóa khớp ở tay. Hình ảnh X – quang cũng có thể giúp bác sĩ xác định có cần thực các kiểm tra hình ảnh y tế khác, chẳng hạn như MRI hoặc CT hay không.
• Chụp cộng hưởng từ MRI có thể xác định các tổn thương ở mô mềm, chẳng hạn như rễ thần kinh, dây chằng, gân, sụn và cơ.

Các gai xương có thể được hiển thị trên các xét nghiệm hình ảnh này, kể cả khi các gai xương không gây đau đớn hoặc các triệu chứng khác. Ngoài ra, hình ảnh xét nghiệm y tế cũng có thể giúp bác sĩ xác định các vấn đề khác ở cổ tay để có kế hoạch điều trị phù hợp.

Cách điều trị gai xương khớp tay

Các gai xương khớp tay không gây đau đớn hoặc không có triệu chứng có thể không cần điều trị. Nếu gai xương gây đau đớn, viêm, sưng, cứng hoặc giảm phạm vi chuyển động của khớp, bác sĩ có thể đề nghị một số biện pháp điều trị, chẳng hạn như:

1. Điều trị không phẫu thuật

Trong hầu hết các trường hợp, gai xương ở tay có thường không nguy hiểm có thể được kiểm soát hiệu quả mà không cần phẫu thuật. Mục tiêu của các biện pháp điều trị bao gồm giảm đau và cải thiện khả năng hoạt động của khớp tay. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, bác sĩ có thể đề nghị một số biện pháp như:

• Dành thời gian nghỉ ngơi: Các hoạt động có thể gây bùng phát các triệu chứng đau đớn và gây viêm các khớp. Do đó, dành thời gian nghỉ ngơi ngắn có thể giúp giảm viêm khớp và cải thiện các triệu chứng. Người bệnh nên tránh các hoạt động có thể gây kích ứng khớp tay như cầm, nắm hoặc xoay cổ tay.
• Bất động tay: Sử dụng nẹp tay để bất động các khớp bị ảnh hưởng, điều này có thể giảm viêm và đau.
• Chườm đá: Chườm túi đá lạnh vào các khớp ngón tay có gai xương có thể giúp giảm đau và viêm bên trong khớp.
• Thuốc điều trị: Bác sĩ có thể đề nghị người bệnh sử dụng thuốc, chẳng hạn như thuốc chống viêm không steroid (NSAID) và thuốc giãn cơ để cải thiện các triệu chứng gai xương khớp tay. Tuy nhiên, sử dụng thuốc lâu dài có thể dẫn đến một số tác dụng phụ không mong muốn, do đó người bệnh cần trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.
• Vật lý trị liệu: Bác sĩ có thể đề nghị  người bệnh thực hiện vật lý trị liệu để phục hồi chức năng hoặc cải thiện khả năng vận động của các khớp ngón tay. Ngoài ra, các bài tập vật lý trị liệu có thể hỗ trợ tăng sức mạnh, tính linh hoạt ở cơ tay, từ đó hỗ trợ giảm đau, sưng và cứng khớp.
• Tiêm corticosteroid: Bác sĩ có thể đề nghị tiêm corticosteroid vào khớp ngón tay để giảm viêm và giảm đau nếu các biện pháp khác không mang lại hiệu quả điều trị. Việc tiêm thuốc vào khớp tay có thể không làm giảm hoàn toàn, nhưng có thể giúp giảm đủ để người bệnh thực hiện vật lý trị liệu phục hồi chức năng. Ngoài ra, tiêm corticosteroid vào khớp có thể dẫn đến nhiều rủi ro không mong muốn, do đó người bệnh nên trao đổi với bác sĩ trước khi tiến hành tiêm corticosteroid điều trị gai xương.

Nếu các phương pháp điều trị không phẫu thuật không mang lại hiệu quả điều trị gai xương khớp tay, bệnh nhân có thể được đề nghị phẫu thuật để cải thiện các triệu chứng.

2. Phẫu thuật

Phẫu thuật điều trị gai xương khớp tay được đề nghị nếu các biện pháp điều trị bảo tồn không mang lại hiệu quả. Phẫu thuật loại bỏ gai xương cũng được thực hiện khi người bệnh bị đau đớn dữ dội hoặc mất chức năng ở tay.

Trong phẫu thuật này, bác sĩ sử dụng các dụng cụ đặc biệt để loại bỏ các gai xương ra khỏi khớp tay. Tuy nhiên các gai xương có thể tái phát, do đó bác sĩ có thể đề nghị một phẫu thuật khác để loại bỏ nguy cơ.

Việc phẫu thuật có thể cải thiện cơn đau ở khớp tay và hỗ trợ phục hồi chức năng. Tuy nhiên, phẫu thuật cũng có nhiều nguy cơ, chẳng hạn như nhiễm trùng, do đó người bệnh nên trao đổi với bác sĩ về rủi ro và lợi ích của phẫu thuật trước khi thực hiện phương pháp điều trị.

Phòng ngừa gai xương khớp tay

Không có biện pháp phòng ngừa tất cả các nguy cơ gây viêm khớp tay, chẳng hạn như di truyền và tiền sử gia đình. Ngoài ra, phụ nữ cũng dễ bị gai xương khớp tay hơn nam giới. Mặc dù không thể phòng ngừa tất cả nguy cơ, tuy nhiên, người bệnh có thể hạn chế các rủi ro bằng cách:

• Duy trì cân nặng hợp lý, điều này có thể hạn chế các áp lực lên khớp và ngăn ngừa nguy cơ viêm khớp;
• Không hút thuốc hoặc bỏ thuốc lá, điều này có thể hạn chế nguy cơ viêm khớp;
• Cố gắng tránh các chấn thương khi chơi thể thao hoặc tham gia các hoạt động thể chất;
• Nếu công việc cần thực hiện các hoạt động lặp lại nhiều lần, người bệnh cần rèn luyện tư thế tốt. Nếu cần thiết, hãy sử dụng bàn phím, đệm cổ tay hoặc các miếng đệm hỗ trợ đặc biệt để giảm nguy cơ.

Ngoài ra, cử động bàn tay và các ngón tay có thể giúp cho dây chằng, gân linh hoạt. Do đó, người bệnh có thể thử các bài tập tay thường xuyên để tăng cường cơ bắp, giảm đau và cứng khớp. Các bài tập đơn giản như uốn dẻo, uốn cong hoặc chạm các ngón tay lần lượt vào nhau có thể giữa cho các ngón tay linh hoạt.

Duy trì hoạt động thể chất đồng thời thực hiện các biện pháp phòng ngừa chấn thương là điều quan trọng để ngăn ngừa viêm khớp và hỗ trợ tăng cường sức khỏe thể chất tổng thể.

Gai xương khớp tay là tình trạng xảy ra do chấn thương hoặc viêm xương khớp ở bàn tay và ngón tay. Mặc dù các gai xương thường không có triệu chứng, tuy nhiên đôi khi gai xương có thể gây đau đớn, cứng khớp, sưng và hạn chế các cử động bình thường.

Nếu nhận thấy các dấu hiệu bất thường, chẳng như đau đớn hoặc sưng khớp tay, người bệnh nên đến bệnh viện để được hướng dẫn cụ thể. Điều trị sớm và phù hợp là cách tốt nhất để tránh các biến chứng không mong muốn.

Thông tin thêm: Gai gót chân là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và điều trị