Đốt Sống Lưng Bị Lồi Lên Là Bệnh Gì? Cách Điều Trị

Đã được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ CKII Lê Hữu Tuấn | Chuyên Khoa: Xương Khớp | Nơi công tác: IHR Cơ Sở Hà Nội
Theo dõi IHR trên goole news

Đốt sống lưng bị lồi lên thường do gù cột sống, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống và một số tình trạng y tế khác. Điều này khiến cột sống lưng có đường cong bất thường, mất tính ổn định, bệnh nhân thường xuyên bị đau mỏi và co thắt ở vùng bị ảnh hưởng.

Đốt sống lưng bị lồi lên
Đốt sống lưng bị lồi lên thường liên quan đến những tình trạng y tế nghiêm trọng

Đốt sống lưng bị lồi lên là bệnh gì?

Đốt sống lưng bị lồi lên là thuật ngữ y tế dùng để mô tả tình trạng dịch chuyển và lồi lên của những đốt sống lưng. Điều này tạo một đường cong bất thường, cột sống mất tính ổn định. Những trường hợp nặng có thể gặp nhiều dấu hiệu khó chịu như tê mỏi, co thắt và đau đớn, đốt sống biến dạng.

Có nhiều nguyên nhân gây lồi đốt sống lưng. Dưới đây là những tình trạng y tế thường gặp nhất.

1. Gù cột sống

Đốt sống lưng bị lồi lên là triệu chứng thường gặp ở người bị gù cột sống. Đây là tình trạng phát triển quá mức và dịch chuyển khỏi vị trí trung tập của các đốt sống. Điều này khiến cột sống lưng cong tròn về phía sau, xương cùng và cột sống cổ có biểu hiện lõm vào trong.

Gù cột sống thường khởi phát ở người duy trì tư thế kém, xương cột sống suy yếu (thường do loãng xương), đĩa đệm bị nén hoặc nứt, gãy xương do chấn thương, loạn dưỡng cơ, rối loạn bẩm sinh ở trẻ em.

Dấu hiệu gù cột sống:

  • Lưng cong, tròn vai
  • Cột sống cứng, bệnh nhân không thể đứng thẳng
  • Đau nhẹ hoặc nặng tùy theo mức độ nghiêm trọng
  • Co thắt, thường xuyên mệt mỏi
  • Chiều cao giảm, khom lưng khi di chuyển
  • Tăng áp lực lên dây thần kinh và tủy sống dẫn đến đau đớn, tê bì.
Gù cột sống là nguyên nhân đốt sống lưng lồi lên
Gù cột sống khiến khiến cột sống lưng cong tròn về phía sau, đốt sống lưng lồi lên

2. Loãng xương

Loãng xương là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến các đốt sống lưng bị lồi lên, thường gặp ở người già và phụ nữ mãn kinh. Đây là bệnh xương chuyển hóa tiến triển khiến mật độ xương suy giảm, xương yếu và ảnh hưởng đến cấu trúc của xương. Điều này làm tăng nguy cơ biến dạng, gãy nén hoặc các đốt sống lồi lên tạo thành đường cong bất thường.

Ngoài biến dạng ở cột sống (gù vẹo cột sống), người bị loãng xương còn có dấu hiệu đau lưng, giảm chiều cao bất thường, xương gãy ngay cả khi va chạm nhẹ.

3. Thoát vị đĩa đệm

Đốt sống lưng bị lồi lên có thể do bệnh thoát vị đĩa đệm. Bệnh lý này thể hiện cho tình trạng vỡ hoặc rách bao xơ khiến nhân nhầy của đĩa đệm cột sống thoát vị và chệch ra khỏi vị trí bình thường.

Nhân nhầy có thể xuyên qua dây chằng, tạo thành một khối thoát vị lớn chèn ép vào các rễ dây thần kinh. Điều này tạo ra cảm giác tê bì, đau đớn lan rộng, bệnh nhân mệt mỏi và hạn chế khả năng vận động.

Thoát vị đĩa đệm thường là kết quả của chấn thương cột sống, thoái hóa cột sống. Bệnh có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào của cột sống. Người bệnh cần được điều trị sớm để tránh tăng mức độ nghiêm trọng.

4. Thoái hóa cột sống thắt lưng

Thoái hóa cột sống thắt lưng tiến triển khiến các đốt sống suy yếu, biến dạng, hình thành gai xương, các đốt sống lưng lồi lên. Bệnh lý này là tình trạng đĩa đệm cùng các sụn khớp ở cột sống thắt lưng bị hao mòn (thoái hóa). Từ đó tạo điều kiện cho gai xương hình thành trên bề mặt của đốt sống.

Các gai xương có thể chèn ép dây chằng, mạch máu, cơ và dây thần kinh. Điều này làm khởi phát những cơn đau lưng dưới, bệnh nhân khó đứng thẳng, lưng có xu hướng cong vẹo. Đồng thời tạo điều kiện cho các đốt sống lồi lên.

Ngoài ra thoái hóa cột sống khiến phần ngạnh của những khớp xương nhô ra. Điều này làm ảnh hưởng đến đường cong tự nhiên của cột sống.

Nguyên nhân lồi đốt sống lưng là do thoái hóa cột sống thắt lưng
Thoái hóa cột sống thắt lưng là sự hao mòn của đĩa đệm cùng các sụn khớp ở cột sống thắt lưng

5. Chấn thương cột sống

Ở bệnh nhân bị chấn thương cột sống, thân đốt sống có xu hướng bị vỡ hoặc trật khớp cột sống. Điều này khiến cột sống mất tính ổn định và ảnh hưởng đường cong tự thiên, các đốt sống lưng bị lồi lên. Phần lớn bệnh nhân bị tổn thương cột sống không kèm theo tổn thương tủy. Ở những trường hợp nặng hơn, bệnh nhân có thể bị tổn thương tủy sống.

Chấn thương cột sống thường xảy ra sau tai nạn xe, té ngã, va chạm trong thể thao. Ngay khi bị chấn thương, người bệnh cần tiến hành thăm khám, kiểm tra các thương tổn. Đồng thời điều trị y tế theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Dấu hiệu nhận biết đốt sống lưng bị lồi lên

Những triệu chứng và dấu hiệu dưới đây có thể giúp nhận biết đốt sống lưng bị lồi lên:

  • Có đường cong bất thường ở lưng
  • Tròn vai
  • Sờ thấy cột sống có điểm nhô
  • Cột sống cứng, khó khăn hoặc không thể đứng thẳng
  • Tăng áp lực dẫn đến đau lưng. Cơn đau có thể nhẹ hoặc nặng tùy thuộc vào mức độ lồi đốt sống và các nguyên nhân
  • Khom lưng khi di chuyển
  • Chiều cao giảm
  • Những trường hợp bị tổn thương dây thần kinh có thể gặp các biểu hiện:
    • Co thắt
    •  Đau thần kinh với cơn đau lan rộng sang nhiều vị trí
    • Tê bì
    • Châm chích hoặc ngứa ran
    • Yếu chi
  • Thường xuyên mệt mỏi
  • Một số trường hợp khó thở do lồng ngực bị thu hẹp thể tích.

Đốt sống lưng bị lồi lên có sao không?

Đốt sống lưng bị lồi lên thường là dấu hiệu của những tình trạng y tế nghiêm trong, cần được khám và điều trị y tế sớm. Những trường hợp nặng và không điều trị có thể làm khởi phát các biến chứng nguy hiểm dưới đây:

  • Biến dạng cột sống vĩnh viễn
  • Tổn thương dây thần kinh dẫn đến hội chứng chùm đuôi ngựa, yếu chi
  • Ảnh hưởng đến hệ thống tim mạch và hô hấp
  • Giảm khả năng vận động
  • Rối loạn cơ vòng
  • Liệt nửa người.
Đốt sống lưng bị lồi lên có thể gây biến dạng cột sống
Đốt sống lưng bị lồi lên có thể gây biến dạng cột sống vĩnh viễn nếu không được điều trị

Chẩn đoán đốt sống lưng bị lồi lên

Trong quá trình thăm khám, người bệnh được kiểm tra vùng ảnh hưởng, xác định các đốt sống lưng bị lồi lên bất thường. Khi thực hiện, bác sĩ vuốt dọc từ cột sống cổ đến cột sống thắt lưng. Ngoài ra bệnh nhân được yêu cầu cúi người với hai tay thả lỏng và chân chụm lại để đánh giá biến dạng.

Bệnh nhân cũng được kiểm tra bệnh sử và chấn thương trong quá khứ. Điều này có thể hỗ trợ quá trình chẩn đoán nguyên nhân.

Sau khi thăm khám, bệnh nhân được chỉ định một số xét nghiệm hình ảnh. Những xét nghiệm này có khả năng đánh giá chi tiết tổn thương và xác định chẩn đoán.

  • Chụp X-quang: Đường cong cột sống, biến dạng và những bất thường ở cột sống lưng được hiển thị rõ nét trên hình ảnh X-quang. Điều này giúp bác sĩ xác định số lượng và hình dạng đốt sống bị ảnh hưởng. Đồng thời loại trừ những nguyên nhân nghiêm trọng như gãy xương, u xương.
  • Chụp cắt lớp vi tính (CT Scan): Chụp cắt lớp vi tính tạo ra hình ảnh chi tiết về những mặt cắt ngang của xương, đĩa đệm cột sống. Điều này giúp xác định những tổn thương tiền ẩn như thoát vị đĩa đệm.
  • Chụp cộng hưởng từ (MRI): Kỹ thuật này sử dụng sóng vô tuyến và từ trường mạnh tạo ra hình ảnh chi tiết về cột sống, đốt sống lưng, tủy sống, đĩa đệm thoát vị, khối u, cục máu đông và những bất thường liên quan. Từ đó xác định chính xác nguyên nhân khiến đốt sống lưng bị lồi lên.
  • Điện cơ: Bệnh nhân được điện cơ nếu có nghi ngờ tổn thương dây thần kinh do đốt sống dịch chuyển. Kỹ thuật này có thể giúp kiểm tra hoạt động của cơ và dây thần kinh.
  • Đo mật độ xương: Bệnh loãng xương được phát hiện thông qua quá trình đo mật độ xương. Kỹ thuật này giúp đánh giá tình trạng yếu xương dẫn đến biến dạng.
  • Kiểm tra chức năng phổi: Kiểm tra chức năng phổi được chỉ định cho những bệnh nhân có đốt sống lưng bị lồi lên kèm theo khó thở, mệt mỏi, cột sống cong nghiêm trọng. Quá trình kiểm tra giúp bác sĩ kiểm tra không gian lồng ngực, xác định những vấn đề liên quan đến hệ hô hấp.

Điều trị đốt sống lưng bị lồi lên

Điều trị đốt sống lưng bị lồi lên dựa vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng. Những phương pháp thường được sử dụng:

1. Điều trị không phẫu thuật

Điều trị ban đầu cho bệnh nhân bị lồi đốt sống lưng là không phẫu thuật (không bao gồm những bệnh nhân bị chấn thương cột sống nghiêm trọng).

  • Nghỉ ngơi

Nếu bất thường ở đốt sống lưng kèm theo đau nhức, người bệnh được khuyên nghỉ ngơi trên giường để giảm đau. Trong thời gian đầu, nên nghỉ ngơi hoàn toàn trong suốt cả ngày. Tuy nhiên cần tránh ngồi trong thời gian dài.

Khi cơn đau giảm và tiếp tục hoạt động, hãy lưu ý một số vấn đề dưới đây:

    • Không thực hiện những hoạt động có thể gây đau thêm hoặc tăng mức độ lồi lên của các đốt sống.
    • Luôn thực hiện tư thế đúng.
    • Tất cả những hoạt động thể chất đều được thực hiện một cách chậm rãi và có kiểm soát. Nhất là khi cúi người về phía trước và nâng lên.
  • Điều chỉnh tư thế và mang nẹp

Nếu đốt sống lưng bị lồi liên quan đến gù cột sống, người bệnh cần điều chỉnh tư thế và mang nẹp (đai chống gù lưng). Việc giữ lưng thẳng và thực hiện những tư thế đúng trong sinh hoạt có thể góp phần ngăn đường cong trở nên nghiêm trọng hơn.

Kết hợp với nẹp lưng giúp hỗ trợ các cơ xung quanh, giảm áp lực, góp phần đưa các đốt sống lưng bị lồi lên về vị trí trung lập. Từ đó cải thiện dáng đi, đứng và ngồi, người bệnh sớm phục hồi đường cong cột sống tự nhiên.

Điều chỉnh tư thế và mang nẹp đặc biệt có hiệu quả với trẻ em và thanh thiếu niên. Thường chỉ hỗ trợ ngăn đường cong phát triển ở người lớn tuổi.

Mang nẹp giúp điều trị đốt sống lưng lồi lên
Điều chỉnh tư thế và mang nẹp giúp đưa các đốt sống lưng về vị trí trung lập, giảm đường cong
  • Dùng thuốc

Những loại thuốc có thể được dùng trong điều trị bất thường ở đốt sống lưng

Một số thuốc chống viêm không steroid như Naproxen hoặc Ibuprofen được sử dụng để giảm đau. Dùng thuốc này có thể giúp ngăn tình trạng viêm bên trong và xoa dịu cảm giác đau nhức. NSAID là thuốc không kê đơn. Tuy nhiên thuốc cần được dùng theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh tác dụng phụ.

    • Thuốc điều trị loãng xương

Nếu đốt sống lưng bị lồi lên liên quan đến loãng xương, một số thuốc điều trị loãng xương như thuốc bổ sung Calci, Denosumab (Prolia, Xgeva), thuốc Biphosphonate, Calcitonin… sẽ được chỉ định. Những loại thuốc này có tác dụng tăng mật độ xương, cải thiện xương yếu, giảm nguy cơ gãy xương và bất thường ở cột sống.

    • Tiêm steroid ngoài màng cứng

Tiêm steroid vào không gian xung quanh dây thần kinh giúp giảm viêm và khắc phục nhanh cảm giác đau đớn. Phương pháp này chỉ được chỉ định cho những trường hợp có viêm và đau nặng.

Tiêm steroid ngoài màng cứng sau phẫu thuật trong vòng 3 tháng có thể giúp giảm nhẹ nguy cơ nhiễm trùng; giảm đau thành công cho những bệnh nhân không được điều trị phẫu thuật từ 6 tuần trở lên. Tuy nhiên phương pháp này chỉ có tác dụng giảm nhẹ các triệu chứng trong khi cơ thể hoạt động để chữa lành tổn thương.

  • Vật lý trị liệu

Bệnh nhân có đốt sống lưng bị lồi lên thường được hướng dẫn vật lý trị liệu để cải thiện tình trạng. Những bài tập cụ thể giúp tăng cường cơ bụng và cơ lưng, kéo đốt sống bị lồi về vị trí đúng, ổn định cột sống và giảm đau nhức.

Vật lý trị liệu điều trị lồi đốt sống lưng
Vật lý trị liệu giúp tăng cường các cơ, kéo đốt sống bị lồi về vị trí đúng, giảm đau nhức và co cứng

Ngoài ra tập vật lý trị liệu còn có tác dụng nâng cao sức khỏe và độ dẻo dai cho cột sống, hạn chế cứng khớp và co thắt. Từ đó cải thiện đường cong bất thường của cột sống, tăng khả năng vận động cho người bệnh.

Trong vật lý trị liệu, một số liệu pháp khác như xoa bóp, nhiệt trị liệu… có thể được áp dụng để giảm các triệu chứng của bệnh.

2. Điều trị phẫu thuật

Phẫu thuật điều chỉnh đốt sống lưng bị lồi lên chỉ được chỉ định cho những trường hợp nặng. Cụ thể như:

  • Điều trị bảo tồn không đạt hiệu quả
  • Tổn thương dây thần kinh nghiêm trọng
  • Vỡ đĩa đệm hoặc vỡ thân đốt sống
  • Tổn thương tủy
  • Gai xương lớn
  • Mất kiểm soát ruột và bàng quang.

Tùy thuộc vào tình trạng, người bệnh sẽ được cân nhắc lựa chọn các phương pháp phẫu thuật thích hợp. Tất cả các cuộc phẫu thuật đều có rủi ro tiềm ẩn. Chẳng hạn như nhiễm trùng, chảy máu, phản ứng với thuốc gây tê… Vì thế bệnh nhân cần thăm khám kỹ lưỡng, trao đổi với bác sĩ về lợi ích và rủi ro có thể gặp khi phẫu thuật.

Biện pháp phòng ngừa lồi đốt sống lưng

Để tránh đốt sống lưng bị lồi lên, người bệnh cần áp dụng những biện pháp chăm sóc xương khớp, ngăn ngừa chấn thương và những bệnh lý ở cột sống.

Chế độ ăn uống tốt giúp phòng lồi đốt sống lưng
Chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng giúp giữ cho hệ xương khớp chắc khỏe, phòng ngừa lồi đốt sống lưng
  • Tránh những tư thế xấu trong sinh hoạt. Đảm bảo lưng, đầu và cổ được giữ thẳng khi đứng, ngồi và đi. Tránh ngồi khom lưng, vẹo lưng sang một bên…
  • Nâng vật nặng đúng cách. Tránh để vật nặng đè lên lưng.
  • Không đột ngột vặn mình hoặc cúi gập người.
  • Thận trọng để giảm nguy cơ chấn thương cột sống. Cụ thể như lái xe an toàn, áp dụng những biện pháp hỗ trợ khi chơi thể thao.
  • Ngừng hút thuốc lá. Không uống nhiều rượu, bia. Bởi việc sử dụng có thể giảm hấp thu canxi và tăng nguy cơ thoái hóa.
  • Tránh đứng hoặc ngồi lâu ở một tư thế. Thường xuyên đi lại và thực hiện các bài tập kéo giãn (mỗi giờ 1 lần).
  • Không làm việc hoặc chơi thể thao gắng sức. Nên dành thời gian nghỉ ngơi để thư giãn, hồi phục đốt sống lưng và các cơ hỗ trợ, tránh căng thẳng quá mức.
  • Nghỉ ngơi khi có dấu hiệu mỏi lưng hoặc co thắt. Tránh tiếp tục hoạt động để không tạo áp lực lên cột sống.
  • Sử dụng nệm có độ cứng thích hợp, giúp hỗ trợ và duy trì đường cong tự nhiên của cột sống khi ngủ.
  • Thực hiện chế độ ăn uống cân bằng và đầy đủ dinh dưỡng. Nên tăng cường bổ sung canxi, magie, vitamin A, C, D, E, omega-3, protein lành mạnh cùng các chất chống oxy hóa. Điều này giúp duy trì mật độ xương và giữ cho hệ xương khớp chắc khỏe, kháng viêm, giảm đau, làm chậm quá trình lão hóa. Từ đó tránh những bệnh lý ở cột sống và ngăn đốt sống lưng bị lồi lên.
  • Duy trì thói quen tập thể dục mỗi ngày. Những bài tập và bộ môn như yoga, bơi lội, bài tập kéo giãn, đi bộ, thái cực quyền… có thể giúp tăng cường chức năng và sức khỏe hệ xương. Đồng thời tăng độ dẻo dai, tính linh hoạt và ổn định cột sống.

Đốt sống lưng bị lồi lên thường liên quan đến những tình trạng y tế nghiêm trọng, cần được điều trị sớm và đúng cách. Chính vì thế, người bệnh nên liên hệ với bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra ngay khi có biểu hiện bất thường. Việc áp dụng các biện pháp chăm sóc và điều trị chuyên sâu có thể giúp người bệnh sớm khắc phục tình trạng.

Tham khảo thêm:

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Hotline

098 717 3258

Chia sẻ
Bỏ qua