Gai Gót Chân Là Gì? Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Và Điều Trị
Gai gót chân là tình trạng lắng đọng và tích tụ canxi ở gót chân hoặc vòm bàn chân. Các gai xương này có thể gây đau đớn, viêm, sưng và ấm ở gót chân khi chạm vào.
Gai gót chân là gì?
Gai gót chân là hiện tượng tích tụ canxi ở gót chân hoặc vòm bàn chân. Gai xương thường hình thành ở phía sau và mặt dưới của gót chân, sau đó ảnh hưởng đến các bộ phận khác của bàn chân. Các gai này có thể dài đến 1.5 cm, tuy nhiên thường không thể nhìn thấy bằng mắt thường.
Gai có thể nhọn, có hình móc câu, kéo dài từ dưới gót chân về phía vòm bàn chân. Các gai này có thể gây đau hoặc không, do đó việc chẩn đoán có thể gặp nhiều khó khăn. Trong hầu hết các trường hợp, gai xương thường không đau. Tuy nhiên nếu ảnh hưởng đến cân gan chân, tình trạng này có thể dẫn đến viêm, sưng, đau đớn và ảnh hưởng đến chức năng của chân.
Để cải thiện các triệu chứng gai gót chân, bác sĩ có thể đề nghị tập thể dục, sử dụng nẹp chình hình, thuốc chống viêm hoặc tiêm cortisone. Nếu các phương pháp điều trị bảo tồn không mang lại hiệu quả, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để cải thiện các triệu chứng.
Triệu chứng và dấu hiệu gai gót chân
Trong hầu hết các trường hợp, gai gót chân không gây ra triệu chứng. Tuy nhiên tình trạng này có thể dẫn đến các cơn đau từng cơn hoặc đau mãn tính, đặc biệt là khi đi bộ, chạy bộ. Tuy nhiên nguyên nhân gây đau thường không phải do gai xương, cơn đau thường chỉ xuất hiện khi gai gót chân dẫn viêm các mô mềm.
Cơn đau do gai gót chân thường được mô tả như đinh ghim hoặc dao đâm vào gót chân, đặc biệt là vào buổi sáng. Cơn đau cũng có thể xuất hiện khi người bệnh đứng lên sau khi ngồi trong một thời gian dài.
Cụ thể các triệu chứng gai xương khác có thể bao gồm:
- Đau âm ỉ ở gót chân suốt suốt cả ngày;
- Viêm và sưng ở phía trước của gót chân;
- Nóng, rát xung quanh khu vực bị ảnh hưởng;
- Gót chân nhô ra như có xương nhỏ có thể nhìn thấy bằng mắt thường;
- Đau ở gót chân khiến người bệnh khó đi bằng chân trần.
Nếu người bệnh có các triệu chứng này, bác sĩ có thể đề nghị chụp X – quang bàn chân để xác định các vấn đề liên quan. Nếu bị gai gót chân, người bệnh có thể nhìn thấy vết lồi ở gót chân thông qua phim X – quang.
Nguyên nhân gây gai gót chân
Gai gót chân xảy ra khi dây chằng và cơ bị căng trong một thời gian dài, điều này làm hao mòn các mô mềm ở gót chân. Đôi khi lớp màng bao bọc xương gót chân có thể bị rách, điều này cũng có thể dẫn đến gai xương.
Gai xương xảy ra chất vôi tích tụ ở mặt dưới của xương gót chân, quá trình này thường diễn ra trong một thời gian dài và kéo dài trong nhiều tháng. Tình trạng này đặc biệt phổ biến ở các vận động viên thường xuyên chạy, nhảy hoặc tác động lực đến gót chân.
Gót chân cũng có thể dễ bị tổn thương hơn theo tuổi tác. Theo thời gian, khi cơ thể lão hóa, các miếng đệm ở gót chân có thể bị mòn và không thể hấp thụ sốc. Điều này khiến cặn canxi tích tụ ở gót chân, dẫn đến hình thành gai xương ở gót chân.
Các yếu tố rủi ro:
- Chơi thể thao: Thường xuyên hoạt động thể thao, chẳng hạn như nhảy và chạy có thể dẫn đến mòn gót chân và vòm bàn chân;
- Chấn thương gót chân: Các chấn thương như bầm, rách gót chân có thể làm tăng nguy cơ gai gót chân;
- Hoạt động trên bề mặt cứng: Thường xuyên chạy, đi bộ, nhảy hoặc hoạt động trên bề mặt cứng có thể dẫn đến mòn gót chân và gai xương;
- Tuổi cao: Theo các thống kê, nam giới lớn tuổi có nguy cơ phát triển gai gót chân cao hơn;
- Là phụ nữ: Theo thống kê, gai gót chân phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới;
- Thừa cân: Thừa cân, béo phì có thể tăng áp lực lên gót chân và dẫn đến gai gót chân;
- Sử dụng giày không phù hợp: Thường xuyên đi giày dép không vừa chân hoặc không có tính hỗ trợ phù hợp, chẳng hạn như dép xỏ ngón hoặc giày quá chật, có thể dẫn đến gai gót.
Ngoài ra, đôi khi tình trạng gai xương gót chân có thể liên quan đến một số bệnh lý, chẳng hạn như:
- Viêm khớp phản ứng;
- Viêm cột sống dính khớp;
- Tăng tiết xương vô căn lan tỏa;
- Viêm cân gan chân
Một số người bệnh gai xương gót chân cũng có thể phát triển tình trạng viêm cân gan chân. Tình trạng này có thể dẫn đến đau đớn liên quan đến các mô xơ cứng chạy giữ gót chân và các ngón chân. Bên cạnh đó, bị viêm cân gan chân cũng làm tăng nguy cơ phát triển gai xương.
Chẩn đoán gai gót chân
Gai gót chân thường rất khó để chẩn đoán chính xác. Nếu không có triệu chứng, bệnh có thể được phát hiện vô tình thông qua chụp X – quang hoặc thực hiện xét nghiệm cho một tình trạng khác.
Nếu người bệnh bị đau, cứng khớp hoặc mất khả năng hoạt động, bác sĩ có thể đề nghị một số biện pháp chẩn đoán như:
- Kiểm tra các triệu chứng;
- Kiểm tra tiền sử bệnh lý của người bệnh và gia đình;
- Khám sức khỏe tổng quát;
- Kiểm tra phạm vi chuyển động và sức mạnh của chân;
- Đề nghị các xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như chụp X – quang để xác định gai xương hoặc các tình trạng khác, chẳng hạn như viêm khớp hoặc tổn thương gân, dây chằng.
Biện pháp điều trị gai gót chân
Nếu gai gót chân không gây đau, người bệnh có thể không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu tình trạng này gây đau đớn, khó chịu hoặc ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, người bác sĩ có thể đề nghị thực hiện vật lý trị liệu, thuốc chống viêm hoặc các bài tập để cải thiện các triệu chứng lâu dài.
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và các vấn đề liên quan, bác sĩ có thể đề nghị một số biện pháp điều trị như:
1. Dành thời gian nghỉ ngơi
Nghỉ ngơi là một trong những cách đơn giản nhất để điều trị tình trạng đau do gai xương gót chân. Nghỉ ngơi có thể giảm bớt cơn đau cấp tính và hỗ trợ ngăn ngừa các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn. Điều quan trọng là người bệnh cần để bàn chân nghỉ ngơi sau một thời gian dài đứng và thực hiện các hoạt động khác.
Người bệnh nên dành thời gian nghỉ ngơi khi cơn đau xuất hiện hoặc bất động gót chân cho đến cơn đau thuyên giảm. Việc dồn trọng lượng lên gót chân có thể khiến các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn và kéo dài thời gian hồi phục của người bệnh.
2. Chườm lạnh
Chườm đá hoặc chườm lạnh trong tối đa 15 phút mỗi lần có thể làm tê gót chân và tránh các cơn đau ở khu vực này. Phương pháp này cũng có thể hỗ trợ giảm sưng tấy và viêm.
Đối với tình trạng gai xương, chườm lạnh thường tốt hơn chườm nóng.
3. Sử dụng giày phù hợp
Đi giày vừa vặn và phù hợp có thể hỗ trợ vòm bàn chân và gót chân để cải thiện các cơn đau. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể sử dụng miếng đệm lót gót chân để ngăn ngừa tình trạng tổn thương thêm ở gót chân.
4. Áp dụng bài tập vật lý trị liệu
Bác sĩ có thể đề nghị các phương pháp vật lý trị liệu để điều trị các triệu chứng và ngăn ngừa các rủi ro liên quan. Các bài tập thường bao gồm kéo căng gót chân và cơ bắp chân, điều này có thể hỗ trợ chân và tránh các tổn thương liên quan.
Các bài tập kéo căng thường được khuyến nghị bao gồm:
- Ngồi yên trên ghế và đặt chân bằng phẳng trên mặt đất, sau đó đặt một quả bóng tennis hoặc con lăn trên sàn nhà, bên dưới bàn chân bị ảnh hưởng. Sử dụng lực nhẹ nhàng để lăn quả bóng qua lại dưới bàn chân.
- Người tập ngồi trên sàn nhà với hai chân duỗi thẳng về phía trước. Sau đó quấn một dây cao su qua bàn chân và nhẹ nhàng kéo dây để bàn chân uốn cong.
- Đứng cách tường khoảng 30 cm với hai bàn chân cách nhau khoảng 12 – 15 cm và đặt tay lên tường, cao ngang vai. Từ từ dựa vào tường nhưng không cử động chân. Điều này có thể kéo căng cơ bắp chân và gân achilles.
Các bài tập vật lý trị liệu thường đơn giản và có thể được thực hiện tại nhà. Do đó, người bệnh nên thường xuyên luyện tập để cải thiện các triệu chứng gai xương gót chân.
5. Nẹp chân vào ban đêm
Người bệnh có thể sử dụng các miếng đệm vào ban đêm để giữ cho cổ chân gập 90 độ khi ngủ. Điều này có thể giữ cơ bắp chân ở một tư thế nhất định và kéo căng trong suốt đêm.
6. Thao tác nắn gót chân
Thao tác nắn chỉnh gót chân được thực hiện bởi một chuyên gia y tế có trình độ. Bác sĩ có thể thực hiện các thao tác hoặc vận động bằng tay để điều chỉnh vị trí gót chân và điều trị các triệu chứng liên quan.
Phương pháp nắn chỉnh cột sống có thể từ trung bình đến nghiêm trọng. Do đó, bác sĩ có thể đề nghị nắn chỉnh cột sống kết hợp với thuốc giảm đau, thuốc tiêm hoặc phẫu thuật.
7. Thuốc điều trị
Một số loại thuốc giảm đau có thể được chỉ định để cải thiện các cơn đau do gai xương gót chân. Tuy nhiên thuốc không thể điều trị gai gót chân, do đó thường được chỉ định kết hợp với nhiều phương pháp khác.
Các loại thuốc phổ biến bao gồm:
- Thuốc chống viêm không kê đơn (NSAID): Thuốc chống viêm không steroid có thể được sử dụng để chống viêm, giảm sưng và được khuyến cáo sử dụng cho bệnh nhân từ nhẹ đến nghiêm trọng. Các loại thuốc phổ biến bao gồm aspirin, ibuprofen và naproxen.
- Tiêm thuốc chống viêm: Đối với các cơn đau dữ dội, nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị tiêm corticosteroid vào gót chân. Các mũi tiêm này có thể chống viêm, giảm đau và viêm ở gót chân cũng như bàn chân.
Phẫu thuật gai gót chân
Trong hầu hết các trường hợp, gai xương được điều trị bằng các biện pháp bảo tồn không xâm lấn. Tuy nhiên, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật khi cơn đau gót chân trở nên nghiêm trọng và diễn ra liên tục. Phẫu thuật này bao gồm việc loại bỏ phần gai xương ở gót chân và giải phóng cơ bắp ở chân.
Phẫu thuật gai xương có thể giảm đau và tăng cường khả năng vận động ở bàn chân nói chung. Thông thường phẫu thuật này được chỉ định cho người bị gai gót chân kết hợp với viêm cân gan chân hoặc không đáp ứng với phương pháp điều trị bảo tồn trong thời gian dài.
Trước khi đề nghị phẫu thuật, bác sĩ sẽ tiến hành thực hiện các xét nghiệm, chẳng hạn như X – quang, để kiểm tra lưu lượng máu đến chân. Sau phẫu thuật, người bệnh có thể cần thời gian để hồi phục hoàn toàn. Để hỗ trợ quá trình hồi phục, người bệnh có thể:
- Dành thời gian nghỉ ngơi và chườm đá vào khu vực phẫu thuật;
- Sử dụng thiết bị hỗ trợ;
- Sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.
Phòng ngừa gai gót chân
Không có biện pháp cụ thể để phòng ngừa tình trạng gai xương gót chân. Tuy nhiên người bệnh có thể hạn chế nguy cơ phát triển tình trạng này bằng cách thực hiện lối sống lành mạnh. Cụ thể, để phòng ngừa tình trạng gai xương, người bệnh có thể:
- Thực hiện chế độ ăn uống cân bằng, đầy đủ chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất cần thiết;
- Duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh để tránh căng thẳng và áp lực không cần thiết đến gót chân;
- Giữ tư thế tốt khi làm việc, chơi thể thao hoặc nâng vật nặng;
- Ngăn ngừa chấn thương khớp bằng cách kéo giãn và sử dụng các kỹ thuật tập thể dục an toàn;
- Đi giày phù hợp và hỗ trợ tốt cho bàn chân;
- Tập thể dục và vận động phù hợp để tăng cường sức khỏe. Tuy nhiên nếu cảm thấy đau gót chân, người bệnh nên ngừng tập luyện tập và dành thời gian nghỉ ngơi.
Gai xương gót chân là tình trạng phổ biến, không nghiêm trọng và có thể được cải thiện bằng nhiều phương pháp khác nhau. Các biện pháp điều trị phổ biến bao gồm nghỉ ngơi, chườm lạnh hoặc sử dụng thuốc giảm đau. Nếu các phương pháp bảo tồn không thể kiểm soát các triệu chứng, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật điều trị. Do đó, điều quan trọng là người bệnh nên trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!