Đau Mỏi Vai Gáy Tê Bì Chân Tay Và Cách Điều Trị Hiệu Quả
Đau mỏi vai gáy tê bì chân tay là triệu chứng thường gặp gây khó chịu và phiền toái cho cuộc sống thường ngày. Bên cạnh những nguyên nhân từ tư thế xấu, thói quen sinh hoạt, yếu tố tuổi tác… thì đây còn là dấu hiệu của nhiều bệnh lý. Việc chăm sóc y tế là cần thiết trong rất nhiều trường hợp.
Nguyên nhân gây đau mỏi vai gáy tê bì chân tay
Đau mỏi vai gáy tê bì chân tay là những triệu chứng phổ biến rất nhiều người gặp phải. Đặc biệt là người lớn tuổi hay những người có đặc thù công việc phải duy trì quá lâu một tư thế.
Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp gây đau mỏi vai gáy tê bì chân tay:
+ Lạm dụng cơ quá mức:
Lạm dụng cơ quá mức có thể sẽ gây ra các tổn thương và viêm ở hệ thống cơ xương khớp. Đây được cho là nguyên nhân tương đối phổ biến gây đau nhức vai gáy tê bì chân tay. Tình trạng này thường diễn ra khi lao động nặng nhọc hoặc hoạt động thể chất cường độ cao.
+ Tư thế xấu kéo dài:
Cơ, gân và hệ thống mô mềm có thể bị căng thẳng nếu bạn duy trì tư thế tĩnh quá lâu. Ngoài ra ngồi sai tư thế hay tư thế ngủ không phù hợp cũng có thể gây chèn ép lên các rễ dây thần kinh. Từ đó làm phát sinh tình trạng đau nhức vùng vai gáy đi kèm với tê bì chân tay.
+ Thay đổi thời tiết:
Khi thời tiết thay đổi, đặc biệt là chuyển lạnh thì những người có sức đề kháng kém hay có tiền sử bị bệnh về xương khớp cũng rất dễ bị đau vai gáy và tê bì chân tay.
+ Vấn đề tuổi tác:
Càng lớn tuổi thì quá trình lão hóa sẽ diễn ra càng nhanh chóng. Những người cao tuổi thường có hệ xương khớp suy yếu và hệ mạch máu cũng không còn hoạt động tốt. Điều đó lý giải vì sao đối tượng này thường xuyên bị đau nhức vai gáy và tê bì chân tay.
+ Tính chất công việc:
Nhân viên văn phòng, công nhân may… thường xuyên ngồi quá lâu 1 chỗ và phải chịu nhiều áp lực. Hoặc những người lao động nặng nhọc, mang vác nhiều cũng có thể gây ra tình trạng đau vai gáy và tê bì chân tay.
+ Căng thẳng quá mức:
Căng thẳng quá mức không dừng lại ở việc làm ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần mà nó còn gây ra nhiều vấn đề khác. Đặc biệt là có thể cản trở quá trình lưu thông máu đồng thời khiến hệ thống dây thần kinh bị căng thẳng. Đây cũng là một nguyên nhân khá phổ biến gây nhức mỏi toàn thân và tê bì tay chân.
Đau mỏi vai gáy tê bì chân tay là bệnh gì?
Ngoài những nguyên nhân cơ năng bình thường thì đau mỏi vai gáy tê bì chân tay còn có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý. Điển hình nhất là các bệnh về cơ xương khớp.
Dưới đây là một số bệnh lý được xác định là có liên quan tới tình trạng đau vai gáy và tê bì chân tay:
1. Thoát vị đĩa đệm
Bệnh thoát vị đĩa đệm xảy ra khi phần nhân mềm bên trong thoát ra ngoài do bao xơ bị nứt, rách hay vỡ. Tình trạng này có thể gây chèn ép lên các rễ dây thần kinh và tủy sống.
Bệnh lý này có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào của cột sống, bao gồm cả cột sống cổ và cột sống thắt lưng. Ngoài gây đau mỏi và khó chịu thì nhiều người còn bị tê bì chân tay, yếu cơ do dây thần kinh bị chèn ép.
Đa phần các trường hợp bị thoát vị đĩa đệm là hệ quả của quá trình thoái hóa tự nhiên. Tuy nhiên một số yếu tố khác như chấn thương, tư thế xấu hay căng thẳng cũng có thể là nguyên nhân.
Trong hầu hết các trường hợp, bệnh được điều trị bằng các biện pháp bảo tồn để khắc phục triệu chứng và cải thiện chức năng vận động. Phẫu thuật chỉ được cân nhắc khi cần thiết.
2. Thoái hóa cột sống
Thoái hóa cột sống đề cập đến tình trạng các sụn khớp và đĩa đệm ở cột sống bị thoái hóa. Tình trạng này thường phổ biến ở vùng cột sống thắt lưng. Tuy nhiên cột sống cổ cũng có thể là vị trí bệnh xảy ra.
Sự hao mòn đĩa đệm theo thời gian khiến cho các đốt sống xích lại gần nhau hơn. Từ đó gây ma sát và kích ứng các dây thần kinh, nhất là khi vận động.
Triệu chứng rõ ràng nhất của bệnh thoái hóa cột sống là dẫn tới các cơn đau nhẹ và liên tục ở vùng bị ảnh hưởng. Thỉnh thoảng cơn đau có thể bùng phát dữ dội và làm mất chả chức năng tay chân.
Các triệu chứng phổ biến khác có thể bao gồm:
- Đau tăng khi vận động
- Chèn ép dây thần kinh khiến phạm vi bị đau lan rộng
- Đau nhói hoặc đau như dao đâm ở vai gáy, thắt lưng và các chi
- Khó khăn khi chuyển động
- Căng cơ hoặc co thắt cơ
- Cơn đau nghiêm trọng hơn khi cố thực hiện một số hoạt động nhất định
Bệnh thoái hóa cột sống cổ và thắt lưng có xu hướng tiến triển theo thời gian. Cần có kế hoạch điều trị phù hợp để giảm thiểu mức độ ảnh hưởng của bệnh tới chức năng vận động.
3. Gai cột sống
Gai cột sống là bệnh lý mô tả sự phát triển bất thường của các tế bào xương tạo ra gai xương trên thân đốt sống, đĩa sụn hay dây chằng quanh khớp. Tình trạng này có thể khiến cho các rễ dây thần kinh và tủy sống bị chèn ép.
Người bệnh thường bị đau nhức âm ỉ dọc cột sống, bao gồm cả vùng vai gáy. Ngoài ra, bệnh còn gây tê cứng chi và cản trở vận động tại những vị trí bị ảnh hưởng.
Các triệu chứng của bệnh gai cột sống có thể bao gồm:
- Đau nhức nghiêm trọng khi gai xương cọ xát vào mô mềm và rễ thần kinh
- Cơn đau thường tập trung ở vùng thắt lưng và cổ
- Đau có thể lan rộng sang hai vai và tay, hông, mông và xuống chân
- Đau tăng khi vận động và giảm khi được nghỉ ngơi
- Yếu cơ, nhất là ở tay và chân
- Co thắt cơ
- Mất thăng bằng, giảm khả năng phối hợp giữa các chi
Điều trị gai cột sống thường là nghỉ ngơi và chăm sóc tại nhà kết hợp với dùng thuốc, vật lý trị liệu. Phẫu thuật có thể được cân nhắc nếu các phương pháp điều trị bảo tồn không mang lại hiệu quả.
4. Viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp là một bệnh xương khớp mãn tính liên quan đến rối loạn tự miễn trong cơ thể. Bệnh xảy ra khi hệ thống miễn dịch bị nhầm lẫn, tấn công vào những mô khỏe mạnh.
Bệnh thường tiến triển phức tạp, có thể gây hậu quả nặng nề cho khớp, ngoài khớp và toàn thân. Đây cũng là một bệnh lý có thể gây ra tình trạng đau mỏi vai gáy tê bì chân tay.
Các triệu chứng có thể gặp bao gồm:
- Đau khớp, cứng khớp, sưng nóng.
- Đôi khi còn chèn ép dây thần kinh gây tê bì.
- Xuất hiện các nốt thấp nổi gò lên bề mặt da.
- Cơ thể mệt mỏi, trì trệ, suy nhược
- Chán ăn, sụt cân
- Nhức mỏi và khó chịu toàn thân
Bác sĩ thường chỉ định dùng thuốc để kiểm soát bệnh viêm khớp dạng thấp. Ngoài ra các biện pháp hỗ trợ khác từ vật lý trị liệu cũng có thể giúp ích. Phẫu thuật để bảo tồn chức năng khớp được thực hiện khi điều trị nội khoa thất bại.
5. Thiếu máu
Thiếu máu là tình trạng giảm lượng huyết sắc tố cũng như số lượng hồng cầu trong máu ngoại vi. Điều này dẫn tới thiếu oxy để cung cấp cho các mô tế bào trong cơ thể. Ở một số đối tượng, tình trạng thiếu máu kéo dài và thiếu chất có thể gây đau mỏi vai gáy và tê bì chân tay.
Nguyên nhân được lý giải là do máu không cung cấp đủ oxy và chuyển hóa năng lượng đến hệ thống xương khớp. Từ đó làm cản trở hoạt động bình thường và tạo sự mệt mỏi, đau nhức thường xuyên.
6. Bệnh đa xơ cứng
Đa xơ cứng là căn bệnh mãn tính có ảnh hưởng tới hệ thần kinh trung ương. Số liệu thống kê cho thấy, bệnh lý này phổ biến ở nữ giới gấp khoảng 3 lần so với nam giới.
Bệnh đa xơ cứng xảy ra khi có tổn thương lớp vỏ bảo vệ bao quanh các sợi thần kinh trong tủy sống và não. Tổn thương này khiến cho các dây thần kinh không thể gửi tín hiệu tới khắp cơ thể một cách chính xác. Đây có thể là một trong những nguyên nhân gây đau mỏi vai gáy tê bì chân tay.
Các triệu chứng phổ biến nhất của bệnh đa xơ cứng bao gồm:
- Co thắt cơ, mất phối hợp và thăng bằng, suy nhược
- Mệt mỏi và nhạy cảm với nhiệt độ
- Chóng mặt, đau dây thần kinh và các vấn đề về thị lực
- Tê bì chân tay, đau mỏi cơ xương khớp
- Táo bón, tiểu không kiểm soát
- Thay đổi trong trí nhớ, suy luận, tâm trạng và cảm xúc
Sử dụng thuốc có thể trì hoàn tiến triển của bệnh đa xơ cứng và giảm nguy cơ tái phát.Ngoài ra, liệu pháp miễn dịch cũng có thể được bác sĩ cân nhắc chỉ định.
7. Đau cơ xơ hóa
Đau cơ xơ hóa là tên gọi chung của một tình trạng mãn tính gây đau nhức toàn thân kèm theo chứng cơ ở nhiều bộ phận của cơ thể. Tình trạng này khá phổ biến, ảnh hưởng khoảng từ 2 – 5% dân số. Trong đó chủ yếu là phụ nữ trẻ đến trung niên.
Các triệu chứng phổ biến nhất của đau cơ xơ hóa bao gồm:
- Đau ở nhiều cơ và xương khác nhau
- Đau sâu và tồi tệ hơn khi hoạt động hay căng thẳng
- Đau mỏi vai gáy kèm tê bì chân tay
- Đau hay cứng cơ xương kéo dài ít nhất 3 tháng
- Cơ thể nhạy cảm hơn với các cơn đau
- Cực kỳ mệt mỏi
- Ngủ không ngon giấc
Hiện nay vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho chứng đau cơ xơ hóa. Tập thể dục thường xuyên và ngủ đủ giấc đóng vai trò tích cực trong quá trình điều trị. Một số thuốc giảm đau hay phương pháp tiếp cận tâm lý cũng có thể hữu ích.
Chẩn đoán bệnh gây đau mỏi vai gáy tê bì chân tay
Bác sĩ có thể bắt đầu bằng cách kiểm tra sức khỏe tổng quát và tiền sử bệnh. Các câu hỏi về triệu chứng, hoạt động thể chất hay các chất thương trong quá khứ có thể được đề cập.
Khám sức khỏe có thể bao gồm đánh giá mức độ nhức mỏi, phản xạ cũng như khả năng vận động. Sau đó, một số xét nghiệm cận lâm sàng có thể được thực hiện để hỗ trợ chẩn đoán. Bao gồm:
- Chụp X-quang hay chụp cắt lớp vi tính – CT Scan: Các xét nghiệm này giúp cung cấp hình ảnh về cột sống và khớp xương. Từ đó phát hiện được tổn thương có thể gây chèn ép lên các rễ dây thần kinh.
- Chụp cộng hưởng từ MRI: Hình ảnh từ MRI cho phép thấy chi tiết về mô mềm, dây thần kinh mà hình ảnh CT hay X-quang không thể xác định.
- Điện cơ: Giúp phát hiện được các tổn thương có liên quan đến nguồn gốc thần kinh. Đồng thời giúp phân biệt bệnh dây thần kinh ngoại biên với bệnh tủy sống.
Dựa vào thăm khám lâm sàng và kết quả cận lâm sàng, bác sĩ sẽ xác định rõ nguyên nhân gây đau mỏi vai gáy tê bì chân tay. Tùy theo từng trường hợp mà sẽ có phác đồ điều trị cụ thể.
Điều trị chứng đau mỏi vai gáy tê bì chân tay
Nguyên tắc điều trị đau mỏi vai gáy tê bì chân tay là khắc phục triệu chứng kết hợp với điều trị nguyên nhân. Cần kết hợp mẹo giảm đau tại nhà, dùng thuốc, vật lý trị liệu và can thiệp ngoại khoa khi thật sự cần thiết.
Các lựa chọn điều trị cho tình trạng đau mỏi vai gáy tê bì chân tay bao gồm:
1. Các giải pháp tại nhà
Thường xuyên bị đau mỏi vai gáy và tê bì tay chân gây ra rất nhiều phiền toái cho cuộc sống. Một số giải pháp khắc phục tại nhà có thể giúp ích. Ngoài làm giảm triệu chứng thì còn cải thiện khả năng vận động.
Dưới đây là một số mẹo khắc phục triệu chứng tại nhà thường được áp dụng:
– Dành thời gian nghỉ ngơi:
Tình trạng nhức mỏi và tê bì có thể tồi tệ hơn nếu bạn tiếp tục vận động. Tốt nhất hãy dành thời gian nghỉ ngơi và thư giãn để làm giảm căng thẳng cũng như chèn ép. Nhiều trường hợp, triệu chứng có thể giảm hẳn khi được nghỉ ngơi.
– Chườm ấm:
Đau mỏi vai gáy kèm theo tê bì chân tay thường liên quan đến tình trạng căng cơ, tổn thương mô mềm và chèn ép dây thần kinh. Lúc này nên chườm ấm để thư giãn gân cơ và giải phóng sự chèn ép.
Chỉ cần dùng 1 túi chườm ấm chườm đắp lên các vị trí bị đau mỏi khoảng 15 – 20 phút. Chú ý nhiều hơn đến vùng vai gáy và vùng thắt lưng. Bởi cơn đau ở các vị trí này có thể gây tê bì chân tay.
– Massage:
Massage là giải pháp đơn giản, dễ thực hiện có thể đáp ứng tốt với tình trạng đau mỏi vai gáy tê bì chân tay. Ngoài tác dụng giảm đau, thư giãn gân cơ, giải phóng sự chèn ép thì còn có tác dụng tăng cường tuần hoàn máu.
Chỉ cần xoa 2 lòng bàn tay vào nhau cho nóng lên. Sau đó tiến hành xoa bóp lên các vùng bị ảnh hưởng khoảng 15 – 20 phút. Thao tác thật nhẹ nhàng và chậm rãi để tránh gây tổn thương mô mềm.
2. Điều trị y tế
Điều trị y tế bao gồm sử dụng thuốc, vật lý trị liệu và can thiệp ngoại khoa. Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Thường căn cứ vào yếu tố nguyên nhân và mức độ ảnh hưởng của triệu chứng.
+ Sử dụng thuốc:
Điều trị bằng thuốc là phương pháp phổ biến với các trường hợp bị đau mỏi vai gáy tê bì chân tay. Thực tế, dùng thuốc có thể giúp khắc phục nhanh chứng. Từ đó làm giảm mức độ ảnh hưởng đến cuộc sống thường ngày.
Một số thuốc có thể được bác sĩ kê toa bao gồm:
- Thuốc giảm đau thông thường
- Thuốc chống viêm không steroid
- Thuốc giảm đau thần kinh
- Thuốc giãn cơ
- Viêm uống bổ sung vitamin nhóm B
Việc dùng thuốc cần đảm bảo tuân thủ chỉ định của bác sĩ. Việc thay đổi liều lượng và kế hoạch sử dụng có thể làm tăng nguy cơ phát sinh các tác dụng ngoại ý.
+ Vật lý trị liệu:
Bên cạnh dùng thuốc thì người bệnh có thể được chỉ định điều trị bằng các liệu pháp từ vật lý trị liệu. Đây là giải pháp an toàn giúp cải thiện triệu chứng và tăng cường tuần hoàn máu. Một số liệu pháp có thể được áp dụng bao gồm:
- Châm cứu
- Xoa bóp bấm huyệt
- Điện xung
- Siêu âm trị liệu
- Vận động trị liệu
- Tia hồng ngoại
Điều trị đau mỏi vai gáy tê bì tay chân bằng vật lý trị liệu cần tuân thủ chỉ dẫn từ chuyên gia. Đặc biệt trong trường hợp bị đau dữ dội cần đặc biệt cẩn trong với các bài tập vận động trị liệu.
+ Can thiệp ngoại khoa:
Đa phần các trường hợp đau mỏi vai gáy tê bì chân tay đều đáp ứng tốt với điều trị nội khoa. Tuy nhiên triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng và đe dọa chức năng vận động. Lúc này cần cân nhắc việc can thiệp ngoại khoa.
Mục đích của phẫu thuật là giúp loại bỏ các yếu tố gây chèn ép lên cơ bắp, mạch máu và dây thần kinh. Nhất là trong các trường hợp gai xương cột sống, thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, trượt đốt sống…
Phòng ngừa đau mỏi vai gáy tê bì chân tay
Tình trạng đau mỏi vai gáy tê bì chân tay rất dễ xảy ra khi có các điều kiện thuận lợi. Chính vì vậy mà bạn cần phải chủ động trong việc phòng ngừa.
Dưới đây là một số biện pháp giúp ngăn ngừa chứng đau mỏi vai gáy tê bì chân tay:
- Đúng tư thế: Tránh ngồi lâu khi làm việc. Thỉnh thoảng nên đứng dậy và vận động nhẹ nhàng. Điều này giúp các cơ được thư giãn và tăng cường tuần hoàn máu. Nên ngồi thẳng lưng, thẳng cổ. Khi ngủ tránh nằm gối quá cao, không nên nằm nghiêng hay nằm co quắp.
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Cần bổ sung các dưỡng chất như canxi, các loại vitamin và chất béo tốt từ các thực phẩm lành mạnh. Nên ăn nhiều rau củ quả tươi, uống đủ nước. Tránh các đồ ăn thức uống chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ hay chứa chất kích thích.
- Kiểm soát tốt căng thẳng: Luôn duy trì suy nghĩ tích cực, thoải mái. Có thể nghe nhạc, đọc sách, ngồi thiền… những khi cảm thấy căng thẳng.
- Hoạt động thể chất: Dành ra tối thiểu 30 – 45 phút/ ngày cho việc tập luyện thể dục thể thao. Lựa chọn bài tập và bộ môn vận động phù hợp với thể trạng. Tuyệt đối không được tập luyện gắng sức.
Đau mỏi vai gáy tê bì chân tay là những triệu chứng phổ biến thường đi kèm với nhau. Nên chủ động thăm khám để bác sĩ xác định nguyên nhân và hướng dẫn cách điều trị phù hợp. Một số giải pháp tại nhà có thể giúp ích, mang đến sự dễ chịu.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!